TÜSİAD bünyesinde hazırlanan bir anayasal ilkeler raporunda bizim 1982 Anayasasının değiştirilemez, değiştirilmesi teklif dahi edilemez maddelerinin, birinci madde hariç (Türkiye Devleti bir Cumhuriyettir) bu değiştirilemezlik özelliğinin kaldırılması önerisi üzerine Türkiye’de yer yerinden oynadı.
MHP Genel Başkanı Sayın Bahçeli meseleyi, hezeyanı Boyner ailesini ticari anlamda boykot çağrısına kadar taşıdı; 
Allah akıl fikir versin.
Adım adım gidelim.
Türkiye Devleti’nin bir cumhuriyet olmasına karşı zaten ülkede bir siyasi cereyan yok; Cumhuriyet’ten padişahlığa ya da başka bir şekle dönmeyi arzu edenlerin oranı herhalde fevkalade düşüktür, bunların üzerinden de korkular üretmek abesle iştigal.
Ancak, bu birinci maddede bir nokta dikkatimi çekiyor; bu maddede “Türkiye Devleti” ifadesi kullanılırken, mesela dibacede, mesela 66. maddede (Türk vatandaşlığı) “Türk devleti” denmektedir. Bu ayırımın nereden kaynaklandığını doğrusu anlamakta zorluk çekiyorum.
Gelelim ikinci maddeye (Cumhuriyetin nitelikleri); maddenin başında saçma sapan, bir anayasal metinde neden yeraldığını anlamadığım “toplumun huzuru”, “milli dayanışma” gibi hamasi ifadeler yer alıyor, bunların kaldırılmasında ne gibi sakıncalar olabilir?
“Atatürk milliyetçiliği” ibaresi önemli, önemli olduğu kadar da kaldırılması gereken bir ifade; bir anayasada milliyetçilik tanımı yapılması ve bu tanımın anayasal değere taşınması kabul edilebilir bir şey değil. Bu konu siyasi bir tercih konusu, çevremde bu tanıma sıcak bakmayan binlerce insan tanıyorum, bu ibarenin ne kadar bir tanım olduğu da kuşkulu.
“Atatürk milliyetçiliği” ibaresinin hemen arkasından “başlangıçta belirtilen temel ilkelere” gönderme var; siz okurlardan istirhamım, Anayasanın dibace (başlangıç) bölümünü okuyun ve nasıl büyük bir sorunla karşı karşıya olduğumuzu iyi görün. “Atatürk ilke ve inkılapları” kavramının ne anlama geldiğini bendeniz hala anlayabilmiş değilim; bu ilkeler “altı ok”a gönderme ise zaten kabul edilebilir bir şey değil, bu altı ok olsa olsa bir siyasi partinin ilkeleri olabilir, zaten de öyle.
Atatürk ilke ve inkılapları “laiklik” ise, bu ilke zaten Cumhuriyet’in temel ilkeleri olarak sayılıyor; ben, kişisel olarak, Anayasa’nın birinci maddesinde demokrasiye, laikliğe ve sosyal hukuk devletine vurgu yapılmasından yanayım.
Anayasanın birinci maddesi “Türkiye Devleti demokratik, laik bir sosyal hukuk devletidir” diye formüle edilebilir, bu ifade değiştirilemezlik korumasına da alınabilir ama diğer lafazanlıklar, dibace de dahil olmak üzere kaldırılır.
İkinci maddede gönderme yapılan dibace (başlangıç) başlı başına bir skandal zaten; elimde Fransa Anayasası’nın dibacesi var, ilk cümle “insan haklarına” gönderme yapıyor, bizim dibacenin ilk cümlesi ise “Yüce Türk Devleti’nin bölünmez bütünlüğüne”. Benim bildiğim, bir ülkenin bütünlüğünün, insan haklarına güçlü vurgu yapıldıkça daha da güçlendiğidir.
Üçüncü madde ilginç bir cümle ile başlıyor; “Türkiye Devleti, ülkesi ve milletiyle bölünmez bir bütündür”. Siyaseti, anayasayı bir kenara bırakalım, bu cümlenin türkçesine bir göz atalım; bu cümleden, ben, milletin devlete aidiyetini (Türkiye Devleti milletiyle..) anlıyorum. Benim bildiğim milletin bir devleti vardır, devletin milleti olur ise, durum biraz karışık demektir.
Bendeniz önerimi tekrarlıyorum: Birinci madde “Türkiye Devleti demokratik, laik bir sosyal hukuk devletidir” diye yazılır, istenirse, sakınca yok, bayrak, başkent ve milli marş da bu maddenin altına ilave edilir.
Dibace, MUTLAKA, temel hak ve özgürlüklere temel vurgu yapılarak yeniden yazılır, yukarıdaki birinci madde konur ve çağdaş bir anayasa için ilk adım atılmış olur.   
Eser Karakaş
Star, 29.3.2011