|
Dünyaya gelen, bir şekilde hayatını sürdürür ve sürdürüyor. Rızka ulaşmak için de o kadar gayret sarf etmiyor. Her canlı için hayatta kalacak bir rızk, sanki bir el tarafından sebepler perdesine sarılarak sunulmaktadır. Rızksızlıktan ölen yok.
Ama insanın eğitimi, kendine, dünyaya, kâinata ve bir o kadar renkli ve değişken olaylara açılması tamamen kendisinin elinde. Eğitim, rutin bir ihtiyacı gibi gözükmemekle birlikte gelişmesi, olgunluğu ve mutluluğu yakalaması açısından olmazsa olmazıdır. Eğitimli olma durumu, ulaşılması gereken hallerin en güzelidir.
Bir kitabı okumaktan tâ galaksileri okumaya kadar son derece birbirine girift okumalar karşısındadır insan. Eğitim ise kurallarıyla insanın bütün ihtiyaçlarını karşılamayı amaçlayan bir bütünsel sistem.
Ama eğitim tekdüzelikten kurtulmalıdır. Eğitim nasıl olsun ki, çevresine hakim pozisyonunda olması gereken insanı, rutin yolların dışına da çıkarak ara caddelerdeki canlılığın içine sokabilsin? Hayat becerilerini bize nasıl sağlasın? Nasıl olsun ki eğitim, bize mutluluğun ve anlamın yollarını açsın? Şöyle ufkumuzu genişletsek yanlış mı olur? İşte; eğitim öyle olmalı ki, daha çocukken bile hayatı bütün boyutlarıyla anlamamıza yardımcı olsun. Elbette hayat, iş ve aştan ibaret değil.
Sevinç, aşk, acı, yardımlaşma, ihtiras gibi hayatın ince kıvrımlarına nüfuz ederek bütününü anlamamıza yardım etmeli eğitim.
Eğitim, her istediğimizi elde etme özgürlüğünü bize vermemeli, ama hayatı bütün boyutlarıyla anlama özgürlüğünü vermeli. Hayat güzel bir şey. Onu yaşanmaz kılığa sokan biziz. Böyle bir sorumluluğu bize sağlamalı.
Eğitim, taklit etmeye değil, buluşçuluğa, gözlemleyip düşünmeye ve keşfetmeye yönlendirmeli. Taklit, yeteneklerin ölümü ve bilimsellik adına tutsaklıktır. Hayatta en doğru olanı kendi çabamızla bulabiliyorsak, eğitimin işlevselliğinden ancak o zaman söz etmek mümkün.
Eğitimin belki de en yüksek amacı korkuyu yok etmektir. İnsan bilmediğinin düşmanıdır ya; başımıza ne gelmişse bilmediklerimizden gelmektedir. Bu sebeple korkuları en aza indirmek, eğitimin başarısının ispatı sayılır. Korkunun olmadığı bir ortam, güvencede olmanın teminatıdır.
Eğitim, eğer bize hep “evet” demeyi belletiyorsa, özgürlüğümüzü kısıyor demektir. Hiç mi istemediğimiz şeyler ve istemediğimizi ispatlayan dayanaklarımız yok? İşte eğitim, kendi ölçülerimize göre bizi iyi ile kötüyü ayırt etme düzeyine götüren ve bunları özgürce ifade etmeyi sağlayan bir sistem olmalı. İrademizi birilerinin emrine veriyorsa, birey ve toplumların önünü nasıl açabiliriz?
Eğitim hayatı bir öğretmen haline getirmeli. O zaman bizim öğrenmemiz süreklilik kazanır. Aslında her şey bize çok şey öğretir; uçan kuş, vızıldayan arı, bir çiçek, bir koku, renkler, kalabalıklar, ağlayan bir çocuk, gülen bir insan, ırmağın şırıltısı, denizin dalgası, bahar, sararan yaprak, güneş, yıldızlar, hepsi hepsi bir büyük ve derin hakikatin uçları durumundadır.
Ne kadar tutkusuz, ne kadar isyansız, ne kadar kinsiz, ne kadar kıskançsız ve ne kadar telâşsız olursak, eğitimin bizdeki etkisi o kadar çok ve derin demektir.
Bir gözlemleme alışkanlığı kazandırmalı bize eğitim. Çevremiz gözlem yapmaya son derece elverişli. Olağanüstü güzellikler bizi büyülemelidir; büyülemeli ki ilâhî san'atlar karşısında duyarlı hale gelmiş olalım. Eğitim bu güzel duygu yoğunluğunu yaşatıyorsa ne güzel!
Eğitim, bizde kendimiz olma erdemini de yerleştirmeli. Birilerine rağmen yaptığımız işler eğitimin özüyle bağdaşmaz.
Bunları daha da çoğaltabiliriz. Hiç olmazsa bunları vermeli bize eğitim. Eğer vermiyorsa, eğitim sistemimizin bir yerlerinde eksiklik var. Bu halde, hem kendimizi ve hem eğitim sistemimizi sorgulamalıyız.
Aksi halde eğitimliyiz diye bir iddiada bulunamayız; araçta boğuluyoruz demektir.
| 
