Ekonomi

Piyasalarda ‘mortgage’ tedirginliği

ABD’de mortgage piyasasındaki dengelerin bozulması piyasaları olumsuz etkiliyor. Borsa 41 binin altına indi. Dolar 1,43 YTL’ye çıkarken, faiz yüzde 20’yi aştı. ABD’de yüksek faizli mortgage kredileriyle ilgili sorunların giderek derinleşmesiyle birlikte yurtdışı piyasalardaki düşüşe paralel olarak borsada da düşüş yaşanıyor

Dün güne 41 bin 665 puandan başlayan İstanbul Menkul Kıymetler Borsası Ulusal 100 Endeksi, açılışta sert düşüşle 41 binin altına indi. Hisse senetlerinin değer kaybı yüzde 3’ü aştı.

Bankalar arası piyasada dolar yeniden 1,43’lü seviyelere çıktı. Gün içinde dolar en yüksek 1,4345, en düşük 1,4280 YTL’yi gördü. Tahvil ve bono piyasasında en çok işlem gören 26 Kasım 2008 vadeli tahvilin bileşik faizi yüzde 20.40’a yükseldi.

ABD’DE NE OLUYOR?

ABD’de mortgage piyasasında dengelerin gitgide bozuluyor oluşu dünya borsalarında sert düşüşlere yol açtı. ABD Mortgage Bankacıları Derneği’nin, mortgage ödemelerindeki gecikmelerin 2006’nın dördüncü çeyreğinde son 3.5 yılın en yüksek seviyesine çıktığını açıklaması, Wall Street’te yüzde 2’yi aşan değer kayıplarına neden oldu. Buna son açıklanan perakende satış verilerinin bekleneni verememesi de eklenince hisse senetleri günü ekside kapadı. Wall Street’teki sert düşüş Asya borsalarına da yansıdı. Tokyo Borsası dün yendeki yükselişin de etkisiyle yüzde 2.9 düştü.

/ İSTANBUL

15.03.2007

Yabancılar gayrimenkulde rant peşinde

Merrill Lynch - Krea ortaklığıyla kurulan Bosphorus Gayrimenkul Fonu’nun analizine göre, rant potansiyelinin yüksekliğini gören yabancı şirketler Türkiye’ye 5 yılda 15 milyar dolarlık gayrimenkul yatırımı yapacak.

Mortgage Yasası’nın yasalaşmasından sonra gayrimenkul potansiyelini dikkate alan dünyanın dev şirketleri, peş peşe Türkiye yatırım planlarını açıklamaya başladı. Yabancılar ya Türk şirketleri ile ortaklık kurarak doğrudan gayrimenkul yatırımı için ya da büyük yatırımlara finansman sağlamak için harekete geçmiş durumda.

Yabancı şirketleri yatırıma çeken en önemli unsurlar şöyle: Türkiye’de gayrimenkul fiyatlarının görece düşük olması sebebiyle rant potansiyelinin yüksekliği, gelir düzeyindeki hızlı artış, konut beklentilerindeki değişim, deprem riskinin gündeme getirdiği yeni ve güvenli konut talebi ve tüketim alışkanlıklarında gözlenen hızlı değişimin alışveriş merkezleri yatırımlarının önünü açması...

Merrill Lynch - Krea ortaklığıyla kurulan Bosphorus Gayrimenkul Fonu’nun analizine göre Türkiye’ye 5 yılda 15 milyar dolarlık yatırım gelecek. Emlak uzmanlarının hesaplamalarına göre Türkiye’de yatırıma başlayan ya da yatırım planlayan yabancıların ilan ettiği projelerin yatırım tutarı daha şimdiden 10 milyar doları buldu. Önemli fon ve bankaların Türkiye’de gayrimenkul yatırımlarını finanse etmek için ayırdıkları finansman miktarı ise 6 milyar doları buluyor.

Ekonomi Servisi

15.03.2007

Tüketirken tükeniyoruz

Tüketiciler Birliği Genel Başkanı Av. M. Bülent Deniz, “Kapitalist ekonomik düzenin varlığını devam ettirebilmesinin tek koşulu olan ‘tüketim toplumu’nu oluşturan tüketici, kendini ve geleceğini tüketmekte, yani ‘tüketirken tükenmekte’dir” dedi.

