|
Türk halkı çöpe servet atıyor. Ayrıştırma işlemini kaynağında gerçekleştirmede sınıfta kalan Türkiye, her yıl 1 milyar 100 milyon liralık kaynaktan vazgeçiyor.
Günlük 5 milyon TL değerinde kâğıt/karton, metal, cam, plâstik, tekstil ve ahşap gibi atık üreten Türkiye, bunun sadece 2 milyon TL’lik kısmını “çöpten geçimini sağlayanlar” sayesinde ekonomiye kazandırıyor. İstanbul Serbest Muhasebeci Malî Müşavirler Odası’nın (İSMMMO), ÇEVKO Vakfı, atık yönetimi birimleri, belediyeler ve geri dönüşüm tesislerinden edinilen bilgiler ve ilgili taraflarla yapılan birebir görüşmeler doğrultusunda hazırladığı araştırmaya göre, bir yılda çöpe atılıp geri dönüştürülemeyen rakam 1 milyar 100 milyon TL ekonomiye kazandırılan yıllık 800 milyon TL’nin sıfır mamul ile karşılaştırılmasında ise Türkiye 405 milyon TL ekstra israftan kurtuluyor.
İSMMMO Başkanı Yahya Arıkan, rapordaki değerlendirmesinde, geri dönüşüm için hem merkezi hükümet hem özellikle belediyelerin yatırım yapması ve özel sektörü de teşvik etmesi gerektiğini belirtti. Bugün dünyada, her yıl 16 milyon hektar orman alanının yok olduğuna dikkat çeken Arıkan, “Bir ton kâğıdın geri kazanımıyla 700-1000 doların ülkemizde kalması anlamına geliyor. Yalnızca İstanbul’da bir yılda tüketilen 450 bin ton kâğıt geri kazanılsa, Türkiye’de yılda 38 kilometrekarelik ağaçlık alan korunabilir” dedi.
Yüzde 100 geri dönüşümlü kâğıttan üretilmiş bir ton kâğıt 400 kilovatsaat enerji, yaklaşık 26,5 metreküp su tasarrufu anlamına geldiğini ifade eden Arıkan, yılda hem en az 1 milyar 100 milyon lirayı cebimizde tutabilir hem de daha sağlıklı bir çevre oluşturmaya doğru adım atmış oluruz.”
BÜYÜKŞEHİRDE, BÜYÜK İSRAF
Türkiye atıkta en büyük fireyi de büyükşehirlerde veriyor. 16 Büyükşehirde geri dönüştürülemeyen rakam yıllık 670 milyon TL olarak görünüyor.
KİŞİ BAŞINA GÜNDE 1,5 KİLO ATIK
İSMMMO’nun raporundaki tesbitler şöyle: Atıkta en fazla zararı büyükşehirler hanelerine yazıyor. Büyükşehirlerde kişi başına atık miktarı günlük 1,5 kilograma kadar çıkıyor. En az atığın çıktığı iller ise Doğu ve Güneydoğu bölgelerinde bulunuyor. Bu bölgelerde kişi başına atık 750 gram olurken, bunların içinde geri dönüşe konu olacak atıkların, soğuk geçen kış iklimleri sebebiyle yakıldığı izleniyor. Karadeniz bölgesinde de atıklar daha çok yaylalarda yakacak ve kap olarak değerlendiriliyor.
EN ÇOK KÂĞIT GERİ DÖNÜYOR
En kolay geri dönüş kâğıtta sağlanıyor. Bir yılda Türkiye kâğıt geri dönüşünden 265 milyon 608 bin lira kazanım sağlıyor. Bunun ekonomik değerinin yanı sıra çevre faktörüne ve tabiata katkısının ise parayla ölçülemez olduğu görülüyor. Katı atıklar içinde ikinci sırayı metal, üçüncü sırayı plâstik, dördüncü sırayı ise cam alıyor. Her 1 kiloluk çöpün yüzde 60’ının organik atık olduğunu dile getiren uzmanlar, çöpteki organik atığın ise Büyükşehirlerde yüzde 40’ını, diğer bölgelerde ise ortalama yüzde 20’sini ancak ekonomiye kazandırabildiklerini ifade ediyor. Geri dönüştürülen atıkların da yüzde 43’ünü kâğıt, yüzde 27’sini plâstik, yüzde 12’sini cam, yüzde 8’ini tekstil, yüzde 4’ünü metal oluşturuyor.
| 
