 Balkanlara Osmanlı modeli
BALKAN MÜFTÜLERİ, BALKANLARDA ETNİK VE DİNÎ AYRILIKLARI ÖNE ÇIKARAN ANLA-YIŞLARIN ÇÖZÜM OLMADIĞINI, HOŞGÖRÜ VE BARIŞA DAYANAN OSMANLI MODELİYLE ANCAK GERÇEK BİR BARIŞ VE HUZUR ORTAMININ SAĞLANACAĞINI BELİRTTİLER. alkan ülkelerinde yaşayan Müslümanların sorunlarının ve geleceğinin tartışıldığı Balkan Sempozyumu İstanbul’da Grand Cevahir Otel’de dün başladı. İHH İnsani Yardım Vakfı tarafından düzenlenen sempozyum, Bosna Hersek, Sırbistan, Arnavutluk, Makedonya, Bulgaristan ve Yunanistan müftülerini yıllar sonra ilk defa bir araya getirdi. Sempozyumun açılış konuşmasını yapan İHH İnsani Yardım Vakfı Genel Başkanı Bülent Yıldırım, Türkiye’nin Balkan coğrafyasında küresel ağırlığını hissettirmesi için bu coğrafyadaki Müslümanlarla tarihi ve kültürel bağlarını yeniden güçlendirmesi gerektiğini söyledi. Türkiye ile balkanları birbirinden ayırmayan, etle tırnak gibi gören Balkan Müslümanlarının ihmâl edildiğine dikkat çeken Yıldırım, sempozyumla Balkanları ve Balkan Müslümanlarını yeniden gündeme getirmeyi amaçladıklarını söyledi. Küresel güçlerin Balkanlarda çeşitli senaryoları hayata geçirmeye çalıştığını belirten Yıldırım, “Eğer Türkiye isterse Balkanlar üzerindeki oyunları engelleyebilir. Balkanlardaki barış ve huzura katkıda bulunabilir. Balkanlarda yaşayan 12 milyon Müslüman da bunu istiyor” dedi. Yıldırım’dan sonra Diyanet İşleri Başkan Yardımcısı Prof. Dr. Mehmet Görmez’in başkanlığında ilk oturum konuşmaları yapıldı. Konuk müftüler konuşmalarında Balkanlardaki Müslümanların Osmanlı’dan sonra yetim kaldıklarını, uzun süren Komünist Yugoslavya yönetiminde Müslüman nüfusun her anlamda yaralandığını belirttiler. Ülkelerindeki sayısız cami, medrese ve okulun yerle bir edildiğini ifade eden din adamları, Yugoslavya’nın yıkılmasından sonra yaralarını sarmaya başladıklarını, bu noktada Türkiye’den de destek beklediklerini ifade ettiler. Müftüler, Türkiye ile siyasi, ekonomik ve kültürel ilişkilerin güçlenmesi gerektiğini vurguladılar. Bosna Hersek Başmüftüsü Mustafa Çeriç, İslâmı seçmelerinin ardından aşırı dinci, Türk veya Arap yaftasıyla sürekli baskı altında tutulduklarını söyledi. Gözlerinin sürekli Türkiye’de olduğunu söyleyen Çeriç, “Türkiye ne kadar güçlü özgür bir ülke olursa biz de o kadar güçlü ve özgür olacağız” ifadelerinde bulundu. “Her ne kadar farkında olmasa da Türkiye bizim anamızdır” diyen Çeriç, bir de önemli bir öneride bulundu. Balkan Müslümanlarının sorunlarının çözümü, Osmanlı kültür mirasının araştırılması için Türkiye ile ortak bir kurul oluşturulmasını isteyen Çeriç, “Bizim hatalarımız olmuş olabilir, affetmenizi istiyoruz, bizim de hatalarımızı kabul etmemiz gerekir” dedi. ÜNİVERSİTE TEKLİFİ Balkanlardaki Türk okullarına da dikkat çeken Çeriç, okulların önemli bir işlev gördüğünü söyledi. Yüzyıllardır Balkanlarda medrese olarak eğitim veren Gazi Hüsrev Medresesi’ne ek olarak Gazi Hüsrev Üniversitesi’nin kurulmasını önerdi. Çeriç, üniversitenin Balkan Müslümanlarının sorunlarının çözülmesinde önemli katkılar sağlayacağının altını çizdi. OSMANLI BALKANLARDA GERÇEK BİR