İngiliz basını, Türkiye’de yapılan genel seçimlerin sonuçlarına geniş yer verirken, ülkenin önde gelen gazetelerinden The Guardian, “Sonuç ordunun baskısına cevap niteliği taşıyor” başlığını kullandı. Times ise, seçim sonuçlarıyla ortaya çıkan tablonun, “orduya, yargıya, bürokrasiye ve ana muhalefete” güçlü mesaj niteliği taşıdığını yazdı.
İngiliz basını, Türkiye’de yapılan genel seçimlerin sonuçlarına geniş yer verirken, ülkenin saygın gazetelerinden The Guardian, ‘’sonuç ordunun baskısına cevap niteliği taşıyor’’ başlığını kullandı.
MHP’nin oylarını arttırmasını ‘’aşırı milliyetçiler Parlamento’ya yüzde 14 çoğunlukla girdi’’ başlığıyla duyuran gazete, “Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ve AK Parti’nin zafer kazandığını, oyların neredeyse yarısını aldığını, iktidar partisinin bunu ordunun örtülü tehditlerine rağmen başardığını” yazdı. “Erdoğan’ın erken seçim çağrısı yaparak büyük bir kumar oynadığını” kaydeden gazete, “Erdoğan’ın büyük bir demokrasi sınavı olarak adlandırdığı seçimin sonucunda, Başbakana karşı olan generaller ve politik rakiplerinin hükümetin altını oyma çabalarının fiyasko ile sonuçlandığı” yorumunu yaptı. “Bağımsızların etkisiyle AK Parti’nin Meclis’teki sandalye sayısının düştüğünü” de hatırlatan gazete, “Başbakan Erdoğan’ın sonuçların ortaya çıkmasının ardından yaptığı ilk değerlendirmede bölünmeleri ortadan kaldırmaya yönelik mesajlar verdiğine” dikkat çekti.
“Erdoğan’ın AB hedefine bağlılıkları konusunda taahhüdünü tekrar edip, siyasî rakiplerine zeytin dalı uzattığını” yazan Guardian, ‘’zaferin düzeyi Erdoğan hükümetinin meşrûiyetini içeride ve dışarıda bir kez daha tescil etmiş, tartışılmaz noktaya taşımıştır’’ ifadesine yer verdi.
Gazete, “darbe tehdidi, Cumhurbaşkanlığı seçimi, kuzey Irak’a askerî müdahale baskısı, Irak konusunda ABD ile görüş ayrılıkları, AB ile müzakereler gibi konuların da Erdoğan’ın önünde bekleyen meseleler olduğunu” belirtti.
“AK Parti’nin seçmenin neredeyse yarısının oyunu alarak önemli bir seçim zaferi kazandığına” dikkat çeken Independent gazetesi de sonucu, ‘’halkın ordunun siyasete müdahalesine karşı verilmiş ültimatomu’’ olarak değerlendirdi.
Gazetenin haberinde, Cumhurbaşkanlığı seçimiyle başlayan ve erken seçime kadar uzanan süreç özetlenirken, köşe yazarlarının süreçle ve sonuçla ilgili yorumlarından alıntılar yapıldı.
The Times gazetesi de “halkın Ak Parti’nin İslâmî bir devlet kuracağına dair ürkütücü planları bulunduğuna dair endişeleri reddedip, AK Parti ve Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’a bir kez daha iktidar olma hakkı verdiğini” yazdı. “Alınan sonucun iktidardaki bir partinin halk desteğini artırarak seçim kazandığı nadir örneklerden birini oluşturduğunu” kaydeden Times, “bu sonuca rağmen bağımsızlar ve küçük partilerin TBMM’de temsil hakkı kazanmasıyla AK Parti’nin milletvekili sayısında geçen döneme göre düşüş olduğuna” işaret etti.
“Batı yanlısı demokratik ve ekonomik reformların, Türkiye’de yaşam standardının yükseltilmesinin Erdoğan’a puan kazandırdığını” belirten Times, Cumhurbaşkanlığı sürecinde yaşanan tartışmalara da dikkat çekti.
‘’Ancak Erdoğan’ın kazandığı zaferin büyüklüğü orduya, yargıya, bürokrasiye ve ana muhalefete güçlü mesaj niteliği taşıyor’’ görüşünü dile getiren Times, “önümüzdeki günlerde Cumhurbaşkanı adayını açıklamaya hazırlanan Erdoğan’ın kazandığı zaferden cesaret alacağını” yazdı.
