Dünyada 2008 yılında en fazla tehlike altında olan ve korunmasına yeterince özen gösterilmeyen 100 tarihi yer açıklandı. ‘’2008 Yılında Dünyanın En Fazla Tehlike Altında Bulunan 100 Tarihi Yeri Listesi’’nde, Türkiye’den aralarında Hasankeyf ve İstanbul tarihî surlarının da bulunduğu 5 tarihî yer alırken, KKTC’den de Gazimağusa listeye girdi.
Merkezi New York’ta bulunan Dünya Anıtlar Fonu’nun (World Monuments Fund-WMF) Başkanı Bonnie Burnham tarafından açıklanan listede, hem gelişmiş hem de gelişmekte olan yaklaşık 60 ülkeden 100 tarihî yer bulunuyor.
Burnham, listenin açıklanmasıyla ilgili olarak düzenlediği basın toplantısında, WMF’nin 1965 yılında kurulan bağımsız bir kuruluş olduğunu ve amaçlarının dünya kültürel mirasının korunmasına yardımcı olmak olduğunu söyledi.
Burnham, 1996 yılından bu yana pek çok sebepten dolayı bakımına yeterince özen gösterilmeyen ve bu yüzden tehlike altında olan 100 tarihî yeri belirleyip dünya kamuoyuna açıkladıklarını ve daha sonra da bu yerlerin bakımı için projelerin oluşturulmasına önayak olduklarını anlattı. Burnham, 10 yılı aşkın süredir açıkladıkları listelerdeki yerlerin yüzde 75’inin bugün ‘’kurtarılmış durumda olduğunu ve buraların artık tehlike altında olmadıklarını’’ kaydetti.
Bu yılki listelerinde ‘’iklim değişikliği, çatışma, ekonomik ve kalkınma baskısı’’ yüzünden tehlike altında olan tarihî yerlerin yanı sıra Afrika, Ortadoğu ve Amerika kıtasında kültürel mirasa sahip yerlere özel önem gösterdiklerini ve listelerine eklediklerini belirten Burnham, açıkladıkları yerlerin dünya kamuoyunun dikkatini çektiği için turist akınına da uğradığını dile getirdi.
“TÜRKİYE, KÜLTÜREL MİRAS
AÇISINDAN OLAĞANÜSTÜ ZENGİN’’
Türk gazetecilerin listeyle ilgili sorularını cevaplandıran Dünya Anıtlar Fonu (WMF) yöneticilerinden arkeolog Michelle Berenfeld, Türkiye’de 1997 yılından beri çalıştığını ve çalışmalarıyla ilgili bir kitap yazmakta olduğunu söyledi.
‘’Türkiye’nin olağanüstü derecede tarihi zenginliği var’’ diyen Berenfeld, Türk hükümetinin, zenginliklerinin farkında olduğunu ve Türkiye’nin de kültürünün değerini bildiğini kaydetti.
Türkiye’deki kazı çalışmalarının ve Kültür Bakanlığı yetkilileriyle çalışmalarının olumlu olduğunu vurgulayan Berenfeld, ‘’Türkiye’de o kadar çok tarihi alan var ki, Türk devleti bu alanların korunması için çalışıyor, bizim de onlara yardımcı olmamız gerekir. Koruma ve bakım konusunda yalnızca tarihî yerlerin bulunduğu ülkeye değil hepimize sorumluluk düşüyor, çünkü hepimiz bu yerlerden yararlanıyoruz’’ diye konuştu.
Berenfeld, Hasankeyf’in binlerce yıldır orada bulunduğunu belirterek, bu konuda kısa vadeli değil, uzun dönemli düşünülmesi gerektiğini vurguladı.
TÜRKİYE LİSTEDE
Türkiye’den Çukur Han (Ankara), Hasankeyf, İstanbul’un tarihî surları, Kapadokya’nın Göreme bölgesindeki Meryem Ana Kilisesi ve Kapadokya’da Güzelyurt’un Sivrihisar beldesindeki Kızıl Kilise listede yer aldı.
ÇUKUR HAN
Dünya Anıtlar Fonu’nun listeyle ilgili raporunda, Ankara’da Anadolu Medeniyetleri Müzesi yakınında ve Rahmi Koç Müzesi’nin hemen yanıbaşında bulunan kervansarayın bakımsız ve terk edilmiş durumda olduğu ve acil bakıma ihtiyaç olduğu belirtildi.
İSTANBUL’UN TARİHÎ SURLARI
Daha önce UNESCO yetkilileri tarafından da belirtildiği biçimde İstanbul’un tarihî surlarının acil bakıma ihtiyacı olduğu belirtilen raporda, tarihî surların korunması için uzun dönemli ve kapsamlı bir planın hazırlanması gerektiği ifade edildi.
MERYEM ANA KİLİSESİ VE KIZIL KİLİSE
Raporda, Göreme-Kapadokya bölgesinde bulunan Meryem Ana Kilisesi’nde yapısal hasarlar bulunduğu, Güzelyurt bölgesinde bulunan Kızıl Kilise’nin ise kubbesinde yapısal hasar olduğu ve genel olarak 2 kilisenin de bakıma ihtiyaçları olduğu kaydedildi.
GAZİMAĞUSA
KKTC’den Gazimağusa da listede yer aldı. Raporda, şehrin tarihî zenginliğinden söz edilerek şu an Ada’daki siyasal durum ve izolasyon yüzünden Gazimağusa’daki tarihî yerlerin yeterince bakım göremediği belirtildi.
WMF Başkanı Bonnie Burnham, sunuş konuşmasında, Gazimağusa’dan söz ederken buranın tarihî zenginliklerinin ihmal edildiğini ve amaçlarının bu bölgeye dikkat çekerek yardımcı olmak olduğunu söyledi.
Listeye internetten ‘’www.wmf.org’’ web adresinden ulaşılabilir.
HASANKEYF
Raporda Hasankeyf’in, Ilisu Barajı projesi yüzünden sular altında kalma tehlikesi altında olduğu hatırlatılarak, şehirdeki tarihî kalıntıların başka bir yere taşınması önerisinin bulunduğu, ancak bunun da kimi sorunlara yol açabileceği kaydedildi.
|