|
Yeni hükümeti ekonomide neler bekliyor?
22 Temmuz seçimlerinde oylarını daha da arttırarak iktidara gelen AK Parti hükümetini ekonomide yine kendi hükümetinin bıraktığı sorunlar bekliyor.
4,5 yıl iktidarda kalan ve ekonomide göreceli başarılar elde eden AK Parti hükümeti, ekonomide, yeni kurulacak 60. hükümete veya ekonomi yönetimine her an patlamaya hazır bomba gibi, rekor sıcak para hacmi, yüksek cari açık, ikiye katlanmış borç stoku ve işsizler ordusu bırakıyor. İlk önce AK Parti hükümetinin 2002 yılında devraldığı ve 2007’de yeni hükümete bırakacağı ekonomi tablosunu sunalım.
2002 yılında 8.9 milyar dolar dolayında bulunan sıcak para stoku Türkiye’nin verdiği yüksek faiz sonucu 29 Haziran 2007 itibariyle 87.4 milyar dolara yükseldi. 2002’de ortalama 1.50 olan dolar kuru sıcak para girişleri sebebiyle 23 Temmuz 2007 itibariyle 1.25’e kadar düştü.
AK Parti’nin ekonomi modeli gelir dağılımını daha da bozdu. Faiz, rant ve kâr elde edenlerin yüzde 2002 yılında yüzde 53,5 olan payı 2006’da yüzde 56,1’e çıkarken, ücretlilerin payı yüzde 34,5’ten yüzde 34,4’e çiftçinin payı ise yüzde 12.1’den yüzde 9.5’e geriledi.
Merkezî yönetim iç borç stoku Kasım 2002 sonunda 91.7 milyar dolar iken, Haziran 2007’de 194,5 milyar dolara ulaştı. Dış borç stoku daha yavaş artarak 55.8 milyar dolardan 67.3 milyar dolar çıktı. Toplam borç 4,5 yılda yüzde 75 artışla 261,7 milyar dolara ulaştı. Aynı dönemde özel sektör dış borcu da 44 milyar dolardan, Mart 2007’de 126 milyar dolara çıktı.
2003-2006 döneminde yıllık ihracat yüzde 136 büyüyerek, 36.1 milyar dolardan 85.5 milyar dolara yükseldi. Aynı dönemde ithalat da kurdaki düşüşle birlikte yüzde 168 artarak 51,6 milyar dolardan 138.3 milyar dolara çıktı. Bunun sonucunda dış ticaret açığı yüzde 241’lik artışla 15,5 milyar dolardan 52.8 milyar dolara ulaştı. 2002’de sadece 1,5 milyar dolar olan cari işlemler açığı ise, yüzde 2 bin 13’lük bir büyüme ile 2006 yılında 31,7 milyar dolarak çıktı. Bunun anlamı, Türkiye 2006 yılında 100 dolarlık büyüme için 82 dolarlık cari işlemler açığı vermek zorunda kaldı. 2005’ten itibaren hızlanan doğrudan yabancı sermaye girişleri sayesinde bu rekor cari açığın finansmanında sorun yaşanmadı.
2002 yılında 75,6 milyar YTL olan bütçe gelirleri, yüzde 127 artışla 2006’da 171 milyar YTL’ye, giderleri ise yüzde 51,5 artışla 115,7 milyar YTL’den 175 milyar dolara yükseldi. Bütçe açığı yüzde 90 küçülerek 40 milyar dolardan 4 milyar dolara geriledi.
2002 yılında 4 milyon 781 bin olan geniş tanımlı işsizler ordusu, 2006 yılında 5 milyon 423 bine, bu yılın Nisan ayı için açıklanan son verilere göre de 5 milyon 210 bine ulaştı. Geniş tanımlı işsizlik oranı ise, yüzde 19’un üzerinde bulunuyor.
Kısaca söylemek gerekirse, yeni kurulacak hükümet, sıcak para, yüksek cari açık, ağır borç yükü ve kronik işsizlik olmak üzere dört temel soruna çözüm bulması gerekiyor.
[email protected]
| 
