Dünya Hak İhlâlleri Raporu’ndan alınan bilgilere göre; BM’nin, Dünya Sağlık Örgütü’nün, sivil toplum ve akademi alanında yapılan çalışmaların verilerine bakıldığında çevre sorunlarına sebep olanların gelişmiş devletler ve çokuluslu küresel şirketler olduğu ifade ediliyor. Buna paralel olarak çevre kirliliğine bağlı ekolojik felâketler ve ölümcül sağlık sorunlarından en çok etkilenenlerin de düşük ve orta gelir seviyesine sahip bireyler/ülkeler olduğu belirtilerek, oluşturulan sun’î algılarla çevre kirliliğinin sorumluluğu sorunun gerçek aktörlerine değil, mağdurlarına yüklendiği öne sürülüyor.

Dünya Sağlık Örgütü’nün (DSÖ) yayımladığı Raporlarda akıllı telefon gibi elektronik atıkların çocukların zekâsını olumsuz etkilediği, akciğer hasarına ve kansere yol açtığı belirtiliyor. Raporda çevre kirliliğinin her yıl 5 yaş altı 1,7 milyon çocuğun ölümüne sebep olduğu, dünya genelinde 5 yaş altı ölümlerin dörtte birinin, hava kirliliği, kirli su ve yetersiz temizlik şartları gibi çevresel faktörlerden kaynaklandığı bilgileri yer alırken çevre kirliliğinin, dünyada her yıl tüm savaşlar ve şiddetten daha fazla insanın ölümüne yol açtığı bildirildi.

Ölümler düşük ve orta gelirli ülkelerde daha yaygın

Sonuçları Lancet dergisinde yayımlanan, 188 ülke verilerinin değerlendirildiği başka bir rapor, 2015 yılında 9 milyon kişinin ölümünün çevre kirliliği ile bağlantılı olduğunu ve bu ölümlerin neredeyse tamamının, düşük ve orta gelirli ülkelerde görüldüğünü söylüyor. Çevre sorunlarını çözmek için, uzun uğraşlar sonucunda imzalanan uluslar arası sözleşme, girişim ve yaptırımlar; pratik çözüm sağlama görevini yerine getirmemekle birlikte çevre sorunlarında başrolde olan devletlerin suç bastırma ve hesabı başkasına ödetme işlevini görüyor.

Ucuz işgücü sağlamak ve çevre sorunlarından kurtulmak için üretimlerini Asya ve Afrika’ya taşıyan, zararlı atıkları başta Afrika olmak üzere dünyanın çeşitli bölgelerine gönderen Batılı devlet ve şirketler her yıl milyonlarca insanın hayatına mal oluyor. Karşılığında ise sadece uluslar arası toplantılar gerçekleştirmek, vaatlerde bulunmak ve sosyal sorumluluk projeleri düzenlemekle yetiniyor. Bu devlet ve şirketlerin yol açtıkları sorunlar karşısında neden bedel ödemedikleri ise tartışma konusu olarak akıllarda soru işareti oluşmasına sebep oluyor.

Lütfiye Kef - Tekirdağ