TÜSİAD YİK toplantısında dağıtılan "Anayasa Konvansiyonu nedir, neden gereklidir?" başlıklı metinde, Türkiye'de bugüne kadarki anayasaların olağanüstü dönemlerin ürünü olduğu, 1982 Anayasasının çağdaş demokratik anlayışı yansıtan bir metin olmadığı, yeni bir anayasanın zorunlu hale geldiği, bunun için siyaset ve toplumun tüm kesimlerini bir araya getiren bir "Anayasa Konvansiyonu"nun kurulmasının gerekli olduğu vurgulandı.
50 KİŞİLİK HEYET 18 AY ÇALIŞARAK
HAZIRLAYABİLİR
Metinde, “Konvansiyona başkanlık etmek için en uygun makam TBMM Başkanlığıdır. Konvansiyonun üye sayısı 50 civarında belirlenirse, çalışmalar daha verimli ve hızlı yürütülebilecektir. Konvansiyon, belirlenmiş bir süre—örneğin 18 ay—çalışarak uluslararası standartlara uygun yeni bir anayasa metni hazırlayacaktır. Metin, Meclisteki milletvekillerinin imzasına açılacak ve olağan yasama sürecinden
geçecektir” denildi.
İhtilâl anayasası değişsin
Türk Sanayicileri ve İşadamları Derneği (TÜSİAD), 1982 Anayasasının çağdaş demokratik anlayışı yansıtan bir metin olmadığı, yeni bir anayasanın zorunlu hale geldiği, bunun için siyaset ve toplumun bütün kesimlerini bir araya getiren bir “Anayasa Konvansiyonu”nun kurulmasının gerekli olduğunu vurguladı.
TÜSİAD YİK Toplantısında dağıtılan “Anayasa Konvansiyonu Nedir, Neden Gereklidir?” başlıklı metinde, Türkiye’de bugüne dek yapılan tüm anayasaların, olağanüstü dönemlerin ürünü olduğu belirtildi. TÜSİAD’ın hazırladığı belgede, halen yürürlükte olan 1982 Anayasası’nın, hem hiçbir toplumsal/siyasal kesimin oluşumuna katılamaması, hem de demokrasi seviyesi bakımından asgari standartların altında otoriter karakteri nedeniyle, neredeyse hiçbir siyasî hareketten kabul görmediği belirtilirken, bu memnuniyetsizliğe karşın, farklı siyasî görüşlerin uzlaşamaması ve eylem birliği oluşturamamış olması sebebiyle yerine yenisinin de konamadığı vurgulandı. Cumhuriyetin kuruluşunda bu yana, Türkiye’de -Devletin kuruluşu ayrı tutulursa- demokrasinin sekteye uğraması gibi olağanüstü durumlar dışında, yeni bir anayasa kaleme alınmadığının altı çizilen metinde, şunlar kaydedildi: “Anayasaların ‘toplumsal sözleşme’ olma niteliği, hazırlanan metnin toplumda ve dolayısıyla siyasette kabul görmesi açısından katılımın önemini artırmaktadır. Hazırlık sürecinde katılımın sağlandığı bir anayasa, siyasal krizlere dayanıklı ve uzun ömürlü olacaktır. Bir anayasanın, daha en baştan bazı kesimlerce reddedilmesine yol açacak bir hazırlık dönemi sonrası için sağlıklı değildir. Bunlara ek olarak, yürürlükte çeyrek asrı tamamlamış 1982 Anayasası’nın defalarca değişikliğe uğramış olmasına karşın hala sorunlarla dolu olduğu müşahede edilmektedir. Daha özgürlükçü doğrultuda yapılan değişiklikler ile aynı kalmış otoriter maddeler uyumsuzdur. Metnin ruhundaki otoriter karakter, yapılan tüm değişikliklere rağmen ortadan kaldırılamamıştır. Ayrıca, Anayasa uygulandıkça, kendi iç tutarsızlık veya muğlaklıkları da ortaya çıkmakta ve sert siyasi tartışmalara yol açabilmektedir.”
Metinde, 1982 Anayasası’nın, çağdaş bir demokratik bir anlayışı yansıtan bir metin olmadığı, bu çerçevede, Türkiye’de yeni bir anayasa hazırlamak artık zorunlu hale geldiği, bunu gerçekleştirmek için de siyasetin ve toplumun tüm kesimlerini bir araya getiren bir “Anayasa Konvansiyonu”nun kurulmasının gerekli olduğunun altı çizildi.
50 kişilik heyet, 18 ay çalışarak hazırlayabilir
KONVANSİYON kelimesinin sözlük anlamlarından birinin, bir anayasanın değiştirilmesi veya hazırlanması için bir araya gelen heyet olduğu hatırlatıldı. Dünyada son 30 yılda yapılan yeni anayasalar için çeşitli yöntemler kullanıldığı, Anayasayı yapacak kurul için seçim yapmak, mevcut yasama meclisini kurucu meclis addetmek veya anayasa metni hazırlaması için sıra dışı yapılar oluşturmak uygulanmış yöntemler olduğu açıklanan belgede, Türkiye için aşağıda çerçevesi çizilen “Anayasa Konvansiyonu” yapısının uygun olacağı belirtildi. Metinde, şunlar kaydedildi: “Anayasa Konvansiyonu, TBMM’de temsil eden siyasi partileri, anayasal düzeyde kurumsal çoğulculuğun temellerini teşkil eden yargı organları, toplumun kendini ifade ettiği temsil gücünü haiz gönüllü sivil toplum kuruluşlarını ve anayasa hukukçularını bir araya getirecektir. Böyle bir yapı, hazırlanacak metnin hem kamuoyu tarafından benimsenmesini, hem de siyasal krizlere dayanıklı olmasını temin edecektir.
Konvansiyon’a başkanlık etmek için en uygun makam TBMM Başkanlığıdır. Meclis Başkanı başkanlığındaki Konvansiyon’un üyelerinin 3/5’i Meclis’te temsil edilen siyasî partilerin temsilcilerinden oluşmalıdır. Konvansiyon’un üye sayısı 50 civarında belirlenirse, çalışmalar daha verimli ve hızlı yürütülebilecektir. Konvansiyon, belirlenmiş bir süre -örneğin 18 ay- çalışarak uluslararası standartlara uygun yeni bir anayasa metni hazırlayacaktır. Konvansiyon’un hazırlayacağı metin, Meclis’teki milletvekillerinin imzasına açılacaktır. Böylece metin, bir anayasa değişiklik teklifi halini alacak, 110 milletvekilinin imzasının toplanmasının ardından, önce TBMM Anayasa Komisyonu?na sonra Genel Kurul’a sevk edilerek, olağan yasama sürecinden geçecektir. Bu süreçte Konvansiyon, toplumsal bir uzlaşma zemini olarak görevini tamamlamış olacaktır. Konvansiyon’nun kurulması için öncelikli şart; siyasî partilerin, yeni bir anayasanın geniş bir katılımla yapılması gerektiği konusunda ortak bir noktada buluşmasıdır. Konvansiyon’un yasayla kurulması sağlandığı takdirde, bu girişimin başarı şansı da yüksek olacaktır.”
|
