TRT’NİN ‘Radyo ve Televizyon’ dergisinin (Temmuz 2008) sorularını cevaplandıran Zlatar, sıkıntıların Osmanlı’dan ayrıldıktan sonra başladığına dikkat çekti. Saraybosna Televizyonu Genel Müdürü Emir Zlatar bir soruyu cevaplandırırken şöyle dedi: “Osmanlıların gitmesi ve bağın kopmasıyla birlikte, 120 sene süren bir boşluk oluştu. Maalesef, o zamanlar bize kalan mirasa gerektiği kadar önem verilmemiş. Çünkü çok sayıda yazılı belge ve yine bize bırakılan pek çok yadigâr kayboldu. Tabiî ki bunun sebebi Boşnaklar değil, çünkü bizim onları muhafaza etme gücümüz yoktu. Ancak 1995 yılında, Bosna-Hersek bağımsız olduktan sonra, yeni yeni nefes almaya başladık. Gerçi akciğerlerimizin ancak üçte biriyle nefes alabiliyoruz, ama yine de bize bırakılan mirasımıza sahip çıkmaya çalışıyoruz.”
Savaş esnasında Saraybosna’da yaşanan katliâma dünyanın seyirci kaldığına da dikkat çeken Zlatar, dünyanın ilgisiz kalışını eleştirerek şöyle konuştu: “(Savaş sırasında) Bosna Hersek ordusunun bir mensubuydum. Vatanımı savunmak için mücadele ediyordum. Ama özellikle şunu vurgulamak istiyorum: Bizim şehrimiz (Saraybosna), dünyada yaşanan savaşlar içinde, ablukaya en uzun direnen şehir olarak tarihe geçmiştir. İlginç ve acı olansa bütün bu katliâm, bütün bu vahşet canlı olarak dünyaya aktarılıyordu. Yani bütün dünyanın gözü önünde bir katliâm yaşanıyordu. Aslında bu vahşet istenseydi daha çabuk durdurulabilirdi. Ama bizim anlayamadığımız sebeplerden dolayı 4 yıl boyunca Saraybosna’da tam bir trajedi yaşandı. Bütün bu trajedi, büyük güçlerin bir ‘kara lekesi’ olarak tarihte yerini aldı. Bizim yaşadıklarımız, insanlık için bir ders olmalı. İnsan hakları nasıl savunulur, hayat nasıl savunulur, güzel bir örnektir Saraybosna...”
1463’te Osmanlı idaresine geçti
1463 yılında Osmanlı idaresi altına geçen Boşnaklar aynı zamanda Müslümanlığı da benimsemiştir. Müslümanlığı benimsemeyen Boşnakların dinî vecibelerini yerine getirmesine izin veren Osmanlı idaresi Bosna topraklarında inşa ettiği yapılar ve camilerle aynı zamanda Boşnakların gelenekleri ile kültürüne de etki etmiştir. 1878 yılına kadar devam edecek olan Osmanlı idaresi altındaki dönemde pek çok Boşnak Osmanlı idaresinde, devlet yönetiminde önemli görevlere getirilmiştir. Zayıflayan Osmanlı İmparatorluğu’nu parçalamaya karar veren müttefiklerin finansal sıkıntılar içerisindeki İstanbul’a baskısı sonucu Bosna’daki Osmanlı idaresi savaşılmadan, masa başında son bularak Avusturya-Macaristan İmparatorluğu’nun kontrolüne geçmiştir.
|