Ekonomi

Kriz dalga dalga geliyor

Dünyadaki ekonomik krizi değerlendiren Devlet Bakanı Kürşat Tüzmen, “Daha krizin dörtte birini geçtik, dalga dalga geliyor, dört üçü geride. Büyüme hızı dünyada düşerken Türkiye’yi de etkiledi. Sanayi büyüme endeksinde de büyüme hızı geçmişe göre düşük. Yüzde 7’lerden yüzde 4,5’lardan indi” dedi.

DEVLET Devlet Bakanı Kürşad Tüzmen, krizin dalga dalga geldiğini, dörte birinin geçildiğini dörte dördünün ise geride olduğunu vurguladı. Tüzmen, gelişme ve sanayileşmenin enerjiye ihtiyacı artırmasının doğal olduğunu, buna bağlı olarak Türkiye’nin enerji ithalatının yılda 35 milyar doları bulduğunu, bunun önemli bölümünün ise petrol ve doğalgazdan oluştuğunu belirtti. Türkiye’nin dış ticaret açığında da hidrokarbon ithalatının önemli bir yer tuttuğuna dikkati çeken Tüzmen, ‘’Bu nedenle, petrolün varil fiyatının son dönemlerde 140 dolardan 100 dolara kadar düşmesi olumlu bir gelişme. Ancak petroldeki fiyat düşüşü Türk müteahhitlik hizmetlerine talebi frenledi’’ dedi. Tüzmen, yüksek fiyatlı petrol satıldığı dönemde petrol zengini ülkelerde altyapı ve üst yapı faaliyetlerinde oluşan talebi dikkate alarak dezavantajları avantaja çevirmeyi öğrendiklerini ifade ederek, şöyle devam etti: ‘’Yani tehdit unsurunu fırsat unsuru yaptık. Geliri yükselen ülkelerin Türkiye’den aldıkları mal ve hizmetler arttı. Bu ülkelerde Türk müteahhitlik sektörü önemli oranda iş yaptı. Ancak, son dönemlerde Türk müteahhitlik sektörüne talepte, düşen petrol fiyatlarına paralel daralma gözleniyor. Petrol fiyatlarındaki bu tür hareketlere göre dezavantajları avantaja çevirmeye devam edeceğiz.’’

Tüzmen, sektörel büyümelere bakıldığında dünya istatistiklerinde ve Avrupa Birliği ülkeleri ile ABD’de büyük bir gerileme gözlendiğini belirterek, şöyle devam etti: ‘’Daha krizin dörtte birini geçtik, dalga dalga geliyor, dörtte üçü geride. Büyüme hızı dünyada düşerken Türkiye’yi de etkiledi. Sanayi büyüme endeksinde de büyüme hızı geçmişe göre düşük. Yüzde 7’lerden yüzde 4,5’lardan indi. Geçiş döneminde bunların yaşanması normal.’’ Tüzmen, Bankalar Birliği Başkanı ve İş Bankası Genel Müdürü Ersin Özince’nin vergi yüküyle ilgili sözlerini değerlendirirken de ‘’Öyle kolay değil vergi indirimleri. Söylemesi kolay ancak yapması zor’’ dedi.

18.09.2008

Juncker: Kriz henüz sona ermedi

AVRO Ülkeleri Ekonomik Grup Başkanı ve Lüksemburg Başbakanı JeanClaude Juncker, mali piyasalardaki krizin henüz sona ermediğini, ancak Avro bölgesinde resesyon görülmeyeceğini söyledi.

Juncker, Alman radyosuna yaptığı açıklamada, Amerikan hükümetinin dev sigorta şirketi American International Group’a (AIG) acil 85 milyar dolar aktarması ve İngiliz Bankası Barclays’ın, iflasını açıklayan Lehman Brothers’ın bir kısmını almaya karar vermesinin, piyasaların tehlikeyi atlattığı anlamına gelmediğini belirtti. Geçici bir sona bile ulaşmayan mali krizin hala şiddetle sürdüğünü ve büyük bir baş ağrısı olduğunu ifade eden Juncker, ancak Avrupa’nın görece olarak ABD’den daha iyi durumda olduğunu kaydetti. Avrupa’nın mali krizden ABD kadar etkilenmeyeceğini söyleyen Juncker, Avrupa’nın mali sisteminin çok daha dengeli olduğunun altını çizdi.Avro bölgesinde resesyon görülmeyeceğini ifade eden Juncker, ancak ekonomik büyümenin keskin bir biçimde yavaşlayacağını, bu yıl için yüzde 1,3 büyüme tahmin ettiklerini kaydetti.

