Araştırmacılar, 100 bin kişiyle yapılan çalışmada sağlık verilerini incelediğinde, meyve suyu tüketimi ile tip 2 diyabet riski arasında bağlantı olduğunu söyledi.
İş yoğunluğu fazla olan ve sağlıklı beslenmeye çalışanlar açısından taze sıkılmış meyve suyu hem zamandan kazanmanın hem de günlük vitamin ihtiyacını karşılamak için iyi bir yöntem olarak görülür. Meyve suyu ayrıca kilo vermek ve vücudu temizlemekle de ilişkilendirilir. Bütün bu iddialar meyve suyu sektörünü kârlı bir iş haline getirdi. 2016’da dünya çapında bu sektörün değeri 154 milyar dolara ulaşmıştı. BBC’de yer alan habere göre, bütün meyveler “meyve şekeri” olarak da bilinen fruktoz ihtiva eder. Günlük kalori ihtiyacının ötesine geçmediği sürece fruktozun zararı görülmez. Çünkü parçalanmamış meyveler liflidir ve ihtiva ettiği şeker de meyve hücrelerinin içindedir. Sindirim sisteminin bu hücreleri parçalaması ve fruktozun kana karışması belli bir zaman alır. Ama meyve suyu için aynı şey geçerli değildir. Bir bardak taze sıkılmış meyve suyu günlük vitamin ihtiyacımızı karşılamak için iyi bir yöntem mi? Kan şekeri ve insülin seviyesi bundan nasıl etkilenir?
Diyabet yapabilir
Meyve suyunda lif yoktur. Tam meyveden farklı olarak buradaki fruktoz “serbest şeker” olarak adlandırılır. Bal ve gıdalara katılan şeker de bu kategoridedir. Dünya Sağlık Örgütü, yetişkinlerin günde 30 gramdan fazla şeker katkısı almamalarını öneriyor. Bu 150 ml (bir çay bardağı) meyve suyuna eşdeğer. Ancak sorun şu ki, liften arınmış olduğu için meyve suyundaki früktoz vücutta çok daha hızlı emiliyor. Bu, kan şekerinde hızlı artışa sebep oluyor ve pankreas bu seviyeyi normale indirmek için insülin salgılıyor. Zamanla bu mekanizma yıpranarak tip 2 diyabet riski ortaya çıkabiliyor. 2013’te araştırmacılar, 100 bin kişiyle ilgili 1986 ile 2009 yılları arasında toplanmış sağlık verilerini incelediğinde, meyve suyu tüketimi ile tip 2 diyabet riski arasında bağlantı olduğu görüldü.
Sebze suları daha az şekerli
Sebze ihtiva eden meyve suları daha az şeker ihtiva eder, ancak o da önemli liflerden yoksundur. Bunun sebebi, sıvıların katı besinlere kıyasla mideden ince bağırsağa daha hızlı geçmesine bağlandı. Yani tam meyve ile meyve suyunun besin ihtiva ettiği aynı olsa da meyve suyu kandaki glikoz ve insülin seviyesinde daha hızlı değişikliğe yol açıyordu. Uzmanlar bunu, tam meyvedeki lif gibi bazı maddelerin meyve suyunda olmamasına bağlıyor. Sebze de ihtiva eden içecekler meyve sularından daha fazla besin ve daha az şeker ihtiva ediyor, ancak bunlar da önemli liflerden yoksun. Lif bakımından zengin bir beslenme tarzının kalp ve damar hastalıkları, inme, yüksek tansiyon riskini azalttığı biliniyor. Yetişkinlerin günde 30 gram lif alması gerekiyor.
Tam meyve daha yararlı
Uzmanlar tam meyvenin meyve suyundan daha yararlı olduğunu söylüyor. Ancak bunun meyve ve sebze tüketimini destekleme amaçlı olması gerekiyor. Meyve suyunu susuzluğu gidermek amacıyla ve fazla miktarda tüketmemek gerekiyor. Geçen yıl yayımlanan bir araştırma meyve suyunu daha sağlıklı hale getirmenin mümkün olabileceğini gösterdi. Meyveyi sadece suyunu çıkaracak şekilde sıkmak yerine, özü, çekirdek ve kabuğunu da ihtiva edecek şekilde blender ile ezmek. Böylece sindirim daha uzun sürdüğünden kan şekeri seviyesinde ani çıkışlara yol açmıyor.