|
Önceki yazımızda “biyolojik saat” konusunu işlemiştik. Biyolojik saat sistemine göre çalışan insanlar, aslında “fıtrat” yani “yaratılış” kanunlarına riayet eden insanlardır.
Yani vücut sistemi, “biyolojik saat” sistemi ile çalıştığında, yaratılış kanununa göre çalışmış oluyor. Ancak “jet lag” gibi olaylarla insanın biyolojik saat sistemi bozuluyor ve vücut hantallaşma olgusuyla karşı karşıya kalıyor.
Efendim, mutlaka duymuşsunuzdur, jet lag, zaman farklılığı olan ülkeler arasında yapılan uzun uçak yolculuğu sonrası ortaya çıkan fizyolojik, psikolojik ve zihinsel uyumsuzluk haline denmektedir. Uzun uçak yolculuklarında meydana gelen ani zaman değişimi, insanın metabolizmasını ve biyolojik saat sistemini ister istemez sarsacaktır. Bu da, böyle bir yolculuk yapan insanın çalışma sistemini olumsuz yönde etkileyecektir. Meselâ bir insan, İstanbul’dan öğlen saat 12.00’de uçağa binip, 7-8 saatlik farkın bulunduğu bir başka ülkeye gittiğinde, vücut saati 19.00 veya 20.00’yi gösterir. Oysa, o ülkede saat halen 12.00 veya 13.00’dür. Bu durumda bu yolculuğu yapan kişinin vücudunun saati 8 saat ileridedir. Şahıs, biyolojik saat gereği akşam olduğunu hissetmesine, yavaş yavaş uykusunun gelmesine rağmen, daha akşamın olmasına 8 saat vardır. İşte bu durum jet lag diye isimlendirilir. Böyle bir durumda, İstanbul’dan 7-8 saatlik zaman dilimi farklılığı olan bir ülkeye giden insanın hemen yatağa girip uyuması gerekirken, bir iş toplantısına katılması onun zihnini olumsuz yönde etkileyecektir. O toplantıya katılan o ülkenin yerli insanları dinç zihinle muhakeme yürütecekken, İstanbul’dan uçarak o toplantıya katılan insan aynı zindelikle toplantıyı takip edemeyecektir. Belki de bu etkiyle yanlış kararlara imza atacak, temsil ettiği kurumu veya şirketi zarara sokabilecektir.
O halde, bu tür önemli toplantılara çok uzaklardan katılacak insanların en az bir hafta öncesinden toplantı yapacağı ülkeye intikal etmesi gerekir. Zira vücut metabolizması ve biyolojik saat sistemi ancak bu zaman zarfında o ülkenin zaman dilimi farkına ayak uydurabilecektir.
Daha çok dünya şampiyonasına veya olimpiyat şampiyonalarına katılan sporcuların, “jet lag etkisi”ni göz önünde bulundurarak, en az bir hafta öncesinden, müsabakaların yapılacağı ülkelere gitmeleri gerekir. Bu kurala uymayan sporculardan yüksek başarı beklenilemez. Zira onlar jet lag eksiyle güçten-kuvvetten düşmüş bir vaziyette kendilerini hissedecekler, adeta müsabakaya katılmak istemeyeceklerdir.
Ben şahsen o kadar uzun bir yolculuk yapmadım. Ancak yaptığım iki yolculuktan örnek vermek istiyorum. Birincisi Almanya. Birkaç yıl önce üniversiteyi temsil ederek ERASMUS çerçevesinde Almanya-Nurnberg’e gittim. Burada uyku düzenim bozuldu. Çok sıkça teheccüt namazına kalkamadığım halde, burada zorunlu olarak teheccüt namazına kalkmaya başladım. Gerçi bu netice itibariyle olumlu bir sonuç ama uyku düzenim bozulmuştu. İkincisi Suudi Arabistan. Geçen yıl Allah nasip etti hacca gittik. Mekke’de de uyku düzenim bozuldu. İki-üç saat uyumak yetiyordu. Bu durum da netice itibariyle olumlu olmuştu. Böylece gece Harem-i Şerif’e giderek tavaf yapabiliyordum. Ama Türkiye’ye dönünce, uyuyamadığım uykularımın bakiyesini evde tamamladım!
Netice itibariyle, vücudun biyolojik saati jet lag gibi olgularla bozulabiliyor. Biyolojik saat sistemi, başarılı bir çalışma sistemi ile doğrudan bağlantılı olduğundan, bu saatimizi ayarlamadan önemli çalışmaların içine girmemeliyiz. Yani öncelikle biyolojik saatimizi ayarlamalı sonra da önemli çalışmalarımızı veya görüşmelerimizi yapmalıyız. Takdir edersiniz ki, hiçbirimiz bozuk saate dayanarak çalışma sistemi oluşturmak istemeyiz.
|
