|
Bu yazımda, kendimden menkul lâtîfelere yer vereceğim, bayram tatlısı niyetine… Bayramlarımızın maddî ve ma’nevî sâhada tatlı olması dileğiyle.
Bir sıcak yaz günü, Rize’de hizmet mahallerini ziyâret ediyoruz. Kendi vâsıtamız olmadığından bâzen yürüyerek, bâzen dolmuşa binip inerek gitmekteyiz. O sıcakta nem oranı arttığından ter içindeyiz. Bir müddet sonra ince bir yağmur da başlamaz mı? İçten, dıştan iyice ıslandık. İlk ziyâretgâhımızda çay yaptılar. Eh, Rize’nin husûsî çayı bir başka oluyor. İçtikçe, ter artıyor. Trabzon’dan günü birlik geldiğimiz için yedek çamaşır ve giyecek getirmemiştik. Bir ütü bulursak pantolon ve gömleğimizi kurutabileceğimizi düşündük. Aksi gibi oradaki ütü bozukmuş. Başka bir mekânda olabilirdi. Devâm ettik. Gittiğimiz yerde yine çay verdiler. Burada da ütü yoktu. Üçüncü yerde ütü bulduk. Bir parça kurulandık. Mûtâd ikrâmda bulundular; çay içtik. Akşama yakın bir dostun evine ekip hâlinde ulaştık. Hemen çay ikram etmezler mi? Ev sâhibine dedim ki:
-Hocam, şimdi biz memlekete dönünce, bizden soracaklar, [mahallî şîveyi taklîd ederek] “Bu Rize’liler ne yeyiler, ne iceyiler?” Ben de diyeceğim ki: “Yeyiler yağmuru, iceyler câyi. Yeyiler yağmuru, iceyler câyi!!!”
Ferâset sâhibi ev sâhibi, “Aman ağabey, bu çay öncüdür; arkasından yemek geliyor” diye endîşemizi giderdi…
* Arkadaşımızın sevimli bir oğlu var. Adı Sâcid. Kendisine:
- Deden laz olsa idi, sana ne derdi?
- Ne derdi, Ekrem amca?
- Ola uşağum Sâcid; sola citme, saa cit…
* Çay servisinden sonra, boş bardakları toplayan Karadenizli Celâl’e, Karadeniz şîvesini taklîd ederek:
- Ola uşağum Celâl; ha pu poşları cel al!
* Dershanede koşuşturup duran, sevimli yaramaz Burak’a:
- Burak, yaramazlığı bırak!
* Siirt merkez ilçede halkın büyük bir kısmı Arabca konuşur. Dükkânlarda bir şey ararken, “Sende var mı?”, “Bulunur mu?” anlamında, aslı “fî indeke” olan kelime, biraz da mahallîleşmiş bir şîve ile, meselâ “Makarna fî induk?” şeklinde sorulur. Yiyecek maddeleri satan nüktedân bir zâtın yanında otururken, çuvaldaki fındıkları görünce sordum:
- Hacı ağabey, Karadenizliler buna ne derler?
- Finduk.
- Şimdi Temel gelip Senden fındık istese, nasıl söyler?
- Nasıl söyler, Ekrem kardeş?
- “Finduk, fî induk?”
* Siirt çevresinde ve köylerde oturanlar da Kürtçe konuştuklarından, bâzıları, fiil çekimlerinde son ekleri yerli yerinde telâffuz edemezler. Personelimden biri, hastaneye gitmek üzere sevk belgesi hazırlatmış, imzaya getirdi.
- Geçmiş olsun. Neyin var?
- Mudir Bey, başin ağriyor…
Ben anlamazlıktan gelerek, gayet ciddî:
- Yok kardeşim, ağrımıyor!
İnanmadığımı sanarak:
- Mudir Bey, vallâhi başin çok ağriyor…
Ben yine gayet ciddî:
- Niçin yemin ediyorsun; ağrımıyor işte!
Ne diyeceğini şaşırmış, söyleyecek söz ararken, devam ediyorum:
- Benim başım ağrımıyor…
Şakamı fark ederek, rahatlamış:
- Yok Mudir Bey, benim başin ağrıyor…
* Binaya girmeye çalışan bir şahsı fark edip, yakalamaya çalışmayan bekçime:
- Niye peşinden koşmadın; adamı yakalamadın?
Adamın iri yarı ve güçlü olduğunu ifâde sadedinde:
- Mudir Bey, nasil yakalayacaksin, ayı gibisin…
Daha büyük bir pot kıracağı endîşesi ile:
- Tamam, tamam…
* Çoğu zaman kapının önünde alış veriş yaptığımız, merkebinin sırtında getirdiği sebze ve meyveleri satan köylüye:
- Armut ne kadar?
- Bir lira, hocam.
- Yetmiş beş kuruş olmaz mı?
Bir an tereddütten sonra; bazı iyiliklerimi hatırlamış olmalı ki:
- Sen ayi adamsin, Müdür Bey, gel al!
| 
