Sigara yasağı başlıyor...

Sigara ile mücadele denildiğinde, “yiğidi öldür hakkını yeme” deyiminin ve ahde vefanın gereği olarak Özal dönemi Sağlık Bakanı Bülent Akarcalı’nın hatırlanması gerekiyor. Fakat benim tesbitlerime göre Akarcalı’dan önce çeşitli yönleri ile sigaranın zararlarından toplumu korumak için 1986 yılında İstanbul Milletvekili Reşit Ülker ve 1989 yılında Adana Milletvekili Cüneyt Canver tarafından verilen teklifler bulunmakta.

Yanlış hatırlamıyorsam Bülent Akarcalı, kendisi de sigara tiryakisi iken çıkmasına öncülük ettiği “Tütün Mamullerinin Zararlarının Önlenmesine” yönelik kanun ile sigarayı bırakanlar arasına girmişti. Söz konusu kanun çıkartılması aşamasında hem ilk olmak, hem de kamuoyu, parti ve milletvekillerinin sigara konusunda bilinçli tercihleri olmaması Akarcalı’nın en zorlandığı konu olmuştur.

Bu kanun ilk çıktığında uygulanabilirliğini zayıf görmüş, biraz karamsar düşünmüştüm. Zira sigara içmeyen birisi olarak beni en çok etkileyen, şehirlerarası otobüslerde yanıma veya yakın çevreme oturan kişilerin içtiği sigaranın dumanı olmaktaydı. Bana göre uzun yolda şoförler içmeden duramazdı, şoför içerken yolculara yasak koymanın mantığı olamazdı. Yani, uygulanamaz iyi niyetli bir yasa ve yasak ile baş başa olduğumuzu düşünüyordum. Fakat, uygulama başladıktan sonra, hem insanlar hem firmalar bu konuya hassasiyet gösterdiler. İnsanlar sigara kullansalar bile temiz ve kaliteli yolculuk yapabilmek, firmalar yolcu kaybetmemek ve arttırabilmek için yasaya ve yasağa uyum gösterdiler.

Gelelim son çıkartılan “5727 sayılı Tütün Mamullerinin Zararlarının Önlenmesine Dair” kanuna. 19 Mayıs günü yani Gençlik ve Spor Bayramına tarih düşürülerek sigara yasağının başlatılmasını çok değerli ve anlamlı buldum. Zira, bir mücadele başlatılıp kazanılacaksa, gençlerden başlayarak kazanmak gerekiyor. Yine buradan Trabzon Milletvekili ve Sağlık Komisyonu Başkanı Cevdet Erdöl’ün kanunun hazırlanmasında ve 22. dönemde görüşülmeden kalması üzerine, bu dönemde yeniden gündeme alınmasında büyük emeğini görmek gerekiyor. Ayrıca, kendisi sigara içmediği ve vekillerin de sigarayı bırakması konusunu yakından takip eden Başbakan R. Tayyip Erdoğan’ın da katkılarını bilmek gerekiyor.

Kanunun yayımı tarihinden 1 ay içerisinde çıkartılması gereken yönetmelikler konusunda internette bir araştırma yaptım. Buna göre elini çabuk tutup iç genelgesini de 21 Ocak 2008’de yayınlayan TAPDK (Alkollü İçkiler Piyasası Düzenleme Kurumu) kurum içinde sigara içen 2 personele 50’şer YTL idarî para cezası uygulamış ve cezalar ilgililerin maaşlarından kesilerek, tahsil edilmiş.

Diğer taraftan TBMM’nin kendi uygulaması için çıkardığı yönetmelik ise, birçok açıdan fiilî zorlukları beraberinde getiriyor. İlk göze çarpan milletvekili odalarında durum ne olacak? TBMM yönetmeliğinde göze çarpan “TBMM araçları” ifadesi nasıl uygulanacak?

