Kültür-Sanat

Türk Edebiyatı’nın evrensel yolculuğu

KÜTÜPHANELER ve Yayımlar Genel Müdürlüğünce 5 yıl önce başlatılan ‘’Türk Kültür, Sanat ve Edebiyatının Dışa Açılması’’ (TEDA) projesi kapsamında, bugüne kadar 50 ülkede, 40 farklı dilde 711 esere destek verildi.

Proje, Türkçe’nin yazı dili birikiminin dünyaya tanıtılması, Türk edebiyatının dışa açılmasının yurt dışındaki saygın ve tanınmış yayımcı kuruluşlarca yerinde gerçekleştirilmesini amaçlıyor. Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürü Prof. Dr. Onur Bilge Kula, dünyanın zengin edebî birikimine sahip ülkelerinin uzun yıllardır uyguladığı çeviri desteğini, Türkiye’nin TEDA projesi ile 2005 yılında hayata geçirdiğini söyledi. TEDA’nın, Türk, kültür san'at ve edebiyatının klâsik, çağdaş eserlerinin ilgili ülkelerin tanınmış yayın evlerince Türkçe dışındaki dillere çevrilmesi, o dilin konuşulduğu ülke veya ülkelerde yayımlanması, tanıtılması esasına dayalı bir çeviri ve yayım destek projesi olduğunu anlatan Kula, projeyle genç yazarlara da tanınma fırsatı sunulduğunu bildirdi. Orhan Pamuk’un Nobel Edebiyat ödülünü almasıyla dünyanın Türk edebiyatına duyduğu ilginin arttığını dile getiren Kula, ‘’Orhan Pamuk tek başına Türkiye’ye olağanüstü bir katkı yaptı. Bu durum kimsenin görmezlikten gelemeyeceği bir gerçeklik. Dolayısıyla hepimizin ona teşekkür etmesi ve başarılarının artarak sürmesini dilememiz gerekir. TEDA Projesi yeni Orhan Pamuk’lara ortam hazırlıyor’’ dedi.

PROJENİN RAKAMSAL VERİLERİ

Projenin başladığı 2005 yılında Haziran ve Ekim aylarında iki ayrı dönemde toplanan Danışma ve Değerlendirme Kurulu’nun, toplam 39 eserin desteklenmesine karar verdiğini anımsatan Kula, şu bilgileri verdi: ‘’TEDA projesine gösterilen ilgi 2006 yılında da artarak devam etti. Bu yılda başvuran ülke sayısında önemli bir çeşitlilik gözlenmiş ve Finlandiya, Ukrayna, Brezilya, Makedonya, Avusturya, Bulgaristan, İran, Taiwan ve Rusya’dan ilk başvurular alındı. Ayrıca roman ve şiirin yanında tarih, tiyatro, gezi inceleme türünde eserlerle çeşitliliğe doğru bir gidiş yaşandı. Çağdaş yazarlarımızın eserlerinin yanı sıra Yunus Emre, Mevlânâ, Ömer Seyfettin, Mehmet Âkif Ersoy gibi klâsik yazar ve şairlerimizin de eserlerine ilgi artmaya başladı. 2006 yılında 61 eser desteklendi. Orhan Pamuk’un 2006 yılı Nobel Edebiyat ödülünü alması, Türkiye’nin 2008 Frankfurt Kitap Fuarı’nda konuk ülke olarak katılmasının da etkisiyle 2007 yılı TEDA projesi başvurularında gerek sayısal gerekse yazar, eser ve ülke çeşitliliği açısından önemli oranda artış oldu. 2007 yılında proje kapsamında 202 esere destek verildi. Bu sayı 2008 yılında 184, 2009 yılında ise 140 eser oldu.’’

Kula, 2010 yılının birinci döneminde 85 eser için yayın evlerine destek verildiğini ifade ederek, ‘’Projenin başlangıcı olan 2005 yılından bu güne kadar 50 ülke ve 40 farklı dilde toplam 711 esere destek verilmiştir. Bu desteklerle şu ana kadar 451 eser yayınlanmış ve okurlarıyla buluşmuştur’’ diye konuştu. Çevirisi yapılan eserlerin ve yazarların ülkeden ülkeye farklılık gösterdiğini belirten Kula, son dönemlerde Ahmet Hamdi Tanpınar’ın eserlerinin çok çevrildiğini, tanınan yazarların yanı sıra hiç bilinmeyen yazarların da öne çıkabildiğini kaydetti.

24.08.2010