|
İsrail diken üstünde. Nedeni: Rusya’nın Güney Osetya savaşındaki rolü nedeniyle ciddi bir bedel ödetmeye hazırlanması.
İsrail 7 yıl boyunca Gürcistan’a ABD ve Fransa ile birlikte en çok silah satan üç ülkeden biri oldu. Neler vermedi ki: İnsansız uçaklar, roketatarlar, Sukhoi avcı bombardıman uçakları ile Scorpion helikopterlerinin performansını artıran elektronik sistemler, Tabor mitralyözleri, karadan havaya ve havadan havaya füzeler Rusya’dan gelen uyarıları ise “Savunma amaçlı silahlar satıyorum” gerekçesiyle savuşturdu. Ama 7 Ağustos gecesi Güney Osetya’nın başkenti Şinvali’ye yağan füzeler ve roketler, İsrail’in verdiği silahların hiç de savunma amaçlı olmadığını kanıtlamaya yetti.
İsrail ayrıca yıllar boyunca Gürcistan ordusunu eğitti. Emekli General İsrael Ziv ile yarbay Gal Hirsch komutasındaki eğitmenlerin sayısı bir ara bini geçti. Gürcü ordusunda “Seçkin birlikler” oluşturmaya çalışan İsrailli danışmanlar özellikle kentlerde yakın savaş teknikleri öğrettiler.
Savaşın başlamasından kısa bir süre sonra İsrail havayolları “El-Al”dan kiralanan bir uçakla toplam 230 danışman ülkelerine döndü. Yine savaş başladıktan hemen sonra İsrail silah satışlarını da askıya aldı.
Ama bu son dakika manevraları Rusya’yı kandırmaya yetmedi. Tam tersine, suçüstü yakalamanın öfkesiyle misilleme kararlılığını biledi.
Moskova’da esen rüzgarlara bakılırsa, İsrail’i cezalandırmak için iki araç kullanılacak: 1-İran’la hem askeri işbirliğini artırmak, hem de Batı’nın yeni yaptırımlarını engellemek. 2-Suriye’ye gelişmiş silahlar satmak.
İlki İran’ın daha yüksek perdeden meydan okumasına imkân verecek, ikincisi ise Ortadoğu’daki güç dengesini bozacak.
Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esad’ın Moskova ziyaretinde misillemenin ilk adımı atıldı: Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, “Suriye’ye yeni model silahlar satmaya hazır olduklarını” açıkladı. Suriye’nin olası sipariş listesinin ilk iki sırasında son teknoloji ürünü hava savunma sistemleri, tanksavar füzeler bulunuyor. İsrail’in uyarılarına Moskova’nın cevabı da hazır: “Savunma amaçlı silahlar veriyoruz!” İsrail’in Gürcistan için Moskova’ya yanıtının aynısı.
Türkiye’deki görüşmelere etkisi
Rusya’nın Suriye’ye istediği silahları satmasının iki çok önemli yansıması olacak.
İlki: Rus uçaksavar, füzesavar ve tanksavar sistemlerinin bir bölümü Hizbullah’a aktarılacak. Zaten Moskova bunu biliyor, hatta istiyor. İsrail de bu yüzden telaşlanıyor. Zira 2006 yazındaki Lübnan savaşında İsrail zırhlı birliklerine ağır kayıplar verdiren tanksavar füzeler Rus malıydı.
Dahası Rusya’nın Hizbullah’a doğrudan silah satması olasılığı da var. İtalyan “Corriere Della Sera” gazetesi Urallar’daki Sverdlosk bölgesinin merkezi Nijni Taguil kentinde 9-12 Temmuz tarihlerinde düzenlenen silah fuarını Hizbullah’ın üç yetkilisinin de ziyaret ettiğini ve birçok anlaşma imzaladığını yazdı.
Hizbullah’ın Güney Lübnan komutanı Ahmet Murat’ın “Savaş için tüm hazırlıklarımızı tamamladık. İsrail’i vurmak için en uygun zamanı kolluyoruz” açıklamaları, tehlikenin büyüklüğünü ve yakınlığını anlatmaya yeterli. Bir ayrıntı daha: Beyrut basınına göre, Hizbullah, İran, Suriye ve eski Doğu Avrupa ülkelerinden (Belarus gibi) elde ettiği 40 binden fazla roket stokladı, Güney Lübnan ve Bekaa Vadisi’ndeki askeri altyapısını güçlendirmek için 800 milyon dolar harcadı.
Rusya’nın Esad rejimine istediği silahları vermesinin ikinci etkisi ise Türkiye’nin arabuluculuğuyla sürdürülen Suriye-İsrail dolaylı barış görüşmelerinde ortaya çıkacak. Suriye askeri gücünü pekiştirmenin özgüveniyle bu ay sonunda 5’inci turunun gerçekleşmesinin beklendiği müzakerelerde talep veya koşul çıtasını yükseltebilecek.
Beşşar Esad’ın Rusya’ya destek vermesine kızan ABD’nin Türkiye ve İsrail’e görüşmeleri kesmeleri baskısı yaptığı iddialarının dolaştığı dönemde Suriye’nin bahane yaratması, Ortadoğu’daki tek barış umuduna ağır, kimbilir belki de ölümcül bir darbe indirmek anlamına gelecek.
Anlaşılan, bu tehlikeli gelişmeyi önlemek için Türkiye’ye yine çok ama çok iş düşüyor...
Sabah, 24.8.2008
| 