/ Berlin

18.09.2008

Sanayici krize tedbir alınmasını istedi

ABD'DE başlayan ve Avrupa ülkelerini de etkileyen finansal çalkantı, dünyada yeni bir global krize yol açarken, oda başkanları Türk ekonomisindeki kırılganlıklara dikkati çekti.

Ankara Sanayi Odası (ASO) Başkanı Nurettin Özdebir, Türkiye’nin, krize ekonomik olarak güçsüz olduğu bir dönemde yakalandığını belirterek, ekonomik büyümenin hız keserken yüksek reel faizlere rağmen enflasyonun düşmediğini, cari işlemler açığının 50 milyar doları aşacağının artık kesinleştiğini ve cari işlemler açığının finansman kalitesinin bozulduğunu bildirdi. Bu açığın önemli bir bölümünün özel sektör borçlanmasıyla kapatılır hale gelindiğini belirten Özdebir, şunları kaydetti: ‘’Dünyada likidite ve kredi krizinin aynı anda yaşandığı, bankaların birbiri ardına iflas ettiği bir ortamda bizim borçlanmamızı rahatça sürdürebileceğimizi sanmak safdillik olur. Dünyada ucuz likidite dönemi geride kaldı. Dünyanın en yüksek faizini vermemize rağmen yabancı sermaye girişlerinde ani bir duruş olabilir. Daha da kötüsü hızlı sermaye çıkışları yaşanabilir. Bu durumda zaten yavaşlayan ekonomi duvara toslayabilir. Değişen dünya şartlarında Türkiye;nin ekonomik büyümesini sürdürmek için yeni ekonomik politikalara, yeni finansman stratejilerine ihtiyacı var. Orta vadeli program iyi ama biz şimdi kısa vadedeyiz.’’

Türkiye Genç İşadamları Konfederasyonu (TÜGİK) Genel Başkanı Hazim Sesli, krizin Türkiye’ye yansımalarını en aza indirecek yeni tedbirlerin bir an önce alınması gerektiğini belirtti. Sesli, şöyle devam etti: “Dış piyasalarda global kriz ağırlığını artırırken, Türkiye’de siyasilerimiz arasında yaşanan tartışmaları izlemekteyiz. Genç iş adamları olarak bizler, siyasilerimiz arasında yaşanan kavganın bir an önce sona ermesini ve sağduyu çerçevesinde, global krize karşı birlik ve beraberlik içerisinde çözüm yolları aranmasını bekliyoruz. Krizin etkileri daha yoğun bir şekilde kendini hissettirmeden hükümeti, muhalefeti, işçisi, işvereni, toplumun tüm kesimleri bir an önce dalga dalga gelen krizin etkilerini azaltıcı yeni bir ekonomik program hazırlamalıdır. Ülkemizin içerde değil dışarıda mücadeleye ihtiyacı vardır. Birlik ve beraberliğin anlamı bu günlerde kendini daha bir ön plana çıkarmaktadır.”

18.09.2008

Bayram şekerleri görücüye çıktı

Ramazan Bayramına az bir süre kala, bayram şekeri satışları artmaya başladı. Market ve alışveriş merkezlerinde şeker satış stantları kuruldu, şekerciler vitrinlerini renk renk, çeşit çeşit şekerlerle süsledi. Hammadde fiyatlarındaki artışın etkisiyle şeker fiyatları geçen yıla oranla ortalama yüzde 10 arttı.

