|
OMÜ İlahiyat Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Erkan Perşembe, Karadeniz Bölgesi’nde yoğunlaşan kontrolsüz göç hareketleri sebebiyle şehirlerin kültürel kimlik, mimari ve insan tipolojisinin değiştiğini, bu değişim sebebiyle bölgenin yavaş yavaş Karadeniz kimliğinden uzaklaştığını söyledi.
Doç. Dr. Erkan Perşembe, Karadeniz Bölgesi’nin çekim merkezi olan şehir ve kıyı kesimlerinde yoğunlaşan göç hareketlerinin yıkıcı bir etki bıraktığını, bölgeye özgü insan yaşayışı, kültür ve karakterinin gittikçe kaybolduğunu belirtti. Bölgedeki göç hareketlerinin Orta Karadeniz kültürünü temellerinden sarstığını kaydeden Doç. Dr. Perşembe, yaşanan bu süreçte bölgenin mimarî ve çevresel özelliklerinin değiştiğini, tabiî yapıya ve etrafındaki insani ilişkilere duyarsız bir insan tipolojisi ortaya çıktığını vurguladı. Doç. Dr. Perşembe, “Bölgeyi işgal eden insan tipolojisi kültürsüzlük ortamlarını genişletiyor. Kendi ekonomik çıkarı için etrafındaki yeşil alanları dilediği gibi yok etmeye koyulan, kendisinden başka hiçbir canlıya, dolayısıyla insana değer vermeyen, denizlerde kaçak avlanan, orman alanlarından arazi kazanma denemesi yapan bir insan tipolojisi gelişiyor. Bölgedeki kentleşme deneyimi imarsız mahalleler oluşturuyor. Miras anlaşmazlıkları sebebiyle elden çıkarılan topraklar, siyasilerin rant kavgalarına kurban edilen imarsız yerleşimler, son derece çirkin betonlaşma ve bu yapıya uygun kültürel yozlaşma alanlarının adeta haritasını çizmektedir. Kentlerin eski uyumlu mimari tarzı yok edilirken, gelişi güzel evlerin arasında kalan dar ve kapalı sokaklar, yozlaşan bir kültürel yapının ortak mekanlarını oluşturuyor. Köylerde bile doğal yapıyla uyumlu ahşap evlerin yerine, hızla bölgenin iklim ve yerleşme koşullarına uymayan betonarme evlerin yapıldığı gözlenebiliyor” dedi.
“ÖNCE TÜRKÜLER GİTTİ”
Karadeniz’e özgü kültürel unsurların artık hatıralarda kaldığını kaydeden Doç. Dr. Erkan Perşembe, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Karadeniz insanının doğal yapıyla ahenkli kültürü, yaşantı biçimi, deyişleri, anıları, türküleri artık üretken niteliğini kaybetti. Yeşil bahçeleri, fındığı, hamsiyi, insan, doğa ve aşk temalarını işleyen, birlikte yorumlayan Orta Karadeniz insanının duygu ağırlıklı türküleri, deyişleri artık eskisi gibi dillendirilmiyor. Kültürel yozlaşmanın en uç özelliklerinden biri, hemen her sokak arasında, evlerin teraslarında, otoparklarda ve kahvehanelerde yapılan düğünlerde yüksek volümlü elektronik aletlerden yayılan gürültü kirliliği eşliğinde, bölge insanının yapısına, kültürüne, dil ve şivesine uyumsuz, ses terbiyesi görmemiş müzik yayınları eşliğinde çevrenin sürekli rahatsız edilmesidir. Karadeniz’in sarsılan kültürel temelleri, yeni göçmenlerin doğa tahribiyle başlatıldı. Artan nüfusun kozmopolit yapısıyla giderek birbirine benzeyen bozulmuş insan tipolojisini oluşturdu. Karadeniz’in özellikleri, kültürel değerleri giderek yok edildi.”
|
