|
Türkiye’yi Terör Yasası’nın eşiğine getiren çizgi kendiliğinden oluşmak yerine bilinçli bir çabanın sonucu gibi gözüküyor. Emekli general Adnan Tanrıverdi’nin bir süre önce Milli Güvenlik Siyaset Belgesi’nin imzalanmasını bir dizi tahrikle bağlantılı olarak değerlendirmesi bu konuda yeterli sezgiyi sağlamakta.
Nitekim söz konusu yasayı Van Cumhuriyet Savcısı’nın meslekten men edilmesi, Diyarbakır’da ortaya çıkan fişlemeler ve nihayet Şemdinli manipülasyonuyla birlikte ele aldığımızda tablo daha net olarak ortaya çıkıyor. Bu birbirine bağlı halkaların göbeğinde ise, EMASYA (emniyet ve asayiş yardımlaşma) adlı yeni yasal kurumumuz yer almakta.
Bilindiği üzere EMASYA İl İdaresi Kanunu’nun ‘anlam değiştirmesi’ sayesinde hayata geçirildi. 5442 sayılı bu kanunun 11/D maddesi valilerin ihtiyaç duymaları halinde askeri birliklerden yardım alabileceğini hükme bağlarken; 28 Şubat doktrinasyonu içinde topluma bakıldığı günlerde kotarılan EMASYA protokolü kanunun içerdiği meşruiyet ve yetki yapısını tersine çevirdi. Bu protokole göre artık her il ve ilçede, askerin de içinde bulunduğu ve kesintisiz görev yapacak Güvenlik Koordinasyon Kurulları oluşturulmaktaydı. İstihbarat bu kurullarda toplanırken, gerekli asayiş olaylarının izlenmesi, değerlendirilmesi ve yönlendirilmesi de askerin denetimi altına girmekteydi.
Bu alanın en yetkin kalemlerinden biri olan Ali Bayramoğlu, 10 Mayıs tarihli yazısında EMASYA Protokolü’nü şöyle özetlemekte: “Bir yasaya bağlı yönetmelik, genelge ve protokollerle bu yasayı ihlal etme modeli... Sivil emniyet alanının askerileşmesi ve mülki otorite ve askeri birim arasındaki hiyerarşinin ters yüz edilmesi...” Bayramoğlu’nun değerlendirmesine göre “Protokol açık olarak yasaya aykırıdır, zira mülki amirin görevini askere devretmekte, hatta askeri otoriteyi mülki amirin yönlendiricisi haline getirmektedir. Protokol açık olarak anti-demokratiktir, (çünkü) her ilde askeri bir birim içinde oluşturduğu ‘Asayiş Güvenlik Merkezleri’yle’ sivil emniyeti ve mülki amiri istihbarat, değerlendirme ve planlama açısından askere bağımlı kılmaktadır. Tüm toplumsal ve istihbari bilgiler askerin elinde birikmekte, fişleme doğal bir işlem haline gelmektedir. Bu durum yaygın, tehlikeli ve ‘sıradan’ bir askerileşme sürecine işaret etmektedir.”
Bugün söz konusu askerileşme süreci yasal kılıf altında normalleştirilmeye çalışılırken, OHAL’in kalkmasıyla daralan askeri yetki alanı yeniden genişletilmek istenmekte. Bu yeni yapılanmanın sistematiği ise, meslekten atılan Van Cumhuriyet Savcısı’nın iddianamesinde yer aldığı üzere, 6 Temmuz 2005 tarihinde Genelkurmay Başkanlığı’nca hazırlanan EMASYA Görevlerinde Kullanılmasına İlişkin Planlama Direktifi ile sağlanıyor. Diyarbakır’daki hukuk dışı fişleme olayının dayanağı budur... Bu fişleme, asayiş tedbiri mantığını fazlasıyla aşan, bölgedeki herkesi tüm özellikleriyle kayda geçirmeye yeltenen bir nitelik arz etmekte. Diğer bir deyişle EMASYA Direktifi altında yapılan fişlemeler Terör Yasası’nın müstakbel hareket alanına da işaret ediyor.
Bir coğrafyadaki bütün bir halkın, terör yasasının konusu haline gelme potansiyeli içerecek şekilde kendi devleti tarafından sistematik olarak fişlenmesi normal midir? Dahası bu direktif çerçevesinde toplanan bilgilerin yasadışı çete faaliyeti içinde görünen kimselerin eline geçmesi sıradan bir olay mıdır? Aynı istihbari bilgi dağarcığının bir yandan yasadışı eylemler için kullanılırken, öte yandan sıradan vatandaşları suçlamak üzere yasal bağlam içine oturtulmak istenmesi nasıl bir devleti ima ediyor acaba? Açıkça söylemek gerekirse toplumu tehdit olarak gören bu yaklaşım sürdükçe hükümetin atacağı hiçbir normalizasyon adımı Kürt meselesini çözemez...
Zaman, 12.6.2006
| 