Şeker üreticisi ve toptancıları, son 3 yıldır şeker fiyatlarının değişmediğini hatırlatarak, bu yıl fiyatların artmasının kaçınılmaz hale geldiğini bildirdiler. Şeker fiyatlarının artmasının yanı sıra petrol ve elektrik girdilerinin yükselmesinin bayram şekeri fiyatlarını etkilediğini vurgulayan üreticiler, bu nedenle bayram şekeri fiyatlarındaki artışın yüzde 15’e kadar çıkabileceğini kaydettiler. Kayseri’de kilosu 3,5 YTL’ye de bayram şekeri almak mümkün iken, çikolata da kilo kilo fiyatı 55 YTL’ye kadar çıkıyor. Çikolatası özel olan ve daha pahalı malzemelerden imal edilen şekerlerin ambalajı da dikkat çekiyor. 55 YTL’den satılan çikolataların ambalajı bebek figürleri veya çiçeklerle süsleniyor.

18.09.2008

Korkuteli Barajı da kurudu

MEYVEüretim merkezi olan Antalya’nın Korkuteli ilçesinde, Korkuteli Barajı’ndaki su rezervinin tükenme noktasına geldiği ve ilçedeki meyve bahçelerinin de kurumaya başladığı bildirildi.

Korkuteli Sulama Birliği Başkanı Kemal Öztepe, bu yılın yağışsız geçmesi sebebiyle Korkuteli Sulama Barajı’ndaki suyun tükenmeye yüz tuttuğunu bildirdi. 52 milyon metreküp su depolama hacmine sahip Korkuteli barajında kuruma tehlikesi yaşandığına dikkati çeken Öztepe, 1976 yılında hizmete açılan barajda ilk kez su seviyesinin bu kadar düştüğünü belirtti. Korkuteli Barajı’nda su seviyesinin düşmesi ve kuraklığın baş göstermesi nedeniyle, ilçedeki meyve bahçelerindeki ağaçların da kuruduğu gözlemlendi. Dereköy Tarımsal Sulama Kooperatifi Başkanı Erdal Çetin, ekonomik gücü bulunan üreticilerin yeraltı sulama sistemi ile sulama yaptığını, durumu iyi olmayanların da meyve bahçelerini kurumaya terk ettiğini anlattı.

18.09.2008

Maliyeden ‘haciz’ operasyonu

MALİYE Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı, kamu kuruluşları ve belediyelerin vergi borçlarının tahsili için ‘’haciz operasyonu’’ başlattı.

Bazı kamu kuruluşları ile belediyelerin çeşitli uyarılara rağmen vergi borçlarını ödememesi, Gelir İdaresi Başkanlığını yeni arayışlara yöneltti. Bütçe dengeleri ve vergi hedeflerinin tutturulması amacıyla özel sektörün vergi borçları için bankalarda haciz uygulamasını sürdüren İdare, kamudaki vergi alacaklarının da gerektiğinde haciz yoluyla tahsiline dönük bir eylem planı belirledi. Bu çerçevede öncelikle BOTAŞ’ın 700 milyon YTL’lik vergi borcunun tahsili için harekete geçildi. Kamu kuruluşları içinde Maliyenin en fazla vergi alacağı bulunan BOTAŞ, borcunu ödemesi için çeşitli defalar uyarıldı. Ancak bunlardan bir sonuç alınamayınca da, BOTAŞ’ın doğal gaz verdiği ve alacaklı olduğu Hamitabat Termik, Elektrik Üretim A.Ş (EÜAŞ), Ak Enerji ve İzmir Elektrik A.Ş’ye haciz bildiriminde bulunuldu. Hafta sonunda gönderilen bildirimde, bu kuruluşların, BOTAŞ’a olan borçlarının, BOTAŞ’ın ödemediği vergilerin karşılığı olarak 7 gün içinde yatırılması istendi. Vergi Dairesi Başkanlıkları ile Defterdarlıklardan, devletin vergi alacağı olan belediyelerin tek tek masaya çağrılmasını isteyen Gelir İdaresi, ‘’Yapılacak görüşmelerde ödeme güçlüğü olan belediyelerin vergi borçlarını taksitlendirin. Ancak, buna yanaşmayan ya da taksitini ödemeyen belediyeler için de hemen haciz işlemi başlatın’’ talimatını verdi. Gelir İdaresi Başkanlığının ay başında yayınladığı listede Türkiye’nin en fazla vergi borcu bulunan ilk 1.000 mükellefinin 56’sının belediye, 1’inin de bağlı işletme olduğu görüldü. Borçlu belediyeler arasında ise İstanbul’un Şişli ve Sarıyer belediyeleri ile Kocaeli ve Adana Büyükşehir Belediyeleri başı çekti.