Tüketicilerin, 15 Mart Dünya Tüketiciler Günü’nü kutlayan Deniz, gün ile ilgili olarak israfa ve küresel kaynaklara dikkat çekmek amacıyla Tüketiciler Birliği’nin, “İsrafın Neresindeyiz” başlıklı raporunu açıkladı. Küresel ısınmanın, küresel kaynakların yok oluşunun yoğun gündemde olduğu bir dönemde olduğumuzu kaydeden Deniz, şunları kaydetti: “Küresel kaynakların yok oluşunun temelinde kapitalist vahşi üretim modeli ve bu üretimin her halükârda satın alındığı bilinçsiz tüketim yatmaktadır. Kapitalist ekonomik düzenin varlığını devam ettirebilmesinin tek şartı olan ‘tüketim toplumu’nu oluşturan tüketici, kendini ve geleceğini tüketmekte, yani ‘tüketirken tükenmekte’dir.”

Tüketicilerin doğalgaz, elektrik, su, kâğıt ve ekmek kullanımında dikkat edecekleri hususlar ve alınacak küçük tedbirler ile verimlilik ve tasarrufun nasıl arttırılabileceği yer alan raporun, ülke kaynaklarının dörtte birinin heba edilmesinin önüne geçebilmek için tüketiciye bir davet niteliği taşıdığını kaydeden Deniz, “Haksız zamların olmadığı, tam rekâbet ortamı içinde ekonomik düzenin oluştuğu, verimlilik ve yarınımıza ilişkin korumacılık duygularımızın geliştiği günler diliyoruz” diye konuştu.

Yeni Asya / İSTANBUL

15.03.2007

Kriz yok kırılganlık var

Ankara Sanayi Odası (ASO) Başkanı Zafer Çağlayan, ‘’Ekonomik bünye sağlam değil. Bazı virüsler var. Bir ülke öksürse biz nezle oluyoruz’’ dedi.

Çağlayan, Hatay’ın İskenderun ilçesinde sanayici ve iş adamlarıyla bir araya geldiği toplantıda yaptığı konuşmada, Türk ekonomisinde kriz olmadığını, ancak, kırılganlık olduğunu söyledi. Kırılganlık sebebiyle dünyadaki her ekonomik dalgalanmadan etkilenildiğini kaydeden Çağlayan, şunları ifade etti: ‘’Geçenlerde Çin Borsası’nda yüzde 8 oranında bir düşüş oldu. Bu durum bizim borsamızı da etkiledi. İMKB 44 binden 39 bin seviyesine düştü. Türk Lirası değer kaybetti, dolar ve avro yükseldi. Ekonomik bünye sağlam değil. Bazı virüsler var. Bir ülke öksürse biz nezle oluyoruz. Kriz tellallığı yapmıyorum. Yapanlara da kızıyorum. Ancak, Türkiye’de ciddi kırılganlıklar var. Diğer ülkelerde kırılganlıklar yok veya daha az.’’

‘’Türkiye’nin başında faiz baskısının olduğunu’’ söyleyen Çağlayan, şöyle devam etti: ‘’Son 25 yılda hovardaca harcanan para nedeniyle 260 milyar YTL borcumuz var. Cari açık ekonominin yumuşak karnı. İçeride sosyal güvenlik primleri, enerji gibi kalemler pahalı olunca, siz içeride üretmek yerine dışardan mal getirtiyorsunuz. Hal böyle olunca da cari açık artıyor. Cari açık çok tehlikeli bir durum. Türkiye para çıkışını engellemek için yüksek faiz veriyor, bu durum da cari açığı körüklüyor.’’

/ İSKENDERUN

15.03.2007

TPAO, Akdeniz’de de petrol arayacak

Karadeniz’de petrol arama çalışmalarını sürdüren Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı (TPAO), 2007 yılında yönünü Akdeniz’e çevirirken, Antalya, İskenderun ve Mersin körfezinde sığ sularda, bu yıl arama çalışmalarına başlıyor.

