Antep savunmasında makineli tüfek sesi çıkaran ve Fransız askerlerini korkutmak amacıyla kullanılan ‘Tak-Takı’ ile yokluklar sonucu halkın bakır yemek kaplarıyla yaptığı ve Ermeni siperlerine atılan ‘sahan bombası’, Şahinbey Savaş Müzesi’nde sergileniyor.
Fransız ordusuna karşı verilen amansız mücadele ve 6 bin 317 kişinin şehit düştüğü Antep Savunması’nın anlatıldığı Gaziantep Şahinbey Savaş Müzesi açıldı. Müze binası Antep evini, Hüseyin Nakıpoğlu hibe etti.
Şahinbey Belediyesi’nce bakım yapılarak şehre kazandırılan müze, Gaziantepli tarihçi Adil Dai tarafından hazırlandı.
Müzede, şehrin işgal edilişinden Fransız ve Ermenilerin kaçışına kadar yaşanan olaylar, hazırlanan panolarda sırasıyla yer alıyor.
Fransız askerlerine göz dağı verildiği 30 Aralık 1919’daki Büyük Miting, 14 yaşındaki Şehitkamil’in; annesinin peçesinin açılmak istenmesi üzerine 3 Fransız askerine karşı koyması ve süngülenişi, Şahinbey’in 400 nakliye arabalı modern silahlı Fransız alayını 3 gün boyunca oyalaması ve sonrasında şehit düşmesi, Dokurcum Değirmeni’nde şehit edilen 14 çocuğun hikayesi, Mağarabaşı, Karatarla ve Sarımsak Tepe taarruzları ile kentte yaşanan büyük açlık ve şehrin kurtuluşu fotoğraflarıyla anlatılıyor.
Binanın girişindeki, “Antep’i kurtaranların tek isteği vardı. Bin bir yokluk içinde, ilkel aletlerle yaptığımız barutu, topu, sahan bombasını, çekirdek ekmeğini unutmayın ki; gelecek kuşaklar vatan için neler yapılabilirmiş, nasıl ölünürmüş öğrensinler.” yazısıyla vatanın önemine dikkat çekiliyor.
Teşhir edilen araç gereçlerden ‘Sahan Bombası’ ve ‘Tak-takı’, savaşın yokluklara rağmen nasıl kazanıldığını gözler önüne seriyor. Bakırdan yapılan ve sahan adı verilen yemek kapları, içine kara barut ve demir parçaları doldurularak bombaya dönüştürülmüş.
Sahan bombaları, fitili ateşlenerek Ermeni siperlerine atılmış. Düşmanın 300 makineli tüfeğine karşı geliştirilen ‘Tak-takı’ da oldukça ilginç.
Tahtadan yapılan bu aletle makineli tüfek sesi çıkarılarak Fransız ordusuna gözdağı verilmiş. Mücadele için nasıl cephane üretildiğinin ayrıntılarıyla anlatıldığı ‘Bizim Fabrika’ isimli panoda, demirci ustası, kuyumcu ve dökümcülerin kendi imkanlarıyla hazırladığı fişek, makineli tüfek ve kara barutun yapımına dair bilgiler veriliyor.
Yaşları 10-12 arasında değişen çocukların düşman siperlerinden toplayıp getirdiği kovanların doldurularak yeniden Fransız ve Ermenilere karşı nasıl kullanıldığı aktarılıyor. Sabuncu Hanı’nda Yusuf Usta, Teğmen Mustafa Lohanlı, Tevfik Usta, Kuyumcu Sait, Mısırlı Mahmut, Müzik Öğretmeni Hilmi ile kadın ve çocukların gayretleriyle harbin en çetin günlerinde 200 kilogram barut, 6 bin fişek, 150 bomba ve 20 bin mavzer fişeği yapılmış. Anteplilerin kaleden indirip kullandıkları ve şu an Paris’teki askeri müzede sergilenen Ramazan topu’nun bir kopyası da müzenin bahçesinde yer alıyor.
Antep Savunması’nın A’dan Z’ye yeni kuşaklara aktarıldığı müzede, Gazianteplilerden savaşa katılan dedelerinden kalma eserlerini müzeye bağışlamaları isteniyor.
|