Nasıl oy kullanacağız?, Oylar nasıl sayılacak?, Verdiğim oy kime gidecek?, Nelere dikkat etmeliyiz?, Oylarımıza nasıl sahip çıkacağız? gibi soruların cevaplarını sizler için derledik.
24 Haziran Pazar günü yapılacak olan 27. dönem milletvekili seçimleri ve ilk kez yapılacak olan cumhurbaşkanlığı seçimi için geri sayım başladı.
Cumhurbaşkanlığı seçimi için 6 aday yarışırken, partilerin ve bağımsız milletvekilli adayları da Pazar günü seçilmeyi bekliyor.
Türkiye tarihinde ilk kez seçimlere ittifaklar kurularak giriliyor. ‘Millet İttifakı’ ve ‘Cumhur İttifakı’ olarak iki blok kurulurken, HDP, HÜDA-PAR, Vatan Partisi ve Bağımsız Türkiye Partisi (BTP) partileri, ittifak kurmadan bağımsız olarak seçime katılıyor. Cumhurbaşkanı adaylarının isimleri ise şöyle; Cumhuriyet Halk Partisi'nin adayı Yalova Milletvekili Muharrem İnce, İYİ Parti Genel Başkanı Meral Akşener, Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) ile Milliyetçi Hareket Partisi'nin (MHP) kurduğu Cumhur İttifakı'nın ortak adayı Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Halkların Demokratik Partisi'nin (HDP) adayı tutuklu İstanbul Milletvekili Selahattin Demirtaş, Saadet Partisi Genel Başkanı Temel Karamollaoğlu, Vatan Partisi Genel Başkanı Doğu Perinçek. İlk kez yapılacak seçimlerde bazı noktalar merak ediliyor. 24 Haziran seçimlerinde yapılması gerekenler ve oyların nasıl sayılacağı gibi konuları derledik…
OY KULLANIRKEN NELERE DİKKAT ETMELİYİM?
24 Haziran 2018 Pazar günü birlikte yapılacak olan Cumhurbaşkanı Seçimi ve 27. Dönem Milletvekili Genel Seçiminde oy kullanırken dikkat etmeniz gereken konular aşağıda belirtilmiştir.
-Türkiye genelinde seçmenler, saat 08.00-17.00 saatleri arasında sandık başına gidecek.
-Seçmenler, üzerinde Türkiye Cumhuriyeti Kimlik Numarası bulunan, resmî nitelikteki belgelerden biriyle oy kullanılabilecek.
-Seçmenin nerede oy kullanacağını gösteren seçmen bilgi kâğıdının getirilmesi zorunlu değildir. Seçmen bilgi kâğıdı gelmeyenler nerede, hangi sandıkta oy kullanacağını YSK'nin internet sitesinden de görebilecek. Seçimin ikinci tura kalması halinde de seçmen bilgi kâğıdı yeniden gerekli olmayacak.
-Cep telefonu, fotoğraf veya film makinesi gibi görüntü kaydedici veya haberleşme sağlayıcı cihazlarla oy verme yerine girilmesi yasaktır. Seçmenler getirdikleri bu cihazları görevlilere teslim edecek. Oy verme işlemi bittikten sonra tekrar geri alacaklar.
-Oy pusulasında yırtık, işaret veya yazı olmamasına dikkat edilecek. Oy pusulasına basılacak mühür, tercih edilen alanın dışına taşırılmayacak. Birleşik oy pusulasında tercih edilen alana "EVET" veya "TERCİH" mührü basılacak ve mührün kuruması beklenecek. Mühürlenen yer dışta kalacak şekilde oy pusulası katlanıp zarfa konulacak. Seçmenler, zarfı sandığa attıktan sonra, sandık seçmen listesinde adının bulunduğu yerin karşısına imzasını atacak.
-Seçmen, cumhurbaşkanına ve milletvekillerine yönelik tercihte bulundukları iki ayrı oy pusulasını aynı zarfa koyarak sandığa atacak.
Her okula bir avukat
Ankara Barosu, ‘her okula bir avukat’ projesini bütün yurda yayarak, ‘Sensiz Olmaz Hareketi’ gönüllüleriyle işbirliği yaptı ve bütün sandıkların avukatlar tarafından gözetlenmesini sağlayacak çağrılar yaptı.