Gazete, haberin son bölümünde de “AK Parti’ye oy veren seçmenin büyük bölümünün daha İslâmî bir ülke istemediğini, söz konusu seçmeni liberaller, entelektüeller, iş çevreleri ve tüccarların oluşturduğunu” yazdı.
Gazetenin yazarlarından Michael Binyon da sonucu değerlendirirken, “dünyanın önümüzdeki günlerde de siyasi İslâma örnek oluşturan AK Parti iktidarını izlemeyi sürdüreceğini” belirtti. Yazar, “erken seçimin, laik Cumhuriyet’in kurucusu Atatürk’ün ölümünden bu yana yapılan en önemli seçim olduğunu” kaydetti.
“Seçimin Türk demokrasisinin gelecekteki yapısı, Türk devletinin kimliği ve genç neslin askeri darbe tehditlerini bertaraf edip edemeyeceğini belirleyeceğini” belirten yazar, “seçimin etkilerinin sınırları aştığını, bu seçimin Müslüman dünyası için politik İslam açısından emsal olarak algılandığını” yazdı.
‘Erdoğan Ordu ile bilek güreşini sandıkta kazandı’
Yüksek tirajlı El Pais gazetesi, “AK Parti’nin başarısındaki en önemli faktörlerin ekonomideki iyi gidişat ve AB’ye yakınlaşma olduğunu” belirtti. “Cumhurbaşkanlığı seçimiyle başlayan gerginlikte Erdoğan’ın orduyla ilk kez karşı karşıya geldiğini” yazan El Pais, “İslamcı Erdoğan, Silahlı Kuvvetler’in onlarca yıldır ilkelerin bekçisi olduğu laik bir ülkeyi reforme etmek istiyor” diye yazdı.
El Mundo gazetesi de “cumhurbaşkanlığı seçiminde AK Parti hükümetiyle ordu arasında yaşanan gerginliğe cevabın Türk halkı tarafından verildiğini” kaydederek, “Erdoğan, ordu ile bilek güreşini oy sandıklarında kazandı” ifadesini kullandı.
Sağ görüşlü ABC gazetesi de “Türk İslâmcılar, oy sandıklarından galibiyetle çıkıp, askerlerle olan bilek güreşini kazanıyorlar” başlığına yer verdi.
Katalonya bölgesinin gazetelerinden Lavanguardia da “Oy sandıkları, ılımlı İslâmı güçlendiriyor” manşetini kullanarak, “Seçimleri büyük zaferle kazansa da Erdoğan’ın partisi, ordunun da kabul edebileceği, İslâmcı olmayan yeni cumhurbaşkanı adayı çıkarmazsa Türkiye’de milletvekili genel seçiminin sonuçları, cumhurbaşkanlığı seçimiyle başlayan kurumsal krizi çözmek için garanti oluşturmuyor” yorumunu yaptı.
Muhtıraya tepki
22 Temmuz seçim sonuçlarını değerlendiren sivil toplum örgütleri, AKP’nin, 27 Nisan’daki e-muhtıraya karşı oluşan tepki oylarını aldığını belirttiler. Anadolu Aslanları İşadamları Derneği (ASKON) Genel Başkanı Mustafa Koca, seçim sonuçları ile ilgili yaptığı açıklamada, sonucun halkın iradesini ortaya koyduğunu ve bu iradenin anti demokratik dayatmalara duyulan tepkinin yansıması olduğunu belirtti.
ASKON Başkanı Koca, seçimlerin sorunsuz geçmesinin ve hızla sonuçların açıklanmasının önemine dikkat çekerek, sonuçların baskı ve dayatmalara karşı bir tepki niteliğinde olduğunu ifade etti. Bu oylar içerisinde reaksiyon oylarının ciddî boyutlarda olduğuna inandıklarını söyleyen Koca, “Sonuçlar halkın AKP Hükümetinin performansından duyduğu memnuniyeti ve eksiklerin yeni dönemde giderileceğine duydukları inancı göstermiştir” dedi.
Seçim sonuçlarının istikrarın devam ettirilmesine duyulan özlem açısından önemli olduğunu belirten Koca, bundan sonraki dönemde hükümetin önündeki en önemli sorunun işsizlik olduğuna dikkat çekerek, Cumhurbaşkanlığı seçiminde ise uzlaşı ve huzurun korunması gerektiğini belirtti.
| 