18.09.2008

Kurulan şirket sayısı yüzde 21 azaldı

TÜRKİYE'DE bu yılın Ağustos ayında kurulan şirket ve kooperatif sayısı geçen yılın aynı ayına göre yüzde 21,4 azaldı.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), ‘’KurulanKapanan ŞirketlerAğustos 2008’’ verilerini açıkladı. Verilere göre, Ağustosta 2007’nin aynı ayına göre, kurulan şirket ve kooperatif sayısı yüzde 21,4 azalarak 4 bin 407’den 3 bin 462’ye düştü. Ağustos ayında geçen yılın aynı dönemine göre, kurulan ticaret unvanlı işyeri sayısı yüzde 13,5 azalarak 3 bin 669’dan 3 bin 173’e düştü. Kapanan ticaret unvanlı işyerleri sayısı ise geçen yılın aynı ayına göre yüzde 1,9 azalarak 2 bin 080’den 2 bin 40’a geriledi.

18.09.2008

AB’de otomotiv pazarı daralıyor

AVRUPA'DA otomobil satışları yılın 8 aylık döneminde yüzde 3,9 oranında azalarak 10,8 milyon adede geriledi.

Otomotiv Sanayii Derneğinden (OSD) yapılan açıklamada, Avrupa Otomotiv Üreticileri Derneğinin (ACEA) istatistiklerine yer verildi. ACEA verilerine göre, 2008 yılının 8 aylık döneminde Avrupa’da otomobil satışları yüzde 3,9 oranında azalarak 10,8 milyon adede geriledi. Yeni AB üyesi ülkelerde bu dönemde otomobil satışları, Bulgaristan, Litvanya ve Slovakya’daki önemli artışlara bağlı olarak yüzde 2,7 oranında arttı. OSD’nin açıklamasında Avrupa pazarında yaşanan bu daralmada, petrol fiyatlarındaki artış ile müşteri güven endeksindeki düşüşün, önemli etkenler olarak göze çarptığı ifade edildi. OSD’den yapılan açıklamada “Bu olumsuz durumun, önümüzdeki aylarda Avrupa geneline yayılacağı ve pazardaki daralmanın devam edeceği tahmin edilmektedir” denildi.

18.09.2008

‘’Küçük Amerika‘’ Irak’a taşındı

BİR zamanlar iş yeri kiralarının, satışların tavan yaptığı ve ‘’Küçük Amerika’’ olarak anılan Adana’nın İncirlik Beldesi’nde, ABD’nin asker sayısını azaltmasıyla siftahsız günler geçiren esnaf, rotasını Irak’a çevirdi.

Faaliyete geçtiği 1954 yılından bu yana ABD’lilere endeksli kazançlarıyla parlak günler geçiren halk, 11 Eylül saldırısının ardından kötü günler yaşamaya başladı. İncirlik Esnafı Yardımlaşma ve Dayanışma Derneği Başkanı Abdulkerim Estetik, “2003 yılından sonra sokaklarında Türk vatandaşından çok ABD’lilerin dolaşması nedeniyle ‘’Küçük Amerika’’ olarak tanımlanan İncirlik için sıkıntılı günler başladı. 22 bin olan ABD’li asker sayısı bin 300’e düşürüldü. Bu da esnaf için sonun başlangıcı oldu’’ dedi. Beldedeki iş yerlerinin teker teker kapanmaya başladığını dile getiren Estetik, şunları kaydetti: ‘’Tezkerenin kabul edilmemesi sonrası üsteki askerlerin büyük bölümü Irak’a götürüldü. Üste kalan askerlere ise kısıtlamalar getirildi. Müşteri portföyünün yüzde 99’u ABD’li olan esnaf da iş yapamaz hale geldi. Tezkere öncesi toplam 300 bin dolar olan günlük ciro, bin dolara kadar düştü. Eski günlerinin özlemini çeken İncirlik esnafı, umutları tükendiği için birer birer kepenk kapatıyor. Mart 2003’de 300 olan esnaf sayısı 52’ye düştü. Esnafın yüzde 80’i ABD’nin yeni üsler kurduğu Irak’a gitmeyi tercih etti. Bu üslerde satış yaparak geçimlerini sağlıyorlar. Buradan ayrılmayanlar ise son çırpınışlarını sergiliyor.’’

