Kültür-Sanat

BU ESERE, DÜNYA MÜZELERİNDEN BÜYÜK DESTEK

NİLÜFER Damalı Eğitim Vakfı’nın önemli projesi Osmanlı Sikkeleri Tarihi, Osmanlı sikkeleri koleksiyonuna sahip, dünyanın birçok önemli müzesinden destek görüyor.

Şu ana kadar ilk iki cildinin yayımlandığı Osmanlı Sikkeleri Tarihi, önemli Osmanlı sikke koleksiyonlarını bünyesinde barındıran ve sergileyen, yurt dışındaki önemli müzelerin de desteğiyle imparatorluk tarihimize ışık tutuyor. Böylelikle, Osmanlı Sikkeleri Tarihi, nümismat ve tarihçilere Osmanlı sikkeleri üzerinde araştırma yapabilecekleri adresleri de gösteriyor. Tarih biliminin adeta bir laboratuvarı olan nümismatik bilimine dikkatleri çekecek ve koleksiyonerlere çalışmalarında kolaylık sağlayacak bu eserle yeni sikke tiplerinin de ortaya çıkacağı tahmin ediliyor. Atom Damalı’nın yoğun araştırmaları sırasında koleksiyonlarını incelemeye açan müzelerin yanı sıra Avrupa’daki üniversiteler de destek veriyor. Toplam 8 ciltten oluşması planlanan bu çalışmaya destek veren müze ve üniversiteler şöyle sıralanıyor:

American Numismatic Society: 1858’de New York’ta kurulan derneğin koleksiyonunda 800 bin adet sikke bulunurken, bunların içerisinde 10 bin Osmanlı sikkesi yer alıyor.

British Museum: 1753’te kurulan British Museum, dünyanın ilk millî halk müzesi. Dünyanın en önemli müzelerinden biri olan British Museum, İrlandalı William Marsden’in sikke koleksiyonunu 1834’te müzeye bağışlamasıyla, Osmanlı sikke koleksiyonuna kavuşmuştur. Daha sonraki dönemlerde çeşitli kişilerin koleksiyonlarını bağışlamasıyla 5 binin üzerinde Osmanlı sikkesine sahip olan British Museum, araştırmacılara Osmanlı sikkeleri üzerinde önemli bir kaynak sunuyor.

Staatliche Münzsammlung München: Millî Münih Müzesi, 300 bin sikkeden oluşan koleksiyonuyla, Almanya ve Avrupa’nın en büyük sikke koleksiyonuna sahip. Koleksiyonda bulunan Osmanlı sikkeleri arasında Sivas Sultani, bazı nadir Mısır, Tunus ve Trablusgarp sikkeleri büyük dikkat çekmektedir.

State Hermitage Museum: Hermitage Museum’da yer alan koleksiyonların neredeyse yarısı sikkelerden oluşuyor. 200 binin üzerinde parçanın içinde sikke, madalya, nişan, mühür, sikke kalıpları, kâğıt para gibi önemli objeler bulunuyor. Hermitage Museum’da bugün 1252’si altın olmak üzere toplam 7394 adet Osmanlı sikkesi koleksiyonu bulunmaktadır.

Bode Museum: 500 binden fazla sikke ile dünyanın önemli sikke koleksiyonlarından birine sahip olan Bode Museum, dünyada para basımının ilk örnekleri olan MÖ 7. yüzyıldaki Anadolu sikkelerinden başlayarak, 21. yüzyıla kadar gelen geniş sikke ve madalya koleksiyonlarından birini bulundurmaktadır.

Numismatic Museum Athens: Bugün koleksiyonlarında 500 binin üzerinde sikkesi bulunan Atina Nümismatik Müzesi’nin temelleri 1834 yılında atılmıştır.

Kunst Historisches Museum: Viyana’da bulunan Kunst Tarih Müzesi’nin sikke kabinesi dünyadaki en büyük ve en önemli 5 sikke koleksiyonlarından biridir.

Smithsonian Museum: Smithsonian Enstitüsü’nün Millî Nümismatik Koleksiyon Bölümü, Kuzey Amerika’nın en büyüğü olup dünyadaki nümismatik koleksiyonlar içerisindekilerden de en büyüklerden biridir. 1.6 milyon objeden fazla varlığı olan Millî Nümismatik Koleksiyon, nadir birçok büyük sikke ve parayı da kapsamaktadır. Smithsonian Museum’daki 6 bin Osmanlı sikkesinin en eskisi I. Murat’ın akçesidir.

Ashmolean Museum: Oxford Ünivesitesi’nin müzesi kapılarını 1683 yılında açmıştır. Müzenin Heberden Sikke Odası şu anda önde gelen uluslar arası sikke kabineleri arasındadır. Koleksiyonu, özellikle Yunan, Roma, Bizans ve Orta Çağ’a ait İslâm, Hint ve Çin sikkelerinden oluşmaktadır.

Tübingen University: Ünlü nümismat Stephan Album’un koleksiyonundaki Osmanlı sikkelerini de satın alarak koleksiyonuna dahil eden Tübingen Üniversitesi’nin 2 bin civarındaki Osmanlı sikkesi koleksiyonunda, ağırlıklı olarak Osmanlı Devleti’nin Ortadoğu şehirlerine ait sikkeleri ilginçtir.

Friedrich Schiller University: Koleksiyonlarında Osmanlı sikkeleri de dahil 21 bin oryental sikke bulunan üniversitede sikke koleksiyonu Johann Gustav Stickel tarafından başlatılmış ve 19. yüzyılın en önemli İslâmî sikke koleksiyonu oluşturulmuştur.

Recep Bozdağ / İstanbul

03.09.2010