Dünya

“ABD, füze üssünü Türkiye’ye kurabilir”

NEW YORK TIMES Gazetesinde yer alan haberde Başkan Barack Obama yönetiminin, füze kalkanı için Polonya ve Çek Cumhuriyeti’ne alternatifler aradığı belirtildi.

Bu değişiklik arayışının Almanya ve Rusya’yı memnun ettiği belirtilen haberde, Doğu Avrupa’daki Amerikan müttefiklerinin ise aksine memnun olmadığı aktarıldı. Gazete, yönetimden yetkililerin, uzun süredir planlanan füze kalkanı projesinin en geç önümüzdeki ay tamamlamayı umduklarını belirtti. Gazete, planın Barack Obama’nın önümüzdeki ay gerçekleştirilecek Birleşmiş Milletler Genel Kurulu toplantısında Rusya Devlet Başkanı Dmitri Medvedev ile yapacağı görüşmeye yetiştirilmeye çalışıldığını kaydetti. Ancak henüz hiçbir karar alınmadığını ve bütün seçeneklerin hâlâ görüşüldüğünü vurgulayan gazete, önceki ABD Başkanı George Bush döneminde seçilen Polonya ve Çek Cumhuriyeti’nden vazgeçilmesinin de gündemde olduğunu ifade etti. NY Times ayrıca seçenekleri değerlendiren bir Obama takımının önümüzdeki haftalarda ulusal güvenlik yetkililerinden oluşan bir komiteye bir değil birden fazla seçenek içeren bir plan sunmayı amaçladıklarını aktardı. Planlar, ancak bu komitenin onayından sonra Kongre ve Başkan’a gidecek. New York Times’ın aktardığına göre Çek Cumhuriyeti ve Polonya’dan vazgeçmeyi düşünen Obama takımının ele aldığı alternatifler arasında Türkiye ve Balkanlara füze rampası ve radar üsleri kurulması da var. Yetkililere göre bu değişiklikler, Rusya’yı yatıştırma değil, giderek arttığını düşündükleri İran’dan gelecek kısa menzilli füze tehditlerine karşı düzenleme yapma amacı taşıyor.

Ancak bu değişikliğin Doğu Avrupa’daki yetkililer tarafından ABD’nin Polonya ve Çek Cumhuriyeti’nin terk etmeye hazırlandığı şeklinde görüldüğünü belirten New York Times, Polonya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Piotr Paszkowski’nin “Doğu Avrupa’nın, Amerikan yönetiminin merkez üssü olmaktan çıktığı çok açık. Füze savunma sistemi gözden geçiriliyor ve Polonya’da kurulma şansı yüzde 50.” şeklindeki sözlerine yer verdi.

Bush’tan Obama’ya miras kalan füze savunma sistemi projesi, İran’ın veya diğer “düşman” ülkelerin füze tehditlerine karşı Polonya’ya 10 füzesavar, Çek Cumhuriyeti’ne ise ileri bir radar üssü kurulmasını öngörüyor. Ancak Rusya, “arka bahçesi” olarak gördüğü bu iki ülkeye böyle bir savunma sistemi yerleştirilmesine uzun süre karşı çıktı. Obama’dan da iki ülke arasındaki ilişkilere tehdit olarak gördüğü bu projeden vazgeçmesini istedi. Öte yandan füze savunma sistemini bir zamanlar Moskova’nın hükmettiği bölgelerden taşımanın, Rusya’yı teskin edebileceğini belirten gazete; ama aynı zamanda Ruslara boyun eğdiği için Obama’nın kendi ülkesinden hem Doğu Avrupa’dan eleştiri alabileceğine dikkat çekti. Polonya’da yayımlanan Wyborcza gazetesi de Amerikan yönetiminin Polonya ve Çek Cumhuriyeti’nde füze kalkanı sistemi kurmaktan vazgeçtiğini, bunun yerine Türkiye veya İsrail’i düşündüğünü iddia etmişti. Gazete, hafta içinde öne sürdüğü iddiasında Obama yönetiminin füze kalkanını savaş gemilerine yerleştirmeyi veya Türkiye ve İsrail’deki üslere ya da Balkanlar’da bir yere kurmayı düşündüğünü aktarmıştı.

30.08.2009