TBMM İdare Amirleri de ayrı bir sıkıntıda. Bir vekil kendilerinden uzak bir köşede sigara içse, gazeteciler “falanca vekil sigara içiyor ne yapmayı düşünüyorsunuz” derse ne diyecekler? Daha kötüsü, bir vekil çıkıp “Kardeşim hukuka saygılıyım, kanunu da biz çıkardık tamam, alın size 62 YTL” deyip ceza ödemeyi tercih ederse ne olacak?

Sigara ve dumanla savaşa evet, insanlarımızı bunlardan kurtarmaya evet, uygulanamayacak yasaklara ve yasağın cazibesine kapılıp, kendini ispat için bu illeti arkadaş edinenlere hayır. Akarcalı’nın kanununun sigarayı kırdığını, Erdöl’ün kanununun ise sigarayı söndürdüğünü düşünüyorum. Kanunun yeni mağdurlar çıkarmaması dileği ile emeği geçenleri tebrik ediyor, hepimize hayırlı olmasını diliyorum.

Emin Talha KARAMUSA

19.05.2008

Dumansız hayata merhaba

NE NEDİR?

BUGÜN Türkiye için yeni bir dönem başlıyor. Bütün kapalı alanlar ile okul bahçesi, açık hava tiyatrosu gibi yerlerde sigara yasak olacak. Yasak yerlerde sigara içenler 62 YTL para cezası ödeyecek. Vatandaşlar konutlar dışında hiçbir kapalı alanda sigara içemeyecek. Sigara cezası ile ilgili makbuzlar bastırılacak. Kamu ve özel sektör, yasağa uymayanlar hakkında bu makbuzlarla ceza kesecek. Sigara cezaları Hazine’ye gidecek.

KANUNUN KAPSAMINDA NELER VAR?

Okul, hastane bahçeleri, spor salonları, stadyumlar, Aspendos gibi açık hava tiyatroları, toplu taşıma araçları başta olmak üzere özel sektöre ait yerlerde sigara içilmesine izin verenler önce uyarılacak.

Uyarılara karşın sigara içilmesine izin veriyorsa 500 ila 5 bin YTL arasında para cezasına çarptırılacak.

Okul, dershane, tiyatro, stat ve spor salonlarında sigara satanlara 1000 YTL ceza verilecek.

18 yaşından küçükleri sigara üretim, dağıtım ve satışında çalıştıranlar 1000 YTL ödeyecek.

Okul önleri başta olmak üzere sokaklarda paketleri açıp tane ile sigara satanlar 250 YTL ödeyecek.

Reklâm ve dağıtım kurallarına uymayan sigara firmaları da ağır cezalara çarptırılacak. Firmalar 50 bin ile 250 bin YTL arasında para cezası ödeyecek. Sigara firmalarının amblemlerini yayınlayan medya kuruluşlarına verilen cezalar 250 bin YTL’yi bulacak.

Lokanta, kahvehane ve kafeterya gibi yerler için yasaklar ise 19 Temmuz 2009’da yürürlüğe girecek.

CEZALARI KİM KESECEK?

Devlete ait binaların kapalı alanları ile stadyum ve kültür merkezi gibi yerlerde ceza, görevlendirilen memurlar tarafından kesilecek. Hastanelerden okullara kadar bütün kamu kurumlarında bu kural geçerli olacak.

Kamuya ait toplu taşıma araçlarında sigara içenlere, ilgili birimin müdürü tarafından görevlendirilen kişi ceza kesecek. Yani otobüs şoförleri tutanakla ceza kesebilecek. Özel sektöre ait toplu taşıma araçlarında ise ilk başvurulan kolluk birim yetkilileri tarafından ceza kesilecek.

Kamu binaları dışında kalan özel sektöre ait binaların kapalı alanlarında sigara yasağına uymayan kişilere şikâyet üzerine en yakın kolluk birimi tarafından ceza kesilecek.

Sigara yasağı için www.havanikoru.org.tr ve www.dumansizhavasahasi.org.tr web sayfalarından bilgi alınabilecek.

