|
Tekerleme, hikâye, fıkra ve benzeri kültürel ögelerin çocukların ruhsal, kültürel ve dil gelişimlerine katkıda bulunarak, onların üretici ve eleştirel düşünme kapasitelerini artırdığı bildirildi.
Selçuk Üniversitesi Eğitim Fakültesi İlköğretim Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Abdülkadir Kabadayı, tekerlemelerin, çocukluk yıllarında hatta her yaş döneminde, insanların, söyleme yarışı içine girdikleri, telâffuz etmekte güçlük çekilen ve söylerken eğlendiren karmaşık ifadeler olduğunu belirtti.
Kabadayı, okul öncesi dönemde çocukların ana dilini daha çabuk ve doğru kavramasına, doğru ses şekillerini öğrenmesine yardım eden tekerlemelerin özellikle 3-6 yaş arasındaki çocukların dinleme ve konuşma becerilerini etkilediğini vurguladı.
Tekerleme, hikâye, fıkra ve benzeri halk anlatılarının, çocukların ruhsal, kültürel ve dil gelişimlerine katkıda bulunarak, onların yapıcı ve eleştirel düşünme kapasitelerini artırdığını belirten Kabadayı, şunları kaydetti: ‘’Tekerleme, birbirine aykırı düşünceleri, olmayacak durumları bir araya yığıp mantık dışı birtakım sonuçlara vararak şaşırtıcı bir etki oluşturur.
İçerisindeki tekrarlar, kolay ezberlemeyi sağladığı için tekerlemeler bir çeşit anadil alıştırmalarıdır. Neşe ve hareket kaynağı olduğu için de okul öncesi çocuklarının dil gelişimine katkı sağlamaktadır. Tekerlemeler, Türkçemizde bazı anlam yapılarının, dil özelliklerinin sık yapılan tekrarlarla öğrenilmesini kolaylaştırır.’’
Tekerleme seçerken nelere dikkat edilmeli?
Kabadayı, tekerleme gibi halk anlatılarının ders malzemesi olarak, öğrenciler ve öğretmenler için bitmez tükenmez kültürel ve sosyal bir hazine niteliği taşıdığını ve öğretmenlere bu konuda çok iş düştüğünü ifade etti.
Öğretmenlerin tekerlemeler konusunda oldukça titiz davranması gerektiğini vurgulayan Kabadayı, tekliflerini şu şekilde sıraladı: ‘’Öğretmenler tekerlemeleri, söyleyiş ilkelerine uygun olarak seslendirmelidir. Bunun için de önceden bir hazırlık yapması gerekir. Tekerleme çalışmalarında, bedensel devinimi gerektiren etkinlikler, çocukların hareket becerilerinin geliştirilmesi için bir fırsat olarak değerlendirilebilir. Tekerlemeler, söyleyiş, jest, mimik ve bedensel hareketlerle zenginleştirilmelidir. Tekerlemelerin çocukların düzeyine uygun olmasına, argo sözler, eskimiş ve yabancı sözcükler içermemesine dikkat edilmelidir.’’
|
