|
Biz insanoğlu olarak her zaman kolaya talibiz. Oysa kolaya, zora göğüs germeden ulaşılamaz. Kolay, rahat, başarı, mutluluk gibi bize haz veren durumlar bir bedel isterler. Bu bedel çoğunlukla zorluktur, sıkıntıdır ve gerektiğinde belâdır.
Kolaya giden yol zorluktan, zor olandan geçer. Bunun farkında olmayan çoğumuz, karşımıza çıkan küçük engellerden feveran ederiz, başımızı döver ve saçımızı yolarız. Bilmeyiz ki, belki de biraz ötede kalbimizi sevinçle dolduracak bir oluşum beklemektedir ya da birkaç dakika sonra bahtımız açılacaktır.
Zıtlar dünyasındayız. Tekdüze bir hayat bizim yaratılışımıza terstir. Başta insan iyi ve kötü yanlarının kıskacındadır. Ne zaman büyük bir mücahede ve uğraşla kötü yanının etkisinden kurtulur, işte o zaman iyilik yolları bir bir açılır ona. Zorlukların üstesinden gelmek, ona kolayın geniş caddelerini açar.
Hele inanan insanın hasbelkader başa gelen zorluklardan kaçması bir bakıma gerçeklerle yüzleşmekten kaçmak anlamına gelir. Zorluklar hayatın istenilmeyen gerçekleridir işte. Muhtemel olaylara insan her zaman hazır olmalıdır. Kolaylıklarla karşılaşırsa ne güzel, ama zorluklar önünü kesip “dur!” derlerse, onlara karşı da kollarını sıvazlamalıdır insan.
“İnşirah” Sûresindeki iki âyet bu konuda dikkat çekicidir: “Şüphesiz, zorlukla beraber bir kolaylık vardır. Gerçekten zorlukla beraber bir kolaylık vardır (5-6)” şeklinde peş peşe kolaylığın zorlukla birlikte olduğunu vurgulamış olması, her genişliğin bir darlıktan sonra çoğunlukla gerçekleştiği söz konusu. Hayatın zorlukları son derece olağan. Hayatın her karesinde sınav sınav içinde olduğumuz ise bunun bir göstergesi.
Başımıza belâlar da gelebilir; kaçmak mı lâzım? Nereye kadar kaçılabilir ki! Başka belâlar, başka zorluklar bizi beklemektedir. Âyetin vurguladığı kolaylığın hemen öncesinde zorluğun olması, bizi zorluklara karşı daha dayanıklı olmamızı gerektirmektedir. Yani kolaylığa ulaşmak için yolumuzun üzerinde zorluk varsa, ona sabırla göğüs germek gerekir.
Tencere kaynarken içindekilerin dışarıya fırlamaya çalışmalarına ne denir? Oysa pişerek yeme kıvamına gelseler, sebzelikten kurtulacaklar ve belki de mümtaz bir kişiliğin canlı hücresi olacaklardır.
Mesnevî’deki nohut hikâyesi bizim zorluklara karşı dayanmamız gerektiğine güzel bir temsil: Nohut tencerede ateşten darlaşınca yukarıya doğru sıçramaya başlar, “Neden beni ateşe atarak kaynatıyorsun, madem ki satın aldın, neden beni bu hallere sokuyorsun?” diye sahibine serzenişte bulunur. Nohutu pişiren kadın nohuta kepçeyle vurup der ki; “Yok öyle bir şey. Güzelce kayna, tencereden çıkmaya kalkışma. Seni sevmediğimden, senden hoşlanmadığımdan kaynatmıyorum ki seni. Bir zevke, bir çeşniye sahip ol da gıda haline gel, yen diye kaynatıyorum. Bu imtihan seni horlamak için değil. Bunu böyle bil!”
Kaynamadan, tencerenin içinde öteye beriye gitmeden nohut, hayatın bir yüksek tabakasına çıkamaz. Kaynama, zorluk onun olgunlaşmasının bir bedelidir. Tencereden fırlayıp dışarı çıksa ne olacaktı? Belki de yok olup gidecekti. Böylece insan bedeninin nazenin bir yerine yükselip yerleşemeyecekti.
İnsanın bu açıdan nohuttan ne farkı var? Zorluklarla pişmeli, çilelerle olgunlaşmalı insan. Başa gelene sabredilmeli her şeyden önce.
Elbette zorluk istenilmez. Allah’tan kolaylık dilenir her zaman; gelecek zorluklara karşı O’ndan yardım istenir yalnızca. O’nun yardımı olmadan zorlukları yenmek mümkün değil. O’na yönelen yardımını alır ve sonunda kolaylığa da erişir.
Bütün mesele, kolaydan önce bir zorlukla karşılanma ihtimaline hazır olmaktır. Bilmek ve bilinene yoğunlaşmak, zorluğun hakkından yüzde elli gelmek demektir. Sonrası sabırdır elbette. Unutmayalım ki, “Her zorluğun arkasında kolaylık vardır.”
| 