Engelli Seçmenler
Görme engelliler, felçliler, elleri eksik olanlar veya bu gibi bedeni engelleri açıkça belli olanlar o seçim çevresi seçmeni olan ve o sırada sandık çevresinde bulunan akrabalarından birinin, akrabası yoksa diğer herhangi bir seçmenin yardımı ile oylarını kullanabilirler. Bir seçmen birden fazla engelliye yardım edemez. Sandık kurulu başkan veya üyeleri, engelli seçmenlere yardım etmek amacıyla oy verme kabinine giremez oy kullanma sırasında yardım edemez.
Müşahit ve Muhabir = Müşabir
Müşabİr, sandık başında şahit olduklarını kaydeden ve Adil Seçim Basın Merkezi aracılığıyla ana akım medyanın sandık güvenliğine yönelik yanlış bilgi yaymasını engellemek için seferber olan müşahit ve muhabirdir. Biz kısaca “müşabir” dedik. Sandık güvenliği yalnızca seçim günüyle sınırlandırılacak bir şey değildir. Nasıl ki sandık görevlisi ve müşahitlik eğitimleri sandık günü öncesinde yapılmaktaysa, aynı şekilde müşabirlik hazırlığının da önceden yapılması gerekir. Fakat müşabir açısından, faaliyet süresi müşabir olmaya karar verdiği andan Cumhurbaşkanlığı seçiminin ikinci turunu da ihtiva edecek biçimde seçim sonuçlarının resmî olarak açıklandığı günün sonuna kadar devam eder.
OYLAR NASIL SAYILACAK
24 Haziran'da seçmene iki pusula tek zarf verilecek. Oy pusulaların biri Cumhurbaşkanı seçimi için, diğer oy pusulası ise milletvekili seçimi için tercihe sunulacak.
Cumhurbaşkanı seçilecek olan oy pusulasının üzerinde Cumhurbaşkanı adaylarının fotoğrafı ve isimleri bulurken, Milletvekili seçilecek pusulanın üzerinde partilerin logosu ve isimleri yer alıyor olacak. Oy ve Ötesi Derneği’nin hazırladığı, videolu oyların partilere nasıl dağılacağı ve ittifakların oylarının nasıl sayılacağı konusunu fotoğraflarla daha iyi görebilir ve anlayabiliriz;
1 Seçmen = 1 Oy
Bir seçmenin bir oyu vardır. Bu oy ya bir partiye yazılır ya da “ittifakın ortak oyu” olarak yazılır. Seçmenin oyu hem bir partiye verilmiş oy hem de “ittifakın ortak oyu” olarak iki kere yazılmaz.
Oy kime yazılır?
İttifak içindeki bir parti alanına basılmış mühür, sadece o partiye verilmiş 1 oy olarak yazılır. Ayrıca ‘İttifakın ortak oyları’na yazılmaz. Bir parti alanına basılmakla birlikte İttifak unvanı” bölümüne taşan mühür sadece o partiye 1 oy olarak yazılır. Bu oy ayrıca “ittifakın ortak oyları”na yazılmaz. İttifak içindeki birden fazla parti alanına gelecek şekilde basılan mühür sadece “ittifakın ortak oyları”na 1 oy olarak yazılır. Bu oy ayrıca siyasî partilere yazılmaz. İttifak unvanı alanına basılmış mühür, sadece ‘ittifakın ortak oyları’na 1 oy olarak yazılır. Bu oy ayrıca partilere yazılmaz.
Partiye yazılır, tekrar ittifaka eklenmez
İttifak bölümüne içerisine birden fazla mühür basmak, oyunuzu geçersiz kılmaz. Eğer bir partiye ait alana veya ittifak unvanı alanına birden fazla mühür basılmışsa fakat mühür, başka bir partiye ait alana taşmamışsa sadece o partiye 1 oy yazılır. Bu oy ayrıca “ittifakın ortak oyları”na yazılmaz. Eğer birden fazla parti alanına veya ittifak unvanı alanına birden fazla mühür basılmışsa sadece “ittifakın ortak oyları”na 1 oy yazılır. Bu oy ayrıca partilere yazılmaz.
