|
1 Ocak 2007’de yürürlüğe girecek olan Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun yürürlüğe girmesinden önce ‘’1 gün dahi sigortalı olanlar’’ için emeklilik yaşı veya prim ödeme gün sayısında değişiklik olmayacak.
1 Ocak 2007’den itibaren ilk defa sigortalı sayılacaklar için ise emeklilik yaşı 2036’ya kadar değişmeyecek. 2036’dan itibaren emekli olacaklar için ise emeklilik yaşı kademeli olarak artırılacak ve 2048’de kadın ve erkek için 65 yaş olacak.
Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’na göre, prim gün sayılarıyla ilgili yeni düzenleme, kanunun yürürlüğe gireceği tarihten sonra ilk defa sigortalı olanlar için geçerli olacak. Halen, Emekli Sandığı ve Bağ-Kur’da emekli olabilmek için 25 yıl, yani 9 bin gün prim ödenmesi gerekiyor. SSK’da ise emekli olabilmek için 7 bin gün, yani 19 yılın biraz üzerinde prim ödeme şartı zorunluluğu bulunuyor. Kanunun yürürlüğe girmesiyle SSK kapsamındaki kişiler için 7 bin gün olan prim sayısı, her yıl 100’er gün artırılacak. Böylece, 2027 yılında sigortalı olacak kişilerin emekli olabilmeleri için 9 bin gün prim ödemeleri şart olacak. Halen SSK kapsamında sigortalı olanlar ise 7 bin gün prim ödemek suretiyle emekli olabilecekler.
İŞSİZLERİN EMEKLİLİĞİ KOLAYLAŞIYOR
Mevzuatta, işsizlik ödeneği alanların uzun vadeli sigorta kolları olan yaşlılık-malullük ve ölüm sigortaları primlerinin yatmaması, işsizlerin emekli olmalarını zorlaştırıyor. Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası ile birlikte işsizlik ödeneği alanların yaşlılık-malullük ve ölüm sigortaları primlerinin devletçe karşılanması öngörülüyor. Bu kişilerin yaşlılık-malullük ve ölüm sigortaları primleri, Türkiye İş Kurumunca, Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığına yatırılacak.
EMEKLİ AYLIKLARI
Aylık bağlama oranı, kişinin sigortalı olarak geçirdiği her yıl başına çalışma süresi boyunca prime esas kazançlarından hesap edilen ortalama aylık kazanç veya gelirinin yüzde kaçını emekli aylığı olarak alacağı anlamına geliyor.
Aylık bağlama oranı, halen SSK ve Bağ-Kur’da yüzde 2.6, Emekli Sandığı iştirakçilerinde ise yüzde 3 düzeyinde bulunuyor. Kanunun yürürlüğe girmesinden sonra aylık bağlama oranı 2016’ya kadar her yıl için yüzde 2.5’e, 2016’dan sonra ise yüzde 2’ye düşürülecek.
Ayrıca, emekli aylığı için, sigortalının her takvim yılına ait prime esas kazancının hesaplanmasında, Gayri Safi Yurtiçi Hasıla’daki değişim dikkate alınmayarak, sadece TÜFE artışına bakılacak. Sendikalar, böylece, emekli aylıklarının daha da düşeceğini dile getiriyor. 1 Ocak 2007 tarihinden önce emekliliğini hak edenlerin emekli aylığında ise herhangi bir kayıp olmayacak. Uzmanlar, bu konuda paniğe kapılarak emekliye ayrılmaya gerek olmadığı uyarısında bulunuyor.
EMEKLİ AYLIĞI TARTIŞMASI
Kanunun yürürlüğe girmesinin ardından emekliliğe hak kazanacakların emekli aylıklarının ne düzeyde olacağı konusunda farklı görüşler bulunuyor. Sendikalar, aylık bağlama oranının düşmesiyle aylık miktarlarının da düşeceğini savunuyor.
Türk-İş Sosyal Güvenlik Danışmanı Celal Tozan, aylık bağlama oranlarını düşürmenin gerekçesinin, aylık miktarlarını düşürmek olduğunu belirtti.
Tozan, 1 Ocak 2007’den sonra emekliliğine 5 yıl ve daha fazla süre kalanların aylık bağlama oranlarının düşmesinin olumsuzluklarını yaşayacaklarını, emekliliğe kalan sürenin uzamasıyla emeklikte alınacak aylık miktarının da düşeceğini öne sürdü. Tozan, bu durumda memurların emekli aylık miktarından yüzde 30, işçilerin emekli aylıklarında da yüzde 20 azalma olacağını iddia etti. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına göre ise, ‘’aylık bağlama oranı düşünce, aylıkların da düşeceği sonucuna varılmaması gerekiyor’’. Bakanlık, ‘’bağlanan aylığın miktarını sadece aylık bağlama oranının belirlemediğini, kişinin çalışma süresi ve çalışma boyunca aldığı aylık ücretlerin de bunda etkili olduğunu’’ belirtiyor.
MEMUR MAAŞLARI DÜŞMEYECEK
Mevcut uygulamada, memurların maaş bordrolarında yer alan bir çok maaş dışı unsur ve yan ödemelerden sosyal güvenlik prim kesintisi yapılmıyor. Yılbaşından itibaren prime tabi olmayan bir çok ödemeden de prim kesintisi yapılması öngörüldüğünden memurların eline geçecek net maaşta azalma olacak. Ancak bu farkın tamamı 2 yıl süreyle çalışılan kurum tarafından karşılanacak, bu şekilde maaşlardaki azalmanın önüne geçilecek. Bakanlık, yapılacak düzenlemelerle 2 yıldan sonra da memur maaşlarında azalma olmasının önüne geçileceğini ifade ediyor.
| 