18.09.2008

İşi, arkadaş ve akrabalar buluyor

DİSK'E bağlı Birleşik Metalİş Sendikası tarafından yapılan araştırmaya göre, işçilerin yaklaşık yüzde 70’i akraba ve arkadaşları dolayısıyla iş buluyor.

Sendikanın araştırma dairesi tarafından 78 fabrikada 806 işçinin katılımıyla gerçekleştirilen ‘’Üye Kimlik Araştırması’’nda, çeşitli yönleriyle metal sektöründe çalışan işçilerin profili çıkarıldı. Araştırmaya göre, iş bulurken en çok arkadaş ve akraba faktörü etkili oluyor. Araştırmaya katılan işçilerin yüzde 40,7’si arkadaşları, yüzde 28,5’i akrabaları aracılığıyla iş bulmuş. İşçilerin yüzde 7,5’i duyuru ile iş bulurken, babasının çalıştığı iş yerinde çalışan işçilerin oranı yüzde 5,5 düzeyinde. İŞKUR üzerinden iş bulan işçilerin oranı ise yüzde 3,3 oranında kalıyor. İşçilerin yarısına yakını 6 yıl ve daha fazla süredir aynı işte çalışıyor. Yüzde 62,7’lik oranla kıdemli işçilerin en fazla çalıştığı iş yerleri İstanbul Anadolu yakasında bulunuyor. İşçilerin çalışma yaşamında gördükleri en önemli sorun, yüzde 27,6 ile emeklilik yaşının yükseltilmesi. İş güvencesi yüzde 23,2 ile ikinci sırada, ücret düşüklüğü ise yüzde 22,40 ile üçüncü sırada geliyor. İşçilerin yüzde 84’ü kıdem tazminatının kaldırılmasını “grev nedeni” olarak görüyor.

18.09.2008

Piyasalara AIG morali

FED'İN AIG’yi iflastan kurtarması piyasalardaki tansiyonu düşürdü. ABD borsalarındaki toparlanma sonrasında İMKB yükseldi.başladı. Dolar 1,26’nın altına indi, faiz geriledi.

ABD Merkez Bankası’ndan (Fed) beklenen faiz indiriminin gelmemesine rağmen Lehman Brothers’ın varlıklarının satışı ve American International Group’a kredi desteği sağlanması global kaygıların azalmasıyla ABD borsaları toparlandı. İMKB de günü yükselişle bitirirken, kur ve faizde gevşeme oldu. İngiliz bankası Barclays, iflasını istemiş olan Lehman Brothers Holdings ile firmanın ABD’de yer alan bazı varlıklarını 1.75 milyar dolara almak için anlaştı. Fed, sigorta şirketi AIG’in iflasının önlenmesi ve dolayısıyla dünya piyasalarında daha da karışıklığa yol açmaması için 85 milyar dolar değerinde bir kurtarma paketi hazırladı. Bu iki haber, günlerdir kayıpların görüldüğü piyasalara moral verdi.

18.09.2008

Aydınlatma giderlerini 7 yıl Hazine karşılayacak

KAMUNUN, enel kullanımına yönelik meydan, bulvar, cadde ve sokak aydınlatması giderleri, 1 Ocak 2009’dan 31 Aralık 2015’e kadar Hazine tarafından karşılanacak.

Bu tarihten sonra ise söz konusu bedeller abonelerin faturasına yansıtılacak. Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) tarafından hazırlanan ‘’Aydınlatma Yönetmeliği’’ taslağı kamuoyunun görüşüne açıldı. Yönetmelik taslağına konulan geçici maddeye göre, kamunun genel kullanımına yönelik meydan, bulvar, cadde ve sokakların aydınlatılması ile trafik sinyalizasyonlarına ait tüketim giderleri, 1 Ocak 2009 ile 31 Aralık 2015 tarihleri arasındaki dönem için Hazine Müsteşarlığı bütçesine konulacak ödenekten karşılanacak. 31 Aralık 2015 tarihinden sonra ise aydınlatma giderleri abonelerin faturasına yansıtılacak.

18.09.2008