TPAO bu kapsamda, Akdeniz’de petrol aramalarına dönük bu aydan itibaren uluslar arası ihale sürecini başlatıyor. Karadeniz’de yapılan petrol ve gaz arama çalışmalarından çok memnun kaldıklarını bildiren TPAO Genel Müdürü Osman Saim Dinç, 2007 yılında da Akdeniz’de benzer bir programı yürütmeyi amaçladıklarını söyledi. Bu kapsamda Akdeniz’de ilk olarak Antalya İskenderun Mersin sığ sularında petrol arama çalışmaları yapılacağını bildiren Dinç, bu ay itibariyle de uluslar arası ihale prosesini başlatacaklarını bildirdi.

Dinç, ‘’Temmuz ve Ağustos gibi yanımızda oralarda ümit ediyoruz yabancı ortaklar olacak onlarla birlikte sığ suları çalışmaya devam edeceğiz, çalışmalar bu sene başlıyor’’ dedi.

/ ANKARA

15.03.2007

Angola bile, IMF’ye kapıyı gösterdi

Afrika’nın yoksul ülkelerinden Angola, Uluslararası Para Fonu’nun yardımına ihtiyacı olmadığını bildirdi.

Angola’da yayınlanan Journal de Angola gazetesinin haberine göre, Maliye Bakanı Jose Pedro de Morais, IMF’ye gönderdiği mektupta, IMF’nin hazırlayacağı bir ekonomik programın Angola’nın şu ana dek sağlamış olduğu ekonomik ve sosyal istikrarın korunmasına yaramayacağını belirtti.

Angola hükümetinin IMF’nin verilecek kredileri siyasal reformlar yapılması şartına bağlamasından rahatsız olduğu kaydediliyor. Gözlemciler, yıllarca dünyanın en yoksul ülkeleri arasında sayılan Angola’nın ülkeyi çöküşün eşiğine getiren iç savaşı sona erdirdikten sonra, başlıca ihraç ürünü olan petrolün uluslar arası fiyatlarının yükselmesi ve özellikle Çin olmak üzere üçüncü dünya ülkeleriyle kurduğu elverişli mali ilişkiler sayesinde Batıya bağımlılıktan kurtulmaya başladığını bildiriyorlar.

/ LUANDA

15.03.2007

Geçici işçinin maliyeti 867 milyon YTL

218 bin 733 geçici işçinin daimi kadroya alınması halinde bütçeye yıllık maliyeti 867 milyon YTL olacak. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın verilerine göre, merkezi yönetim, KİT’ler ve mahalli idarelerde toplam 244 bin 895 geçici işçi çalışıyor.

Merkezi yönetim kapsamındaki geçici işçilerin sözleşmeli ve sürekli statüye geçişlerine ilişkin tahmini dağılım da belirlendi. Buna göre 36 bin 659 işçinin 26 bin 687’si sözleşmeli, 17 bin 572’si de sürekli işçi statüsünde çalışacak. 6 ay ve daha fazla süreyle istihdam edilen geçici işçilerin kadroya dahil edilmesiyle birlikte merkezi yönetimdeki kuruluşlara 264 milyon YTL, KİT’lere 230 milyon YTL, mahalli idarelere ise 373 milyon YTL olmak üzere toplam 867 milyon YTL yıllık ek maliyet getirecek. Bu tutarın 329 milyon YTL’si vergi ve SSK kesintisi olarak kamuya geri dönecek.

/ ANKARA

15.03.2007

Bosch’un ihracat hedefi 1 milyar euro

Bosch Genel Müdürü Gürcan Karakaş, grubun Türkiye’de toplam ciro hedefinin 1 milyar euro olduğunu söyledi. Düzenlediği basın toplantısında Bosch grubunun Türkiye’de yatırıma devam ettiğini belirten Karakaş, bu yıl yatırım hedeflerinin 120 milyon dolar olduğunu kaydetti.

Bosch’un geçen yıl, Türkiye’de dünya rakamlarının üzerinde büyüme göstererek 1.4 milyar euro ciro elde ettiğini belirten Karakaş, bu rakamın 800 milyon euro’sunun ihracat geliri olduğunu vurguladı.

Karakaş, bu yıl yüzde 25’lik bir artış ile ihracatta 1 milyar euro’yu hedeflediklerini belirtirken, başta Bosch Sanayi olmak üzere diğer grup şirketlerinin yakın dönemde yaptıkları kayda değer yatırımlar sayesinde bu ihracat hedefini tutturacaklarını söyledi.

