|
Çeçenistan’da ibadete açılan Hacı Ahmet Kadirov Camii büyüklüğü ile dikkat çekiyor. Klasik OsmanlıTürk mimarîsi üslûbunda ve Çeçen motiflerine de yer verilen caminin minareleri 62 metre, ana kubbesi 32 buçuk metre yüksekliğinde. Dört minare üzerine oturan caminin ana kubbesinin çapı 15 metre. Caminin iç kullanım alanı 5 bin metrekare. Mahfil katı dahil, cami alanında 10 bin kişi namaz kılabilecek.
ÇEÇENİSTAN DİRİLİYOR
Son üç yıla ‘’savaşın’’ bütün izlerini silme kararlılığıyla giren Çeçenler, 34 yaşındaki Devlet Başkanı Ramazan Kadirov ile birlikte kolları sıvayarak hayalet şehir Başşehir Grozni’yi eski şaşaalı günlerine tekrar döndürdü.
BİR RÜYA NASIL GERÇEKLEŞTİRİLDİ?
1990’lı yılları çetin savaşlarla geçiren Çeçenistan’da ağır bombardımana maruz kaldığı için yerle bir olan başşehir Grozni, savaşın sembolü olmuştu. Hergün yayınlanan ‘’Grozni yine bombalandı’’ haberleri, şehrin artık yaşanmaz bir yer olduğu gerçeğinin herkes tarafından kabullenmesine yol açmıştı. Öyleki, bombalanan Grozni boşalmış ve başşehrin 40-50 kilometre uzaklığında bulunan köyler, göçlerle birlikte nüfusları 10-15 bine ulaşan kasabalara dönüşmüştü. 2000’li yıllara gelindiğinde ise Rus Devlet Başkanı Vlademir Putin ile tekrar toparlanma sürecine giren Rusya’nın Kafkasya topluluklarına karşı politikada değişmeler başladı. İşte bu değişim sürecinde hem Ruslar, hem de Çeçenler savaş yerine barışı tercih etti. Çevre kasabalardan tekrar evlerine dönen vatandaşlara, Çeçen hükümeti tarafından maddî yardım temin edilerek evlerini eskisinden daha güzel hâle getirmeleri sağlandı. Küllerinden yeniden doğan Grozni’de bütün bunlar yapılırken en göze çarpan ise; şehrin tam kalbine, 150 bin metrekare alanda 5 bin metrekare üzerine inşa edilen Hacı Ahmet Kadirov Camii oldu.
2004 yılında Hacı Ahmet Kadirov’un ölümünden bir süre sonra Devlet Başkanlığı’na gelen oğul Ramazan Kadirov, barış ortamında Çeçenistan’ı yeniden yapılandırmak için önce babasının hayalini kurduğu Grozni Camii için kolları sıvadı. Yapılacak camiye merhum Hacı Ahmet Kadirov ismi verilerek onun adını taşıyan vakıf tarafından caminin yaptırılması kararlaştırıldı. Aslında baba Kadirov hayatta iken Çeçenistan müftüsü sıfatıyla ziyaret ettiği Türkiye’de Grozni Camii’nin yapımı için Konya Büyükşehir Belediyesi’yle, cami tamamlandığında adının Konya olması şartıyla anlaşmış ve inşaata bu şekilde başlanmıştı. Bir yıl boyunca devam eden cami inşaatı, tekrar savaşın çıkması ve şehrin bombalanmasıyla birlikte durdurulmuştu. 26 Nisan 2006 tarihine gelindiğinde Çeçenistan’ın başında bulunan oğul Kadirov, caminin yapım emrini verdi. Türkiye’den gelen kubbe ustası Adem Çınar, caminin temeline ilk harcı atarak hem kendisi için hem de Çeçenistan tarihi için yeni bir sayfa açtı. Yaklaşık iki buçuk yıl sonra Grozni, Kafkasya’da yüzyıllardır görülmeyen bir camiye kavuşurken kubbe ustası Adem Çınar ise devlet başkanlığı tarafından hem Çeçen vatandaşlığı hem de şehrin başka bir yakasında yapılan camiye kendi adının verilmesiyle ödüllendirildi.
