Diyabetik ayak oluşmaması için ise ayak bakımına özenle yaklaşmak gerekiyor. Anadolu Sağlık Merkezi Endokrinoloji ve Metabolizma Uzmanı Doktor Serap Yalın, “Kan şekerinin yüksekliği nedeniyle oluşan damar bozuklukları, ayağa giden kan ve oksijen miktarını azaltıyor ve ayakta yara ve enfeksiyon gelişiminin daha da hızlı olmasına yol açıyor” diyor. Anadolu Sağlık Merkezi Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Operatör Doktor Davud Yasmin ise, “Diyabetik retinopati ve görme bozukluklarında kişi daha fazla çarpma veya düşme yaşıyor. Bu nedenle ayaklar daha fazla zedelenebiliyor. Tüm bu sorunlar bir araya geldiğinde ayakta kolay gelişen, iyileşmeyen ve ciddi enfeksiyonlara yol açan yaralar oluşmaya başlıyor” diyor. 

Toplum sağlığını tehdit eden hastalıklar arasında yer alan diyabet, dikkat edilmediğinde diyabetik ayak ve buna bağlı uzuv kaybı problemlerini beraberinde getirebiliyor. Anadolu Sağlık Merkezi Endokrinoloji ve Metabolizma Uzmanı Doktor Serap Yalın ve Anadolu Sağlık Merkezi Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Operatör Doktor Davud Yasmin alınacak önlemlerle diyabetik ayak sorununun önüne geçmenin mümkün olduğunu söylüyor. 

Diyabetik ayak %50 oranında önlenebiliyor

Amerikan Diyabet Birliği’nin verilerine göre diyabetik ayak doğru bakım ve önlemlerle yüzde 50 oranında önlenebiliyor. Dr. Yalın, diyabetli hastalar için bakım ve önlem yöntemlerini sıralıyor;

• Ayna yardımıyla her gün ayak parmak araları ve taban kontrol edilmelidir.
• Her gün ayaklar yıkanmalı ve yumuşak bir havlu ile kurulanmalıdır. Ayak yıkama suyunun ısısı ölçülmelidir. His kaybı olduğundan sıcaklık şiddetli yanıklara sebep olabilir.
• Ayak uzun süre sabun gibi kimyasala maruz bırakılmamalıdır. Çatlamaya yol açarak enfeksiyon riskini artırır.
• Banyodan sonra kuru ciltlerde krem kullanılabilir ancak parmak aralarına krem sürülmemelidir.
• Pedikür diyabetik hastalarda çok riskli olduğundan yapılmamalıdır. Pedikür yapılacaksa da, mutlaka deneyimli bir elde ve hastanın kendi malzemeleriyle yapılmalıdır.
• Tırnak batığına yol açmamak için tırnaklar küt bir şekilde kesilmeli, kenar uçları törpü ile düzeltilmelidir. Tırnak batı problemi varsa da kesme işlemini profesyonel bir kişinin yapması gerekir.
• Evde dahi mutlaka pamuklu çorap giyilmelidir; çorabın çok sıkı olmaması, dikişsiz olması gerekir. Dikişler zamanla kronik temasla ayakta yaraya yol açabilir.
• Ayakkabıyı giymeden önce içi kontrol edilmeli; içindeki ufak bir cisim veya tabanın kalkması deriye hasar verebilir. Ayakkabıların içi ılık bir bezle temizlenmeli ve mutlaka kurutulmalıdır. 

İlk müdahale ve ayakkabı seçimi büyük önem taşıyor

Sağlıklı bir ayağa göre enfeksiyona daha açık olan diyabetik ayakta yara oluşması durumunda, kesinlikle hastanın kendisinin müdahale etmemesi gerektiğini ifade eden Op. Dr. Yasmin, “Hasta en kısa zamanda bir ortopediste başvurmalı, bu süre zarfında ise cildin zedelenmemesi için eczaneden alınacak steril bir gazlı bez ile yara kapatılmalıdır” diyor. Diyabetik ayakta ayakkabı seçiminin de dikkat edilmesi gereken önemli hususlardan olduğunu belirten Yasmin, ayağı koruyan ve şeklini saran, geniş, olası darbe ve içine herhangi bir cismin girmesine karşı mutlaka kapalı ayakkabı alınması gerektiğini vurguluyor. Ayrıca geç saatlerde oluşabilecek ayak ödemi yanlış ayakkabı alımına sebep olabileceğinden, uygun ayakkabıyı öğlen saatlerinde almak gerektiğini söylüyor. Diyabetli hastalar için özel üretilen tabanlıklar sayesinde taban yaralarının oluşmasının önüne geçilebileceğini ve şekil bozukluğu olan ayaklar için özel ayakkabı yaptırmak gerektiğini de sözlerine ekliyor.

Haber Merkezi