Ankara Ticaret Odasının araştırmasına göre, Türkiye'de millî gelirdeki büyüme, tüketim harcamalarındaki artışla gerçekleşti, tüketimdeki artışın kaynağını ise borçlanma oluşturdu. IMF'ye verdiği taahhütler nedeniyle başta maaşlar olmak üzere sağlık ve eğitim harcamalarını kısan Türkiye'de büyüme, yatırımlar yerine hanelerin tüketim harcamalarıyla sağlandı. ATO Başkanı Aygün, “Tüketim harcamalarına dayalı büyüme sürdürülebilir bir büyüme değildir” dedi.
Ankara Ticaret Odasına (ATO) göre, Türkiye’de milli gelirdeki büyüme, tüketim harcamalarındaki artışla gerçekleşti, tüketimdeki artışın kaynağını ise borçlanma oluşturdu.
ATO’nun, Dünya Bankası, Avrupa Birliği İstatistik Ofisi (EUROSTAT), Merkez Bankası ve Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerinden derlediği bilgiye göre, IMF’ye verdiği taahhütler sebebiyle başta maaşlar olmak üzere sağlık ve eğitim harcamalarını kısan Türkiye’de büyüme, yatırımlar yerine hanelerin tüketim harcamalarıyla sağlandı. Hanelerin tüketim amacıyla bankalardan aldıkları kredi, 2007 yılı sonunda bir önceki yıla oranla yüzde 42,6 artış gösterdi. 2007 yılı harcamalar yöntemiyle Gayri Safi Yurtiçi Hasıla (GSYH) gelişme hızlarına bakıldığında, milli gelir yüzde 4,5 büyürken, hane halklarının tüketimi yüzde 4,6 ile milli gelirin üzerinde bir artış gösterdi. Devletin tüm tüketim harcamalarındaki artışın yüzde 2,8 olduğu 2007 yılında, maaş ve ücretlerdeki artış yüzde 1,1, yatırımlardaki artış yüzde 3,3 oldu.
2007 yılında 605 milyar YTL tüketim gerçekleştiren haneler, yaptıkları bu tüketimle büyümeye 3,2 puanla en büyük katkıyı sağladılar.
AVRUPALIDAN DAHA FAZLA HARCADIK
Türkiye’de gerçekleşen hanehalkı tüketim harcamalarının milli gelir içindeki payı, dünya ve Avrupa ortalamalarının üzerinde. Türkiye’de sağlanılan GSYH’nin yüzde 71’i hane halkının tüketimiyle oluşurken, bu oran Avrupa ortalaması olan yüzde 57 ile dünya ortalaması olan yüzde 61’in üzerinde. Ülkelerde kişi başına gelir yükseldikçe, GSYH’de hane halkı harcamalarının payı düşüyor. Hane halkları harcamalarından artan gelirlerini, tasarruf gibi amaçlarla değerlendirebiliyor. Kişi başına gelirleri düşük ülkelerde ise gelirlerin önemli bölümü harcamaları karşılamaya ancak yetiyor. Bu sebeple de GSYH’de hane halkı harcamalarının payı yükseliyor.
Dünya Bankası verilerine göre, Türkiye, kişi başına düşen 9 bin 333 dolarlık milli gelir ile üst orta gelir grubu içinde yer almasına rağmen milli gelir içindeki hanehalkı tüketiminin payı, düşük gelirli ülkelere benziyor.
Kişi başına geliri 11 bin 116 doların üzerinde olan üst gelir grubuna dahil ülkelerde, vatandaşların harcamalarına gelirinin bir kısmı yeterken, kalan kısmı da yatırımlara kaynak olarak ayrılabiliniyor.
Hanehalkları, gıda, giyim, konut, enerji, ev eşyaları, ulaştırma, haberleşme, eğitim, sağlık gibi satın aldığı tüm mal ve hizmetleri kapsayan tüketim harcamaları yaparak GSYH’de büyümeye katkı sağlarken, bu harcamaları da borçlanarak yaptı. 2007 yılı sonunda, bir önceki yıla göre tüketim harcamaları cari fiyatlarla yüzde 13,2 artan hanehalklarının kullandıkları kredi miktarı da bir önceki yıla göre yüzde 42,6 artış gösterdi. Hanehalklarının 2006 yılı sonunda bankalardan ve finansman şirketlerinden aldıkları konut kredisi hariç bireysel kredi miktarı, 27,8 milyar YTL iken 2007 yılı sonunda bu rakam 39,6 milyar YTL’ye ulaştı.
Açıklamaya göre, hanelerin tüketimleri için bankalara borçlanmaları 2007 yılında da büyük bir hızla artarken, en yüksek artış yüzde 65,6 ile dayanıklı tüketim malları, mesleki amaç, eğitim, tatil gibi amaçlarla kullanılan ihtiyaç kredilerinde yaşandı.
|