İttifak ortak oylarının partilere dağıtılması
“İttifakın ortak oyları” ilçe bazında toplanır ve partilerin o ilçe bazında kendi aralarındaki oy oranlarına göre dağıtılır. Örneğin, bir ilçe bazında A partisi 600, B partisi 400 olmak üzere iki partinin aldığı oy adedi 1000 olsun. Ayrıca bu partilerin oluşturduğu ittifaka ait 100 adet de ittifak ortak oyu olsun. Bu durumda 100 adet ittifak ortak oyunun 60 adedi A partisine, 40 adedi B partisine yazılır. İlçe bazında A partisi 660, B partisi 440 oy almış olur.
Önce sandık başına, sonra sandık peşine
Demokrasi İçin Birlik, Diyalog Grubu, Hak ve Adalet Platformu, Yurttaş Girişimi 24 Haziran seçimleri için “Barış toplumuna yürüyoruz” çağrısı yaptı, "Önce sandık başına, sonra sandık peşine" videoları paylaşıldı. “Videolara katkı sağlayan oyunculardan Eda Çatalcalı, Banu Çiçek ve Fatih Dönmez de “tatile gidip denizde boy verme sanığa gidip oy ver” diye seslendi.
Adil Seçim Platformu: Huzur içinde sandığa gidin
Adil Seçim Platformu, 24 Haziran’da 415.000 sandık kurulu üyesi ve 195.000 müşahitle sandıkları ve oyları koruyacağını açıkladı. Millet İttifakı'nda yer alan CHP, İYİ Parti, Saadet Partisi’nin yanı sıra HDP ve bazı sivil toplum kuruluşlarının bir araya geldiği Adil Seçim Platformu, Pazar günkü çifte seçime yönelik sandık güvenliği çalışmasını açıkladı. Hürriyet'in aktardığına göre, Platform üyeleri, bin 869 sandıkta 415 bin sandık kurulu üyesi, 195.000 müşahit ve gönüllü ‘müşabirler’ ile oyların yüzde 99.9’unun güvende olduğu konusunda seçmenlerin huzur içinde sandığa gidebilecekleri mesajı verdi.
Ülke çapında ihlâller takip edilecek
Sansüre ve medya manipülasyonuna karşı harekete geçen yüzlerce yurttaş habercisi, gazeteci ve onlarca yerel medya kuruluşundan oluşan #Seçim2018 Yurttaş Haber Takip Ağı, seçim günü bir yandan ülke çapında ihlâlleri takip edeceği gibi, seçim akşamı bütün seçim merkezlerinden anlık haberleri, sonuçları da paylaşacak. Adil Seçim Platformu ve Bağımsız Seçim İzleme Platformu’yla yakın bir işbirliği içinde olan #Seçim2018 Yurttaş Haber Takip Ağı vatandaşlara çağrıda bulundu; “Sen de katılmak ister misin? #Seçim2018 Yurttaş Haber Takip Ağı katılım formuna aşağıdaki linkten ulaşabilir, çalışmalarımızla ilgili daha ayrıntılı bilgiler için de yine linkleri aşağıda olan kısa bilgilendirme videolarımızı izleyebilirsin. Formu doldur, biz sana ulaşalım.”
T3 Tutanak Gönder mobil uygulamasını indir
Oy ve Ötesi Derneği seçimlerde kullandığı T3 (Türkiye Tutanak Teyit) sistemi için geliştirdiği mobil uygulamayı güncelledi. Herkesin akıllı telefonlarına indirebileceği uygulama ile ihlâller anında bildirilebilecek. Oy ve Ötesi Derneği uygulamanın nasıl kullanılacağını şöyle anlatıyor; “T3 Tutanak Gönder mobil uygulamasını telefonuna indir, seçim sürecini kontrol et, ihlâlleri bildir, tutanak görüntüsünü çek-gönder ve sonuçları teyit et!” Oy ve Ötesi, 24 Haziran seçimlerinde Türkiye genelinde sandık sonuçlarının sağlamasının yapılabilmesi için, her akıllı telefonda kullanılabilen “T3 Tutanak Gönder” mobil uygulamasını güncelleyerek uygulamaya yeni özellikler ekledi.
CUHMURBAŞKANLIGI OY PUSULASI
HABER: ÜLKER YILMAZ CABA - KÜBRA ÜNÜVAR
***
Benzer içerikleri okumak için tıklayınız:
24 Haziran öncesinde bilinmesi gerekenler...
Oy kullanırken bu aşamalara dikkat: Oyumuzu nasıl kullanacağız?
YSK'dan 24 Haziran seçimleri ile ilgili bilgilendirme: Oy kullanırken dikkat!