Akdeniz Üniversitesi Sosyal Politikalar ve Göç Araştırmaları Uygulama ve Araştırma Merkezi (AÜSPGAM) Müdürü ve aynı zamanda İktisadi İdari Bilimler Fakültesi Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Bölümü öğretim üyesi olan Yrd. Doç. Dr. Mustafa Koçancı, Suriyeliler’le ilgili orta ve uzun vadede ortaya çıkabilecek tehditler olduğunu, en yaygın problemin ise kentsel yerleşkeler üzerinden gerçekleşeceğini belirtti. Ülkelerine dönmeyi düşünen Suriyeliler’in oranının yüzde 30 olduğunu kaydeden Yrd. Doç. Dr. Koçancı, bunun en büyük nedeninin ise karşılıklı evlilikler ve Suriyelilerin Türkiye’ye alışması olduğunu vurguladı.

Suriyeli mahalleler kuruldu

İstanbul, Ankara, Adana, İzmir, Bursa, Mersin, Gaziantep gibi büyük kentlerde Suriyeli mahalleleri kurulduğunu aktaran Yrd. Doç. Dr. Koçancı, bazı kentlerde yaptıkları araştırma ve gözlemleri anlattı. Büyük kentlerdeki Suriyeli gettolaşmasının pek çok olumsuz etkisi olduğunu kaydeden Yrd.Doç.Dr. Koçancı, “Kente önceden gelen Suriyeliler, sonradan gelenleri yanlarında barındırıyor ve bu bir küme oluşturuyor. Bir gettolaşma başlıyor. Gaziantep başlı başına bir Suriyeli göçmen kenti oldu. Mersin, İstanbul ve Ankara’da Suriyeli mahalleler oluştuğunu biliyoruz. Pek çok büyük kentte var.” dedi.

Tek tip üzerinde birleşiyorlar

Bu durumun uzun ve kısa vadedeki olumsuz etkilerinin endişelere sebep olduğunu belirten Koçancı, “Bu gettolaşmada tek tip insan, aynı etnik kimlik aynı köken aynı dil üzerinden birleşiyorlar. Eğer bu insanlar burada kalmaya devam ederse, Suriye’de yaşadıkları kültürü burada devam ettirmeye çalışacaklar. Kendi dillerini konuşmaya devam edecekler. Kendi eğitim kurumlarını oluşturmak noktasında karşımıza çıkacaklar. İş hayatında sıkıntılar yaşanacak. Ayrıca aile ilişkileri önemli bir problem, özellikle kadınla ilgili görüşleri. Mesela çok eşlilik onların toplumunda sıradan kabul edilebilir bir şey ama Türkiye Cumhuriyeti kanunlarında bu mümkün değil.” diye konuştu.

Türkiye’ye alıştılar

Türkiye’nin politikasının ilk günden itibaren geri dönüş üzerine olduğunu söyleyen Yrd.Doç.Dr. Koçancı, “Ancak bu insanlar Türkiye’ye alışıyor, çünkü uzun zamandır Türkiye’deler. Burada iş kurmaya, para kazanmaya ve sosyal ilişkiler kurmaya başladılar. Yapılan evlilikler var. Ve bu evliliklerden doğan çocuklar var. Bunların hepsi aslında Türkiye’ye tutunmayı artırıcı unsurlar” dedi. Yrd.Doç. Dr. Koçancı, birçok kentte kaçak olarak Suriyeli gecekondularının yapılmaya başlandığını da belirterek, bu gettolarda Suriye’deki kuralların görülmesi halinde entegrasyonun zorlaşacağını ifade etti. 

Geri dönme oranı yüzde 30’larda kalır

Suriyelilerin ülkelerine dönmelerinde savaş sonunda Suriye’de ortaya çıkacak yapının da etkili olacağını kaydeden Yrd.Doç.Dr. Koçancı, “Tamamiyle bilinmez bir durum var ortada. Böyle bir durumda Suriyeliler mümkün olduğu kadar Türkiye’de adaptasyonlarını artırmaya çalışacaklar. Bu da geri dönüşü olumsuz etkileyecek. Şu an herkes yeni bir hayat kuruyor Türkiye’de. Birkaç zaman sonra bunları ardına bakmadan bırakıp gitmesi ne kadar mümkün olacak, tartışmalı bir durum. Bu nedenle tamamı geri dönecektir denilemez. Yapılan saha çalışmaları da geri dönme oranının yüzde 30’larda olacağı yönünde” diye konuştu.

Yabancı düşmanlığı artabilir

Türkiye’de kalma potansiyelleri yüksek olan Suriyelilerin mali yükler getireceğini de sözlerine ekleyen Yrd.Doç. Dr. Koçancı, “Şu anda Suriyelilerin yaşam maliyeti Türkler tarafından karşılanıyor. Uluslararası fonlar var ama az miktarda. Türkler insani destek sunuyor Suriyelilere” dedi. Bazı merkezlerin medyayı kullanarak yabancı düşmanlığı yaratmaya çalıştıklarını da vurgulayan Yrd.Doç. Dr. Koçancı, “Suriyelilerin bir mağduriyeti var tabii ama uzun vadede Türkiye’de kalmaları belli bir yük getirecek. Sınırlı sayıda iş var, ekmek var. Bu pastaya ortak olmaları durumu ortaya çıkacak. Halen önemli yazarlar da bu yabancı düşmanlığından söz ediyor. Şunu unutmamak gerekiyor, bu insanların mağduriyeti var ve bu onların suçu değil” dedi.

DHA