|
Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı (TEPAV) Dış Politika Etütleri Araştırmacısı Nihat Ali Özcan, “Irak’ın kuzeyindeki bölgesel yönetim yok sayılırsa PKK sorununun iyi yönetilemeyeceğini ve Güneydoğu Anadolu bölgesindeki ekonomik sorunların çözümünün PKK terör örgütüne katılımı tamamen ortadan kaldırmayacağını” söyledi.
Özcan, Irak Devlet Başkanı Celal Talabani’nin geçen hafta yaptığı Türkiye ziyaretine ve Türk Silahlı Kuvvetleri’nin (TSK) Irak’ın kuzeyine yaptığı kara harekatına ilişkin olarak soruları cevapladı. Terör örgütü PKK’nın Mayıs 2004’te artan saldırılarıyla beraber Türkiye’de son yıllarda çok ciddi tartışmalar olduğunu belirten Özcan, bütün bu tartışmaların sonunda Irak’ın kuzeyine operasyon yapılması kararının alındığını ifade etti. “Çünkü PKK tarzı örgütler güvenlikli bölgeleri olmadığı takdirde varlıklarını uzun süre koruyamaz” diyen Özcan, operasyon öncesinde hükümetin uzun süre hem ABD ile, hem de Irak hükümetiyle müzakereler yaptığını belirtti.
Özcan, “Dolayısıyla, bu meseleye bir günde karar verilmiş, ertesi gün operasyon yapılmış, ardından da Talabani gelmiş değildir. Bu uzun bir süreçtir” diye konuştu.
Talabani’nin iki farklı kimliği bulunduğuna dikkati çeken Özcan, bunlardan birinin Irak Devlet Başkanı, diğerinin ise Irak’ın kuzeyindeki Kürt gruplarından birinin lideri olduğunu söyledi. Nihat Ali Özcan şöyle konuştu:
“Politikalarınızı tasarlarken, tabii ki Talabani’nin kuzey Irak’taki Kürt gruplardan birinin lideri olduğunu görmek durumundasınız. Talabani’nin kişisel geçmişi, bu dönemdeki politik faaliyetleri, Türkiye’deki karar alıcılar için bu işin nasıl sürdürülmesi konusunda rehber olacaktır. O yüzden Talabani’nin Türkiye ziyareti, bizim bütün sorunlarımızı çözecek kadar önemli değil, ama göz ardı edilecek bir ziyaret de değildir. Bu, Türkiye’nin meşru Irak devletine ve onun temsilcisine gösterdiği ilgiyi ortaya koyuyor. Bu ziyaretin önemli ayaklarından bir tanesi, terör meselesinin resmî bir muhatapla görüşülmesi ve Talabani’nin hukuki ve siyasi sorumluluklarını hatırlatan bir iklimin oluşturulmasıdır. O nedenle Talabani’nin ziyaretini bu anlamda ciddiye almak lâzım.”
“İLİŞKİ BİÇİMİ GELİŞTİRME
KONUSUNDA KARAR VERMEK LÂZIM”
Özcan, günümüzde özellikle güvenlikle ilgili sorunların sadece “devletten-devlete” ilişkiyle denetim altına alınamayacağını savunarak, bu sorunların Afganistan, Irak gibi ülkelerde de bulunduğunu ifade etti. “Aşiretler de, devlet dışı gruplar da, terör örgütleri de artık dünyamızın gerçekliğidir, bunlar da birer oyuncudur” diyen Özcan, dolayısıyla bu sorunların çözülmesi için bu oyuncuların karakterine, gücüne ve niteliklerine uygun bir ilişki biçiminin geliştirilmesi gerektiğini vurguladı. Bu ilişki biçiminin bazen güç kullanarak, bazen de diplomatik araçlarla olabileceğini ifade eden Özcan, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Ama PKK sorununu çözmek, denetim altına almak, hasarını en aza indirmek istiyorsanız, bu gerçekliği göz ardı etmeniz mümkün değil. Çünkü kuzey Irak’taki federal yönetim, Irak anayasasının bir parçası. Dolayısıyla bu gerçeklik üzerine politikanızı inşa etmek zorundasınız. Onları yok sayarsanız, onları ciddiye alınmaması gereken bir oyuncu olarak görürseniz, bu sorunuzu iyi yönetemezsiniz. PKK üzerine baskı kurmak, denetim altına almak, ülkenizde eylem yapmasını engellemek istiyorsanız, o zaman onun dışındaki aktörlerle nasıl bir ilişki biçimi geliştirmeniz gerektiği konusunda bir karar vermeniz lâzım.”
“EKONOMİ İYİ BİR ADIM,
FAKAT BÜTÜN SORUNLARI ÇÖZMEZ”
Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın açıkladığı Güneydoğu Anadolu Bölgesine yapılması plânlanan 12 milyar dolarlık yatırım paketini de değerlendiren TEPAV Araştırmacısı Özcan, “niyetin iyi olduğunu, ancak bunun sahaya yansımasının görülmesi gerektiğini” belirtti. Özcan, “ekonomik sorunların çözülmesinin iyi bir şey olduğunu, ancak bunun terör örgütlerine katılımı tamamen ortadan aldırmayacağını” savunarak, “Ekonomi iyi bir açılım ve adımdır, fakat sizin bütün sorunlarınızı çözmez” diye konuştu.
Bölgede işsizlik gibi birçok sorun bulunduğunu ve uzun sürede değil, bir an önce bölgeye çözüm getirilmesi gerektiğini vurgulayan Özcan, sözlerine şöyle son verdi:
“Devlete meydan okuyanların, bunun çıkmaz sokak olduğunu görmesi lâzım. Devletin ekonomik yatırımların yanı sıra kendine meydan okuyanlara asla kendi egemenliğini paylaşmayacağını göstermesi gerekiyor. Eğer PKK terör örgütünün 50 yıl daha süreceği iddia ediliyorsa, devletin de ‘Benim de 51 yıllık ısrarım var’ demesi gerekir diye düşünüyorum.”
| 
