|
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM), kapatılan Fazilet Partisi’nin eski milletvekilleri Merve Kavakçı, Nazlı Ilıcak ve Mehmet Sılay’ın açtığı dâvâda Türkiye’yi haksız buldu. AİHM, yapılan başvuruyla ilgili olarak, “Türkiye’nin Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinin (AİHS) serbest seçimlerle ilgili 1. protokolünün 3. maddesini ihlâl ettiği” görüşüne vardı.
Türkiye, karar gereği Kavakçı’ya 4 bin, Sılay’a 3 bin ve Ilıcak’a 5 bin avro ödeyecek.
Gerekçeli kararda, partinin kapatılmasına yönelik Türk mahkemesinin kararına eleştiri getirilmezken, ‘’başvuruyu yapanlara yönelik müeyyidelerin insan hakları ihlâli oluşturduğu’’ belirtildi. Kararda, ‘’bu müeyyidelerin, ciddi ve izlenen meşrû amaca oranla dengeli olmadığı’’ yorumu yapıldı.
‘’Türk siyasi sisteminin laik yapısını korumak için, başvuruyu yapanların siyasi haklarına geçici kısıtlamalar getirdiği’’ not edilen kararda, Türkiye’de demokrasi ilkesinin önemi göz önüne alınarak, başkalarının hakları ve özgürlükleri ile kamu düzeninin korunması amacıyla getirilen kısıtlamaların meşrû bir temeli olduğu ifade edildi. Kararda, bununla birlikte, bu meşrû hedef için getirilen müeyyidelerin ağır ve orantısız olduğu yorumu yapıldı.
DÂVÂNIN GEÇMİŞİ
AİHM’in 3. Dairesi, 2005 yılında yaptığı duruşmada, başvuruyu yapanların ve hükümetin avukatlarının görüşlerini dinlemişti. Başvuru sahiplerinin avukatları, ‘’müvekkillerinin milletvekilliklerinin düşürülmesiyle, kendilerine oy veren seçmenlere de haksızlık yapıldığı’’ görüşünü savunmuştu.
Partinin kapatılma kararının hem Türk Anayasasına, hem de Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesine aykırı olduğunu ileri süren avukatlar, Fazilet Partisi’nin demokrasi karşıtı bir tutumla kapatıldığını savunmuşlardı. Türk hükümetinin avukatı, Türkiye’de son yıllarda düşünce ve ifade özgürlüğü ile örgütlenme özgürlüğü alanlarında önemli reformlar yapıldığına dikkati çekti ve mahkemenin kararını bu gelişmeler ışığında vermesi temennisinde bulundu.
BAŞVURU MADDELERİ
Kapatılan Fazilet Partisi milletvekilleri, AİHM’ye yaptıkları başvurularda, ‘’partinin kapatılması kararıyla, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinin (AİHS) serbest seçimlerle ilgili 1. protokolü 3. maddesinin ihlâl edildiğini’’ ileri sürdüler.
Sılay ve Ilıcak’ın başvurusunda, ‘’Türkiye’nin, AİHS’in ifade özgürlüğüyle ilgili 10., örgütlenme hakkıyla ilgili 11. ve mal ve mülk hakkının korunmasıyla ilgili 1. protokolü 1. maddesinin ihlâl edildiği’’ görüşü dile getirildi. Merve Kavakçı ise AİHS’in din ve vicdan özgürlüğüyle ilgili 9. ve ayrımcılığın yasaklanmasıyla ilgili 14. maddelerinin de ihlâl edildiği ileri sürdü.
Anayasa Mahkemesi, ‘’partinin laiklik ilkesine karşı faaliyetlerin merkezi’’ olduğunu gerekçe göstererek, 2001 yılında kapatma kararı almıştı.
| 
