|
İngilizce “Gordion knot” kelimesinden Türkçeye “Gordion Düğümü” olarak çevrilen bu ifade, Anadolu’da yaşandığı iddia edilen efsanelerden biridir. Efsaneye göre, Gordion şehrine öküz arabasıyla ilk giren şahıs kral ilân edilecektir. Şehre öküz arabasıyla ilk giren kişi Midas’ın babası Gordios olmuştur. Gordion Şehri’nde eşekkulaklı diye anılan Midas’ın babası Gordios, kraliyetini ilân ettikten sonra, kendi öküz arabasını sergilemek ister ve çözümü oldukça zor olan ve “Gordion Düğümü” olarak bilinen demirden bir sarmaşık yığınıyla sağlam bir sütuna bağlatır. Yüzyıllar sonra Gordion şehrinin halkı olan Frigler arasında bir söylenti yayılmaya başlar: “Gordios’un öküz arabasındaki düğümü kim çözerse, o Asya Kıt'ası’nın hâkimi olacaktır.” Söylentiye göre, Büyük İskender Gordion Şehri’ne geldiğinde düğümü çözmeye çalışır ancak çözemez. Sinirlenen Büyük İskender, bir kılıç darbesiyle ikiye ayırır. Böylece Asya’nın hâkimi olacağına kanaat getirir ve bu yolda ilerlemeye çalışır. Ancak ömrü vefa etmez genç yaş denecek 33 yaşında hayata veda eder.
Şimdi diyeceksiniz ki, bize ne bu efsaneden. Öyle demeyin, insanın önünde o kadar çok Gordion Düğümleri var ki, saymakla bitmez. Başarı yolunda ilerlerken karşınıza yığınla bu düğümlerden çıkar. Sizler Büyük İskender gibi sinirlenerek bu düğümleri akıl ve zihin yoluyla, zekâ yeteneklerinizi kullanarak çözmeyip, kılıç darbesiyle bertaraf etmek isterseniz; yani pireye kızıp yorganı yakarsanız, hiçbir zaman başarılı olamazsınız.
Bir zaman Kütahya Dumlupınar Üniversitesi’nde çalışırken, bir araştırmacı turistle tanışmıştım. Kendisi bana “Kütahya’da bir Kosuth (bir Macar ismi, yazılışı değişebilir) Evi var hiç gördün mü?” diye sordu. İki yıldır Kütahya’da yaşadığım halde ismini bile duymadığımı söylemiştim. Bilâhare beni bu evi gezdirmeye götürdü (Tuhaf değil mi, ben turisti gezdirecekken, turist beni gezdiriyor). Evi gördüğümde oldukça şaşırmıştım. Gerçekten çok ilginç bir evdi ve Osmanlı’nın ne kadar misafirperver bir devlet olduğunu gösteriyordu. Bu Kosuth denen adam, Macar milliyetçisi imiş. Rusya Macaristan’ı işgal ettikten sonra bu Macar milliyetçisi Türkiye’ye sığınmış ve benim güzelim vatanım ona kucak açmış, Kütahya’da bugün kendi adıyla anılan Kosuth Evi’ne yerleştirilmiş. Evin kapısı bu “Gordion Düğümü” gibi, o zamanın şartlarında yapılmış şifreli bir giriş kapısına sahip. Turist bu şifreli kapıyı içerden açmamı istedi. Allah’ın izniyle kısa zamanda açtım. İşte buna benzer karmaşık kilit ya da “Gordion Düğümü” gibi en karmaşık şeyleri açmak esnek zekâ ile mümkündür. Beynin her iki lobunu optimal derecede kullanarak bu gibi engeller aşılabilir. Yoksa kaba kuvvetle açarak bu sorunu hallettim demek, kolaycılıktır.
Herkesin Büyük İskender gibi yetkileri de olmayabilir. Kaba kuvvete başvuranların ve kıvrak zekâ ile sorunu çözmek istemeyenlerin daha büyük sorunlarla karşılaşacağı göz önünde bulundurulsa, sorunlardan kaçmak yerine o sorunların üzerine üzerine giderek akılcı politikalar üretip, pratik zekâ yoluyla sorunları çözmeyi tercih etmek gerekir. Gordion düğümü misali hayatımızın her safhasında karşılaştığımız düğümler ancak bu yolla çözülür. Yoksa fincancı katırlarını ürküterek, kırıp dökerek, etrafımıza ajitasyonlar, negatif mesajlar göndererek sorunları çözemeyiz. Aksine Gordion düğümlerine iyice fazlalaştırmış oluruz.
Gordion düğümlerini çözme kabiliyetini gösterenler, bugün dünyada söz sahibi olmaktadırlar. Bill Gates gibi dahiler, bu tür düğümleri, aklını, zihinsel melekelerini optimal düzeyde istimal ederek çözdüler ve bugün dünyanın en zengin adamı unvanını elinde bulundurmaktadır.
|
