ABD'de asırlık dev bankaları iflâs ettiren finans krizi, durumdan olumsuz etkilenen şirketlerin çalışanlarını ve onlara endeksli sektörleri de vurdu. Binlerce insan bir anda işsiz kalırken, bazı büyük şehirlerde bundan dolayı göç dalgaları yaşanabileceği belirtiliyor. Buna bağlı olarak özellikle gelir vergisi tahsilâtında ve ofis-gayrimenkul fiyatlarında büyük düşmeler olması bekleniyor.
1930'DAN SONRAKİ EN BÜYÜK KRİZ
Olumsuz etkilerin bilhassa Wall Street borsasının bulunduğu bölgede, New York'un simgelerinden Manhattan'da kendisini göstereceği ifade edilirken, gelişmeler Amerikan kapitalizminin 1930'lardaki büyük krizden sonraki ikinci derin krizle karşı karşıya olduğu yorumunu güçlendiriyor. Krizin dünyadaki yansımaları da AB üyeleri ve Rusya başta olmak üzere birçok ülkeyi kaygılandırıyor.
Ekonomik kasırga sarsıyor
AMERİKAN mali krizi, sadece şirketleri değil bazı şehirleri ve arka ofis çalışanları olarak da nitelendirilen kesimi de vurdu. Krizden kötü etkilenen şehirlerin merkezlerinin ve ofislerinin bulunduğu şehirler, alım gücünü kaybeden çalışanlardan dolayı oldukça olumsuz etkileniyor. Krizden sadece şirketler değil, şirketin “arka ofis” çalışanları ve şirketle veya çalışanlarıyla büyük küçük bağlantılı olan birçok kurum da olumsuz etkileniyor. Bazı büyük şehirlerde göç dalgası yaşanabileceği belirtiliyor. Amerika’nın kötü giden ekonomisinden en çok etkilenecek yerlerden biri New York. Büyük yatırım şirketlerinin bir bir iflas etmesi sadece üst düzey yöneticileri değil, 12 bin New Yorklunun işini de etkileyecek. Bu şirketlerin büyük bir yer kapladıkları Manhattan’da ofis fiyatlarını yerle bir edebilir. Wall Street çalışanlarının en çok oturdukları New Jersey ve Connecticut, gelecek için karamsar. New York ise, ‘Kara Pazartesi’nden sonra, ekonomisinin lokomotiflerinden biri olan Wall Street’i endişeli gözlerle izliyor.
Wall Street, Pazartesi günü ekonomik kasırga ile savruldu. 1930’daki Büyük Bunalım’dan sonra en büyük mali krizini yaşayan Amerikan piyasası, tahribattın muhtemel ekonomik etkilerini tahmin etmeye çalışıyor. Piyasanın girdiği bu büyük afette belki en çok etkilenecek bölge ise New York. Lehman Brothers’ın iflası, yatırım bankası Merrill Lynch&Co.’nun aniden devredilişi zaten zor günler geçiren New York ekonomisini daha da etkileyecek. New York’un baş hesap kontrolcüsü olan William Thompson kriz için “Bugün üzücü ve çok kötü bir gün” dedi. “Binlerce insan işini kaybetti ve yarının ne olacağını bilemiyor. İnsanların aklına Wall Street deyince, yatırım bankaları veya piyasa hissedarları geliyor. Ancak, unutmayalım ki, Wall Street’de bir de asistanlar ve arka ofis çalışanları da var ve bunlar da şu anda işsiz kalmış durumdalar” diyen Thompson gelir seviyesi çok yüksek olmayan kesimin yaşadığı sıkıntıya dikkat çekti.
Fairfield County İş Konseyi kamu politikası Başkan Yardımcısı Joe McGee ise Connecticut’un krizinden kaynaklanabilecek ekonomik zayiatı değerlendirdi. Connecticut bütçesinin neredeyse dörtte biri Wall Street’den gelen gelir vergisinden sağlanıyor. “Lehman Brothers’da işini kaybeden çalışanların önemli bir kısmının Fairfield County’de yaşadığını” kaydeden uzman, gelir vergilerinde düşüş olacağını belirtti.
Satış vergisi geliri ve emlak değerleri de metro bölgesinde mali kasırgadan nasibini alacaklar arasında. New York, bütün ülkeyi etkileyen ekonomik durgunluktan en az zararı gören yerlerden biriydi. New Heavan’daki DataCore Partners’ın ekonomi uzmanı olan ve Vali Jodi Rell’in Ekonomi Uzmanları Kurulu başkanlığını da yürüten Donald Klepper- Smith’e göre, “Bu zincir (yani istihdamın yer değiştirmesi, emlak kaybı ve çalkantılı piyasa) bir felaket.”
Manhattan ise son ekonomik kasırganın en çok hissedileceği yerlerden biri. Lehman Brothers, Merrill Lynch ve AIG ,bu üçü sadece, Manhattan’ın 9,5 milyon metrekare ofis arazisini kaplıyordu. Bu da ülkenin en güçlü ofis piyasasına sahip Manhattan için, sarsıcı etkiler getirecek.
| 
