|
Bir İngiliz generali. Adı, Mike Jackson. Sir ünvanı da var.
Geçen yıla kadar İngiliz ordusunun Genelkurmay Başkanı’ydı. Afganistan ve Irak savaşları patladığı zaman kuvvetlerinin başında operasyonlarını yönetiyordu.
63 yaşında emekli oldu.
Anılarını yeni bitirdi.
Kitabın adı Asker.
Çıkmak üzere olan hatıralar kamuoyunda şimdiden büyük gürültüler koparıyor. Kendi ülkesini ve Amerika’yı Afganistan ve Irak’tan dolayı yerden yere vurduğu için öyle.
Eski Amerikan Savunma Bakanı Donald Rumsfeld’in Irak’a ilişkin savaş planlarını zeka özürlü buluyor.
Başkan Bush’un Irak konusunda denetim yetkisini Dışişleri Bakanlığı’ndan alarak Pentagon’a vermesini büyük bir hata olarak niteliyor.
Rumsfeld ve çevresindeki neo-con’ların izlediği politikaların Irak’ta iflas ettiğini söylüyor.
İngiliz Generalin eleştirileri konusunda Amerikan Savunma Bakanlığı’nın fikri sorulunca lafı uzatmıyor:
“Farklı görüşler, açık ve demokratik toplumların en temel özelliğidir.”
General Mike Jackson’ın Genelkurmay Başkanlığı’ndan emekliye ayrıldıktan sonraki açıklamaları da kamuoyunda çok tartışılmıştı.
Daha çok kendi ülkesinin Afganistan ve Irak politikalarını eleştirirken eski Başbakan Blair’i yerden yere vurmuştu. İngiliz hükümetinin ve Savunma Bakanlığı’nın savaşla ilgili sözlerini tutmadığını BBC’ye demecinde belirtirken, ihanet sözcüğünü bile esirgememişti.
O zaman kendisine sorulur:
“Neden şimdi konuşuyorsunuz?”
Emekli General yanıtlar:
“Asker konuşmaz çünkü...”
Şöyle devam eder:
“Ben Genelkurmay Başkanı olarak Başbakan’a yönelik eleştirilerimi kapalı kapılar arkasında ilettim. Genelkurmay Başkanları yasal olarak hükümeti halkın önünde eleştiremez.”
Sonra da:
“Şimdi emekliyim, sivilim, istediğim gibi konuşurum” diyerek noktayı koyar eski İngiliz Genelkurmay Başkanı Sir Mike Jackson.(x)
Bu yazıyı niye yazdım?
Herhalde sır değil.
“Asker konuşmaz çünkü!” sözünün altını çizmek için... Askerle sivilin demokrasilerdeki yerini bir kez daha vurgulamak için...
Bu yer bizde de belli.
Karmaşık değil.
Ama kağıt üstünde öyle.
Anayasa ve yasalara göre asker bizde de kapalı kapılar arkasında konuşmak durumundadır. Çünkü, bağlı olduğu sivil siyasal otoriteye, en başta Başbakan’a, kendi alanıyla ilgili görüşlerini hangi platformlarda ileteceği yasalarda belirtilmiştir.
Ama son söz siyasete aittir.
Demokratik rejimlerin bu temel ilkesi bizim ülkemizde genellikle kağıt üstünde kalıyor.
Ne yazık ki öyle.
Bugüne kadar sivil siyaset kurumu, bu temel ilkenin kağıt üstünden kalmasını seyretmekle yetindi.
Bu kayıtsızlık sürecek mi?
İhtimal vermek istemiyorum.
Asker konuşmaz ilkesini hayata geçirmek ‘yeni dönem’in öncelikli demokrasi hedeflerinden biri olmalıdır.
Olacağını da sanıyorum.
Demokrasiyi ikinci sınıflıktan kurtarmanın yolu buradan geçiyor.
Demokrasi içinde sivil sivilliğini, asker askerliğini, gazeteci gazeteciliğini bildikçe taşlar yerli yerine oturur, Büyükanıt Paşa’nın amuda kalkmasına da gerek kalmaz.
x The Daily Telegraph, 1 Eylül 07; Vatan gazetesi, 12 Aralık 06 ve 2 Eylül 07; geçen cumartesi ve pazar günkü İngiliz gazeteleri.
Milliyet, 4.9.2007
| 