19.05.2008

Köy öğretmenleri

ANKARA, siyasî polemiklere ve kapatma dâvâsı tartışmalarına odaklanmışken, bir grup köy öğretmeni, Türkiye’ye seslerini duyurmak için çabalıyor. Köy okullarının sorunlarını kamuoyuna duyurmak için harekete geçen köy öğretmenleri, son çare olarak www.koyogretmeni.com adlı internet sitesi kurdu. “Köy Öğretmenlerine Yardım Sitesi”, köy okulları ve öğretmenlerine adanan, hiçbir parti, siyasal oluşum, örgüt, kurum ya da kuruluş ile bağlantısı olmayan web sayfası. Site, köy okullarında hizmet veren öğretmenlerin seslerini internetten duyurmayı, sıkıntılarını paylaşmayı amaçlıyor. Sitede yer alan duyurularda öğrenci ve öğretmenlere ait fotoğraflar, okulların ihtiyaçları ve sorunları sıralanıyor. Yardım yapmak isteyen duyarlı vatandaşlar ve kuruluşlara ulaşabilecekleri öğretmenlerin adres ve telefonları veriliyor.

19.05.2008

İçişlerinde STK çalışması

İÇİŞLERİ Bakanlığı, sivil toplum kuruluşlarının kurumsal ve malî gelişimlerinin önünü açmak amacıyla harekete geçti. STK’ların sivilleşme ve demokratikleşmeye katkısını arttırmayı planlayan bakanlık, öncelikle bu kuruluşların yerel ve uluslar arası faailiyetlerini arttırmayı planlıyor. Bu amaçla STK’larla işbirliğine gidilecek. İçişleri, sorunların tesbiti amacıyla sivil toplum örgütlerinin temsilcileri ile ortak kurul oluşturup Ar-Ge çalışmaları yürütecek. İllerde sivil toplum geliştirme merkezleri kurulacak. Millî Eğitim Bakanlığı ile işbirliğinde eğitim müfredatına STK’larla ilgili müfredat konulup, üniversitelerde STK bölümleri açılması sağlanacak. Sivil toplum kuruluşlarının malî gelişimleri için fon desteği de yapılacak. Ancak fonlar proje esaslı olacak. Kamu kurumlarının proje esaslı fon desteğini arttırmak amacıyla çalışmalara hız verilecek. Yardım toplamanın önündeki bürokratik engeller kaldırılıp, STK’ların ‘izinsiz yardım toplayabilme ve kamu yararına çalışabilme’ statüsünü elde etme şartlarının kolaylaştırılması planlanıyor. Yardımların harcanmasında ise şeffaflık ve hesap verilebilirlik sağlanacak. Sivil toplum kültürünü yaygınlaştırmak ve küçük yaşta edinilmesini sağlamak amacıyla eğitim müfredatına STK’larla ilgili bölümlerin konulması da amaçlanıyor. Bakanlık, derneklerin iç ve dış denetimlerine ilişkin standartlar oluşturup denetimlerin etkinliğini arttıracak. Bu yıl içinde standart denetim rehberi oluşturulacak. 2010 yılına kadar, İçişleri Bakanlığı’nda danışma birimi teşkil edilecek. İllerde ise iki yıl içinde STK geliştirme merkezlerinin kurulması çalışmaları başlatılacak. 2008-2010 yılına kadar başarılı STK örneklerinin takdir edilmesi ve özendirilmesi kapsamında, STK’ları her yıl ödüllendirmek için ödül mekanizması oluşturulacak. 2008-2010 yılına kadar uluslar arası sempozyumlar düzenlenerek başarılı STK’ların tanıtımının yapılması için çalışılacak. Bu dönemde STK fuarı açılması için çalışmalar yürütülecek.

