|
Türkiye’nin, dünyanın en büyük ekonomi işbirliği örgütü olan İktisadi İşbirliği ve Gelişme Teşkilâtı’na üye (OECD) ülkeler içerisinde, ‘en uzun süre emekli maaşı ödeyen’ ülkelerden biri olduğu belirlendi.
Erken emeklilik sonucunda orta yaşlı hatta genç insanların yaşlılık aylığı alması sebebiyle ‘emekliler cennetine’ dönüşen Türkiye’de SSK emeklilerinin yüzde 62’sinin ‘asgarî emeklilik yaşı’ olarak kabul edilen 58-60 yaşın altında olduğu tesbit edildi.
Altı ay ertelenen Sosyal Güvenlik Reformu’nun yürürlüğe girmesiyle emeklilik yaşı 2036 yılından itibaren kademeli olarak artacak ve 2048 yılında 65’e ulaşacak. Yeni kanun tasarında 2035 yılına kadar emekli yaşında bir artış öngörülmüyor. Emeklilik yaşı 2036 yılından itibaren kademeli olarak artacak ve 2048 yılında 65’e çıkacak. Sadece SSK kapsamındaki kişiler için 7 bin gün olan prim ödeme gün sayısı 20 yıl içinde her yıl 100’er gün artırılarak 9 bin güne çıkacak.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’ndan alınan bilgiye göre, SSK, Bağ-Kur ve Emekli Sandığı gibi sosyal güvenlik kurumlarının gelirlerinin giderlerini karşılayamaması sonucu bütçelerinin açık vermesinin bir çok sebebi bulunuyor. Bakanlık verilerine göre, bu durumun en önemli sebep erken emeklilik. Çünkü yaşlılık sigortası yaşlanma sonucu ‘çalışamayacak durumda’ olan kişilerin ekonomik kaybını bir dereceye kadar telâfi etmek amacıyla düzenlendi. Ancak, erken emeklilik sonucunda orta yaşlı hatta genç insanlar yaşlılık aylığı alıyor. Böylece bir taraftan sosyal güvenlik kurumları prim gelirinden mahrum olurken, diğer taraftan prim aldıkları süreden daha uzun süre yaşlılık aylığı ödemek zorunda kalıyorlar. Bakanlık rakamlarına göre, Türkiye, OECD ülkeleri içerisinde ‘en uzun süre emekli maaşı ödeyen’ ülkeler arasında yer alıyor. 1999 yılında yapılan emeklilik yaş artışı bile bu durumu çok fazla değiştirmedi. Erken emeklilik olgusu hem malî, hem de aktif/pasif dengesi açısından sisteme zarar veriyor. Bugün SSK’dan emeklilerin yüzde 62’sinin yaşının ‘asgarî emeklilik yaşı’ olan 58-60 yaşın altında olması, sorunun boyutunu açıkça ortaya koyuyor.
Bu arada erken yaşta emekli olan vatandaşlar ‘çalışamaz durumda’ olmadıkları için çalışmaya devam ediyorlar. Gençlere kıyasla iş deneyimi daha fazla olan genç emekliler, kayıt dışı olarak daha düşük ücretlerle çalışmayı kabul ediyor, bu durum ise istihdamın yapısını gençler aleyhine bozuyor.
Sosyal güvenlik sisteminin yaşadığı finansman sorunu, kamu finansmanı üzerinde oluşturduğu baskı dolayısıyla, başta enflasyon olmak üzere, diğer temel ekonomik göstergeleri de olumsuz etkiliyor. Son 10 yıldır sosyal güvenlik sisteminin kendisi, ülke ekonomisinde istikrarsızlık doğuran ana sebeplerden biri haline geldi. Türkiye’nin genç bir nüfusa sahip olduğu dikkate alındığında, doğru tasarlanmış bir sosyal güvenlik sisteminin açık vermek yerine, aynı dönemde fon birikimi sağlayarak ekonomiye olumlu katkıda bulunması gerekiyor.
| 