LİBERAL GÜÇTÜ Arnavutluk Diyanet İşleri Başkanı Selim Muça, Osmanlı döneminde kimsenin zorla İslâmlaştırma veya Osmanlılaştırılmadığını, Osmanlı’nın liberal ve hoşgörülü bir politikaya sahip olduğunu söyledi. Muça Osmanlı’dan sonra ise Komünist Yugoslavya döneminde Müslümanların asimile edilmeye çalışıldığını, sayısız İslâm eserin yok edildiğini, hoşgörü ortamının yerini zorbalığa bıraktığını söyledi. Muça, “Balkanlarda ve Doğu Avrupa’da beş asır boyunca yaşanan hoşgörü ve medeniyetler toleransı, İslâm’ın gerektirdiği bir hayat tarzından başka bir şey değildir. İslâm medeniyetini Avrupa’daki Orta Çağ’dan ayıran en belirgin özelliklerden biri, Osmanlı Devleti sınırları içerisinde çeşitli ırk ve din mensuplarının yaşamasıdır. Ancak Osmanlı’dan sonra durum değişmiştir. Uzun bir dönemden sonra komünist rejimin yürüttüğü din karşıtı uygulamalar, halkın büyük çoğunluğunu zor durumda bırakmıştır.” dedi. BALKAN MÜSLÜMANLARI YETİM KALDI Sırbistan İslâm Toplumu Başmüftüsü Muammer Zukorliç ise “Osmanlı İmparatorluğu’nun çöküşünden sonra Balkan Müslümanları, tıpkı korunmasız yetimler gibi, sürekli olarak soykırıma, zulme maruz kalmışlar ve özellikle azınlıkta oldukları ülkelerde insanî haklarından önemli ölçüde mahrum bırakılmışlardır” dedi. Makedonya İslâm Birliği Başkanı, Reisu’l Ulema Süleyman Recebi, modern dünyanın içine düştüğü durumdan ancak İslâm’la çıkacağını vurguladı. Recebi, şunları söyledi: “Modern dünya insanının içine düştüğü çıkmazdan kurtulmasının tek yolunun İslâm olduğunu ispat etme fırsatı ortaya çıkmıştır. Bunlara ek olarak uyuşturucu ve alkol bağımlılığı, fuhuş, insan ticareti, eşcinsellik vb. tehlikeler, global dünyayı felâkete sürükleyen etkenlerdir. Bu yüzden, Müslümanlar olarak elimizdeki bu fırsatı çok iyi değerlendirmemiz gerekmektedir.” ALİŞ: OSMANLIDAN SONRA BALKANLAR YETİM KALDI Bulgaristan Başmüftüsü Mustafa Aliş ise konuşmasında Bulgaristan Müslümanlarının Osmanlı’nın ardından Balkanlarda yetim kalan ilk Müslüman topluluklardan olduğunu söyledi. Bulgaristan Müslümanlarının sıkıntılarını anlatan Mustafa Aliş, şöyle konuştu: “Bugün Bulgaristan Müslüman cemaati 1,5 milyon civarında bir nüfustan oluşmaktadır. Bulgaristan’da 1200’ün üzerinde cami, 200 kadar da mescit bulunmaktadır. Bulgaristan’ın genel devlet politikası, Müslümanları büyük şehirlerden tehcir etmek, kırsal kesimlerde yaşayanları da cahil bırakmak şeklindedir. Bu politika sonucunda Müslümanların çoğu köylerde ikamet etmekte ve geçimlerini tarım ve hayvancılıkla sağlamaktadır. Ayrıca Bulgaristan’daki Çingene nüfusunun gayriresmî verilere göre bir milyon olduğu tahmin ediliyor. Bunların çoğunluğu 10 yıl öncesine kadar Müslüman’dı, ancak artık büyük bir ihtimalle pek çoğu Hristiyan oldu.” Sempozyum bugün Sevda Popovic, Zenitsa Eski Müftüsü Halil Mehtiç, Makedonya Merhamet Derneği Başkanı Adnan İsmaili, Makedonya Türk Sivil Toplum Kuruluşları Birliği (MATÜSITEB) Başkanı Süleyman Baki, Arnavutluk Admeria Derneği Başkanı Tahir Zenelhasani, Kosova AKEA Yardım Derneği Başkanı Hüsamedin Abazi’nin tebliğleriyle devam edecek. İstanbul / Yeni Asya
|