19.05.2008

2008 Hürriyet Günü Yemeği

LİBERAL Düşünce Topluluğu’nun Türkiye’deki hürriyetseverleri buluşturduğu ‘Hürriyet Günü Yemeği’nin yedincisi Ankara’da düzenlendi. Liberal Düşünce Topluluğu Başkanı Atilla Yayla, 14 Mayıs 1950 tarihinin önemine vurgu yaptı. “29 Ekim’den sonra belki de en önemli gün 14 Mayıs’tır. O gün demokrasiye geçilmiştir. Türkiye’nin 2010’da demokrasiye geçişinin 60. yılını çeşitli faaliyetlerle kutlayacağız” dedi. Programa katılan Millî Eğitim Bakanı Hüseyin Çelik de insanların özgürlüğe ekmek, su kadar ihtiyacının olduğunu söyledi. Çelik, “ekmek, su, mide için; özgürlük insanın ruhu için gereklidir. İnsanı hayvanlardan ayıran önemli bir fark da başkalarının da haklarını savunmasıdır. Özgürlük herkes için olmalıdır” dedi. Programda Türkiye’de özgürlüğün müdafisi olmuş, özgürlüğün tesis edilmesine ve kuvvetlenmesine katkıda bulunmuş kimselere yılın Hürriyet Onur Ödülü takdim edildi. LDT Yönetim Kurulu 2008 yılı Hürriyet Onur Ödülü’nü Gazeteci-Yazar Ali Bayramoğlu’na verdi.

19.05.2008

9. Kamu Kalite Sempozyumu

TÜRKİYE Kalite Derneği (KalDer) tarafından Cumhurbaşkanlığı himayelerinde düzenlenen Kamu Kalite Sempozyumu’nun 9.su 27-28 Mayıs 2008 tarihlerinde ODTÜ Kültür ve Kongre Merkezi’nde ‘2023 Türkiye ve Kamu Yönetimi’ ana teması ile düzenlenecek. Sempozyum’da 2023 Türkiye’sinde eğitim, kadın özgürlüğü ve hakları, çevre ve iklim öngörüleri, enerji yönetimi, belediyecilik hizmetleri ve yönetimi, geleceğin hayat alanları, bilgi ve teknoloji yönetimi başlıkları altında Türkiye’nin 2023 vizyonu irdelenecek. Sempozyumun ikinci gününde Kamu Kategorisi, 8. Ulusal Kalite Ödülü töreni düzenlenecek. Bu yıl Ulusal Kalite Ödülü için başvuran kamu kurumları ise şunlar: Şanlıurfa Belediyesi Başkanlığı, İzmit Nuh Çimento İlköğretim Okulu, İstanbul Erenköy İlköğretim Okulu, Bursa Tophane Anadolu Teknik Lise ve Endüstri Meslek Lisesi, Antalya Ayten Çağıran Anaokulu.

19.05.2008

Engelliler için proje

ENGELLİLERİ bağışla değil çalışarak kazanma amacıyla yola çıkan gönüllüler www.kitappostacisi.com sitesini kurdu. Projenin hedefi, “Projeler üretmek, engellilerin yolunu açmak, halkın içinde sosyalleşmesini sağlamak, profesyonel ve şeffaf yönetim şekli sunmak, devamlı bekleyen değil, çözüm üreten duyarlı bireyler haline gelmelerini sağlamak, engellilerin üzerindeki yanlış kanıyı silmek, duygu sömürüsüne dayalı ilişki içinde olmalarını engellemek” olarak sıralanıyor.

19.05.2008

“Türkiye’nin Ağaçları ve Ormanları” Fotoğraf Yarışması

AVRUPA Komisyonu Türkiye Delegasyonu, “Türkiye’nin Ağaçları ve Ormanları” isimli fotoğraf yarışmasını 2007-2008 dönemi çevreye yönelik faaliyetleri çerçevesinde başlattı. Yarışma, 23 Haziran 2008 tarihine kadar fotoğrafları ile başvuruda bulunacak bütün amatör ve profesyonellere açık. Yarışmaya katılmak için son gün 23 Haziran 2008. Yarışma hakkında ayrıntılı bilgi, katılım şartları ve kurallar, Avrupa Komisyonu Türkiye Delegasyonu resmî websitesinde bulunabilir: www.avrupa.info.tr

19.05.2008