Güncel

Sarıkamış şehitleri anıldı

SARIKAMIŞ harekâtında donarak şehit düşen 90 bin askerimiz, 5 dilde yakılan ağıtlarla anıldı.

Cemal Reşit Rey Konser Salonu’nda düzenlenen ‘’Sarıkamış Kahramanlarının Türküsü’’ adlı gecede, Sarıkamış Şehitleri için söylenmiş Türkçe, Çerkezce, Gürcüce, Lazca ve Kürtçe ağıtlar seslendirildi.

Memorial Hastanesi Kalp ve Damar Cerrahisi Bölüm Başkanı ve Sarıkamış Dayanışma Grubu Başkanı Prof. Dr. Bingür Sönmez ile halk müziği san'atçısı Recep Ergül’ün ortak projesi olan gecede, ağıtları Ergül, İzzet Altınmeşe, Cavit Murtezaoğlu, Bayar Şahin, Muammer Ketencoğlu, Havva Karadaş ve Kuşha Doğan Özden yorumladı.

Proje çerçevesinde 90 bin şehide yakılan ağıtlardan oluşan ‘’Sarıkamış’a Varamadan’’ adlı albümünden bir çalışmasını dâvetliler ile paylaşan Recep Ergül, Türkçe ve Kürtçe ağıtlar seslendirdi. Ergül, tulum ve kemençe eşliğinde Karadeniz yöresinden de ağıtlar söyledi.

Bayar Şahin’in Gürcüce, Muammer Ketencoğlu, Havva Karadaş ve Kuşha Doğan Özden’in Çerkezce ağıtlar seslendirdiği gecede, İzzet Altınmeşe bir uzun hava söyledi. İranlı san'atçı Cavit Murtezaoğlu ise Ergül ile ‘’Kışlalar doldu bugün’’ adlı uzun havayı yorumladı. İkbal Gürpınar’ın sunduğu ve şiirler seslendirdiği gecede, Sarıkamış harekâtını anlatan bir belgesel de gösterildi.

Sarıkamış şehitlerinin cenazelerinin toplanmasını içeren görüntülerin eşliğinde konuşan Prof. Dr. Bingür Sönmez, görüntülerin 1915 yılı bahar aylarında Ruslar tarafından Sarıkamış önlerinde çekildiğini, Sovyetler Birliği dağılınca KGB arşivinin devlete geçmesiyle ulaşılabildiğini kaydetti.

Dört ay boyunca şehitlerin kar altında defnedilmeyi beklediklerini ve cesetlerin halk tarafından toplanıp gömüldüğünü anlatan Prof. Dr. Sönmez, ‘’Şehitlerin ayakkabıları yoktu ama aslında vardı. Samsun’dan yola çıkıp Erzurum’a gelene kadar parçalanmıştı’’ dedi.

Almanlarla yapılan bir anlaşmaya göre, Türk ordusunun, bu cephede Rus ordusunu meşgul etmesinin istendiğini, Türk ordusunu da Almanların kontrol etmesine karar verildiğini anlatan Prof. Dr. Sönmez, 5 milyon altınlık kredi almak için Türk ordusunun başarısız Alman komutanlara teslim edildiğini söyledi. Prof. Dr. Sönmez, cepheye mühimmat ve malzeme getiren üç geminin Ruslar tarafından Karadeniz’de batırıldığını anımsatarak, ‘’Sarıkamış meydan muharebesi Karadeniz’de kaybedilmiştir. Donanma desteği olmayan hiçbir harekat başarılı olamaz’’ dedi.

Rusların, kendilerine bu cephede yapılan saldırıya karşılık, müttefiklerinden Çanakkale’de saldırıya geçmelerini istediğini ve hedeflerinin İstanbul olduğunu anlatan Prof. Dr. Sönmez, ‘’Bu körpecik insanlar 3 bin 150 metrede aslında İstanbul’u korumuşlardır’’ diye konuştu.

Sarıkamış cephesinde, askerlerin, düşmana tek kurşun sıkmadan öldükleri bilgisinin yanlış olduğunu, oraya gelene kadar askerlerin göğüs göğüse çarpıştıklarını ifade eden Prof. Dr. Sönmez, Sarıkamış’ta kaç askerin donarak şehit olduğunun bilinmediğini, ancak ‘’Sarıkamış diye kırıldı 90 bin evin ocağı’’ türküsünde rakam telâffuz edildiğini anlattı.

Ağıtların geleceğe mesaj bırakan tarihi belgeler olduğunu söyleyen Prof. Dr. Sönmez, ‘’Bu çalışmayı büyük bir emek ve özveri ile gerçekleştiren Recep Ergül biliyor ki her şehide bir ağıt yaksak, onlara olan borcumuzu ancak ödeyebiliriz. Ne mutlu şehitlere hizmet eden ozanlarımıza’’ şeklinde konuştu. Prof. Dr. Sönmez, halk edebiyatı araştırmacılarından köy köy dolaşıp bu ağıtları toplamalarını istedi. Konserin açılış konuşmasını yapan İstanbul Büyükşehir Belediyesi Kültür ve Sosyal İşler Daire Başkanı Numan Güzey, şehitliğin cennete girmenin en kısa yolu olduğunu ifade ettiği konuşmasında, Sarıkamış’ta şehit olanların sayısının Karadeniz’de batırılan 3 gemideki 3 bin kişi ile 90 bini aştığını kaydetti.

16.12.2009