Sosyal medyanın en önemli özelliklerinden birisi insanların serbestçe fikirlerini ifade ettiği ve içerik paylaştığı bir ortam olması.
Bir başka önemli özelliği ise serbestçe paylaşılan bu içeriklerin, ilgi çekici olması durumunda hızla yayılması. Bu yönüyle Twitter bize oldukça demokratik bir ortam sunuyor diyebiliriz, ama bu demokrasinin de bir bedeli var; paylaşılan her içerik doğru olmayabiliyor. Bazen bir dikkatsizlik, bazense kasıtlı yapılan dezenformasyonlar insanları zor durumda bırakabiliyor. Özellikle görsel dezenformasyonlar insanları çok yanıltıyor. Bunun önüne geçmek için bazı noktalara dikkat etmekte yarar var.
1. Grafik Hileleri
Farklı zaman ve mekanda çekilmiş görüntüler biraraya getirilir.
2. Sahte Ekran Görüntüsü
Sanki bir TV ekranından alınmış havası verilen fotoğraflardır. Görüntü üzerinde provokatif mesajlar yazılır. Basın kuruluşunun markası kullanılarak inandırıcılık sağlanır.
3. Sahte Haber Görüntüsü
Popüler bir web sitesinin haberiymiş gibi montajlanan görüntüler
4. Başka tarihe ait fotoğraflar
Fotoğraf üzerinde grafik oynama yoktur, ama başka bir tarihte çekilmişlerdir. Örneğin aşağıdaki fotoğraf ABD’deki Sandy Fırtınasına rağmen nöbet tutan Amerikan askerleri olarak paylaşıldı, fotoğraf gerçekti ne var ki başka bir zamanda çekilmişti.
BİR FOTOĞRAFIN SAHTE Mİ YOKSA GERÇEK Mİ OLDUĞUNU NASIL ANLARIZ?
1. İnternette Görsel Arama Yaparak
Görsel arama motorlarında arama yaparak bir fotoğrafın daha önce bir yerde kullanılıp kullanılmadığını kontrol etmek mümkün. Bunun için iki web servisi var, GOOGLE IMAGES ve TINEYE
2. Grafik Ayarlarından Kontrol Ederek
Fotoğrafı bir grafik programında açıp Hue değerini -100, Saturation değerini ise +100 yapın. Eğer fotoğraf üzerinde grafik oynama varsa, renk değişim yerlerinden bunu kolayca görebilirsiniz.
3. İçerik ve Arkaplan Kontrolü Yaparak
• Görseli kim paylaştı?: Bilgiyi paylaşan kişinin kimliği belli mi? Tanıyor musunuz? Eğer tanımıyorsanız geçmişte attığı mesajlara göz gezdirin. Hesap ne zaman açılmış? Profil güven veriyor mu?
• Hesap gerçek mi?: Gerçek kimlik bilgisi var mı? Profil fotoğrafının gerçek olup olmadığını anlamak için Görsel Arama yapabilirsiniz.
• Hesap ne zamandır aktif?: Tam da bir kişi veya grubun gündeme geldiği bir zamanda yeni açılmış hesaplara dikkat.
• Arka planı kontrol edin: Fotoğraftaki hava durumu, çevredeki binalar, objeler ve insanların kıyafeti paylaşılan içerikle uyumlu mu?