Çalışan sayısı yüzde 10 artacak

Karakaş, Bosch’un bu yıl ciroda yüzde 12 ve ihracatta yüzde 25, çalışan sayısında ise yüzde 10 büyüme hedeflediklerini ifade etti. Türkiye’de otomotiv sektöründe önümüzdeki dönemde ciddi bir artış beklediğini vurgulayan Karakaş, “Üretim artacak. İç pazardaki satışın da geçen seneyle aynı olabileceğini düşünüyoruz” dedi. Türkiye ve İran’ı stratejik pazar olarak gördüklerini dile getiren Gürcan Karakaş, İran’da geçen yıl 1 milyondan fazla araç üretildiğini, bu ülkede iyi bir pazar yakaladıklarını ifade etti. Karakaş, İran’da siyaset farklı yöne giderse, buradaki faaliyetlerine ara verebileceklerini bildirdi.

15.03.2007

Para kurulu bugün toplanıyor

Merkez Bankası Para Politikası Kurulu, bu yılın üçüncü toplantısını bugün yapacak.

Para Politikası Kurulu toplantısına, Kurul Başkanı ve Merkez Bankası Başkanı Durmuş Yılmaz, Başkan Yardımcıları Erdem Başçı, Burhan Göklemez, Mehmet Yörükoğlu ile kurul üyesi İbrahim Turhan’ın katılması bekleniyor. Bugün saat 13.00-17.00 arasında iki aşamalı olarak yapılacak toplantı ile ilgili piyasalardaki beklenti, kısa vadeli faiz oranlarının bu ay da değişmeyeceği yönünde.

/ ANKARA

15.03.2007

Gelir vergisinde beyan dönemi uzadı

Gelir vergisinde yıllık beyanname ile muhtasar vergide Şubat dönemine ait aylık beyanname verme süreleri uzadı.

Maliye Bakanı Kemal Unakıtan imzasıyla yayınlanan Gelir Vergisi Sirküleri ile bugün akşam mesai saati bitiminde sona erecek olan 2006 yılı gelirlerine ilişkin yıllık beyan dönemi, 26 Mart Pazartesi akşamına kadar uzatıldı. Şubat 2007 dönemine ait aylık muhtasar beyannamelerin verilme süresinde de 3 gün uzatmaya gidildi ve söz konusu beyannamelerin 3 Mart Cuma günü mesai saatine kadar verilebileceği bildirildi.

/ ANKARA

15.03.2007

Patent başvuruları 10 yılda 6 kat arttı

Türkiye’de son 10 yılda patent ve faydalı model başvurularının yaklaşık 6 kat arttığı bildirildi.

Destek Patent’den yapılan yazılı açıklamada, Türkiye genelinde patent ve faydalı model için başvuruda bulunan kuruluşların sayısı 1996 yılında bin 91 iken bu sayının 2006 yılında 7 bin 621’e çıktığı, bunun yüzde 599’luk artış anlamına geldiği, dolayısıyla yaklaşık 6 katlık bir artışın söz konusu olduğu kaydedildi.

Açıklamada, Türkiye’deki patent başvuru sayısının ABD ve Çin ile karşılaştırıldığında çok düşük seviyelerde bulunduğu, ABD’de patent başvuru sayısı 332 bini bulurken, bunun Çin’de 210 bini aştığı belirtildi.

/ İSTANBUL

15.03.2007

Liman özelleştirmelerinde düğmeye basıldı

Danıştay’ın iptal ettiği İskenderun Liman ihalesiyle yavaşlayan özelleştirme süreci, İzmir ve Samsun Limanlarıyla hızlanacak. Liman özelleştirmelerinde takvim netleşti.

Türkiye’nin konteynır ihracat üssü olan İzmir Alsancak Liman ihalesi 30 Mart, Samsun Limanı ihalesi ise 6 Haziran’da yapılacak. Haziran ayı itibariyle iki büyük limanın ihale süreçleri tamamlanacak, Derince ve Bandırma limanları içinse ihale ilan sürecine girilecek. Mersin ve İzmir limanlarının aynı gruba satılmaması yönünde görüş açıklayan ve İzmir Limanı’nın ikiye bölünerek her bir parçasının ayrı kuruluşa satılmasını isteyen Rekabet Kurulu, İzmir Liman ihalesini yakından takip edecek.

/ ANKARA

15.03.2007

Bütün haberler