|
Selçuklu döneminde Kayseri’ye yaptırılan Gevher Nesibe Hatun Medresesi, 800 yıl önce akıl hastalarına işkenceler yapılırken akıl hastalarını müzikle tedavi eden ilk tıp merkezi olma özelliğini koruyor.
Aynı zamanda merkezi ısıtmaya sahip olan Gevher Nesibe Hatun Medresesi, hamamda ısıtılan su, yeraltına döşenen ve odaların bağlanan künklerden akıtılarak, binanın bugün ki sistem olan kalorifer düzeniyle ısınması sağlanmış.
Erciyes Üniversitesi Gevher Nesibe Tıp Tarihi Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Ekrem Aktaş, Selçuklu hükümdarlarından 2. Kılıçarslan’ın oğlu 1.Gıyaseddin Keyhüsrev tarafından, ablası Gevher Nesibe Hatun adına 1206 yılında yaptırılan medresenin, tıp eğitimi ve sağlık hizmetini birlikte veren dünyanın ilk merkezi olduğunu kaydetti.
Tıp alanında bilim adamlarının yetiştirildiği, hastaların tedavi edildiği medresenin, Selçuklular döneminin ‘bilim merkezi’ konumunda olduğunu ifade eden Ekrem Aktaş, “Anadolu’nun bazı bölgelerinde bulunan Selçuklu dönemine ait medreselerde, zaman zaman sağlık hizmeti verilmiş. Bu eserler arasında, kitabesinde ‘hastahane’ ibaresi kullanılan tek merkez, Gevher Nesibe Tıp Tarihi Müzesi. Ortaçağ döneminde akıl hastalarına işkence uygulanırken, medresedeki özel odalarda bu hastalar, kuş ve su sesiyle müzik dinletilerek tedavi edilmiş. Medresede bulunan tepeden aydınlatmalı 3 ameliyathanede, narkoz olarak afyon, şarap, sarı sabir, ademotu ve hindistan cevizi karışımından verilen hastalara, katarakt ve mesane ameliyatları yapılmış” dedi.
Medresedeki restorasyon çalışmaları sırasında ortaya çıkarılan ve künk denen pişmiş topraktan yapılmış borular bulunduğunu, bunların ısıtmada kullanıldığını belirlediklerini anlatan Aktaş, şunları söyledi: “Hekimlerin yetiştirildiği, hastaların tedavi edildiği medrese, o günün şartlarında modern sayılabilecek bir yöntemle ısıtılmış. Medresenin içinde bulunan hamamda ısıtıldığı tahmin edilen su, yeraltına döşenen ve odaların tamamına bağlanan pişmiş topraktan yapılma künklerden akıtılarak, binanın ısınması sağlanmış. Odaların kapı girişlerine de künk konularak, ısınan havanın dışarı çıkışı engellenmiş.”
|