‘’BİZDE SÜLEYMAN VAR, SİZ SİNANLARI
GÖNDERİN’’
Çeçenistan Devlet Başkanı Ramazan Kadirov, Grozni Camii'nin yapımı için en büyük desteği Türklerden aldı. Grozni’nin göbeğine inşa edilen 10 bin kişilik camiyi yapan Türk ustaların bulunmasında ilginç bir yol takip edildi. Cami yapımı için gerekli finansı vakfa sağlayan Çeçen lider, bu konuda Türkiye’de öğrenimini tamamlamış ve ülkelerine geri dönmüş olan Çeçenlerin yardımına başvurdu. Hacı Ahmet Kadirov Vakfı adına üniversite öğrenimi gördükleri Türkiye’ye araştırma yapmaya giden Konya Selçuk Üniversitesi İnşaat Mühendisliği mezunu 25 yaşındaki İnşaat Mühendisi Ruslan Elmahalov ve Ziyaeddin Mahayev’in Anadolu’da ilk durağı Konya oldu. Konya’da cami yapımıyla ilgili bir konferansa katılan Elmahalov ve Mahayev, burada alanlarında Türkiye’nin en meşhur hattatı Hüseyin Kutlu ve nakkaşı Semih İldeş’i ilgiyle dinleyerek notlar almaya başladı. Hüseyin Kutlu konuşması sırasında cami ustalarını nazara vererek, ‘’Türkiye’de Mimar Sinan çok, ancak cami yapacak (Kanuni Sultan) Süleyman yok’’ demesi üzerine oturduğu yerden ayağa fırlayan Ruslan Elmahalov, Çeçen lider Kadirov’u kastederek, ‘’Bizde Süleyman var, siz Sinanları ülkemize gönderin’’ der. Konferansın ardından ünlü hattat Kutlu, Çeçenistan’ı yeniden inşaa etmeye azmetmiş bu gençlerin yanına gelerek onlara Türkiye’de cami ustası olan kişilerin isimlerini verir. İki Çeçen genç de Türkiye’ye dört ay boyunca sürekli ziyaretler düzenleyerek ellerindeki isim listesine tek tek ulaşıp Grozni’ye gelmelerini sağlar. Türkiye’nin dört bir yanından gelen ustalar, Çeçen işçilerle el ele verip, Çeçen halkının rüyasını iki buçuk yılda gerçekleştirerek anahtarlarını teslim eder. Caminin Osmanlı mimarisiyle yapılmış olması ve Türk damgası taşıması iki buçuk yıl Çeçenistan’ı mesken tutan Türk ustaları için en büyük övünç kaynağı olur.
‘’CAMİ AÇILIŞINDA BÜYÜK COŞKU’’
17 Ekim 2008 Cuma günü Çeçen Devlet Başkanı Kadirov tarafından açılışı yapılan Hacı Ahmet Kadirov Camii'ne Çeçen halkı adeta akın etti. Yaklaşık 20 bin vatandaşın katılımıyla açılışı yapılan camide Çeçenlere ilk olarak Cuma namazı kılmak nasip oldu.
‘’DİNİNİ GERÇEK OLARAK YAŞAYAN BİR NESİL İSTİYORUZ’’
Grozni’nin yeniden dirilişinin sembolü olan Hacı Ahmet Camii’nin yapılmasını sağlayan Çeçenistan lideri Kadirov, büyük gurur duyduğu caminin önünde basına açıklamalarda bulundu. Mütevazi bir lider portresi çizen Kadirov, Çeçenistan’ın dünyada kötü gösterilmeye çalışılan imajının bu tür eserlerle artık silinmeye başlandığını, Çeçenleri daha güzel günlerin beklediğini söyledi. Kendisinin Çeçen halkına hizmet etmek için uğraş verdiğini söyleyen Kadirov, ‘’Allah bize bu günleri de gösterdi. Yıllarını savaşla geçirmiş, Çeçen insanı bu eserleri yapmayı başardı. Önümüzdeki süreç bizler için daha güzel günlerin yaşanacağı bir süreç olacaktır. Allah bize bugünleri de şükür gösterdi.’’ diye konuştu. Kadirov amaçlarının dinini en güzel şekilde yaşayan, iyi bir Müslüman olmak olduğunu söyleyerek, ‘’Çeçenler artık başkalarının etkisinde kalmadan, kendi ayakları üzerinde duran, köklerini bilen ve dinini en doğru şekilde yaşayan bir millet olacaktır’’ diyerek Çeçenistan devleti dışında yapılacak herhangi bir hareketi kabullenmeyeceklerinin sinyalini verdi.
CAMİNİN ÖZELLİKLERİ
Hacı Ahmet Kadirov Camii, klâsik Osmanlı-Türk mimarisi üslûbunda dört yarım kubbeli merkezi planlı bir camidir. Çeçen motiflerine de yer verilen caminin minareleri 62 metre, ana kubbesi ise 32 buçuk metre yüksekliğinde. Dört minare üzerine oturan caminin ana kubbesinin çapı 15 metre. Caminin iç kullanım alanı 5 bin metrekare. Mahfil katı dahil cami alanında 10 bin kişi namaz kılabilecek. Camide Türk-İslâm medeniyeti san'atları olan hat, tezyinat, taş ve mermer işçiliği, çini, maden işleri, mukarnas, malakâri, sedefkâri ve kündekâri gibi san'atlardan örnekler verilmiş. Bu bakımdan Grozni’deki cami, bütün san'atları ustaca bir araya getiren kudsî bir mekân olmuş.
|
