ABD’nin, Rusya’dan satın aldığı S-400 hava savunma sistemleri yüzünden Türkiye’yi F-35 programından çıkardığını açıklamasının ardından Ankara-Washington hattında gerilim tırmandı. Washington’a yazılı olarak “İlişkilerde onarılmaz yaralar açılmasın. Hatadan dön” çağrısı yapan Ankara, bir yandan yoğun bir telefon diplomasisiyle ikili ilişkileri rayına sokacak hamleler yapmayı, bir yandan da ABD’nin kararına karşı uluslar arası düzeyde neler yapılabileceği üzerine kafa yormaya başladı. Türk diplomatik kaynaklar, Türkiye’nin F-35 projesi için zaten 1,25 milyar dolar ödediğini hatırlatırken, şimdiye kadar yapılan ödemelerin ABD’den geri istenebileceğini, ABD’nin Türkiye’ye yaptırımları artırması durumunda da konuyu uluslararası tahkim mahkemesine götürebileceklerini söylüyor.

AKP’nin ilk dışişleri bakanı Yaşar Yakış, ABD ile yaşanan F-35 geriliminin tırmanmasını “iki taraflı dalaşma” olarak tanımlıyor. Yakış, “Bu dalaşmadan her iki taraf da zarar görür. Herkes eteğindeki taşları döküp, ikili ilişkileri nasıl sağlamlaştıracağı üzerine politika üretmeli” diyor “Türkiye, mümkünse megafon diplomasisinden vazgeçsin ve sessiz diplomasiye geçsin” tavsiyesinde bulunuyor. Yakış, Türkiye gibi coğrafi konumu kritik önemdeki bir ülkenin hava saldırı silâhı olmadan idare etmesinin mümkün olmayacağını belirtirken de “Ankara, F-35’lerin yaratacağı boşluğun doldurulacağını söyleyebilir, ama Türkiye’de bir NATO altyapısı var. Bu yüzden Ankara, neyin nasıl olacağını hesaplasın da ona göre hareket etsin” uyarısı yapıyor.

Tutarlı politikalar izlenmeli

Emekli Büyükelçi ve İYİ Parti Aydın Milletvekili Aydın Adnan Sezgin de,  ABD’yle yaşanan son gerilimden bağımsız olarak, Türkiye’nin NATO’yla sürekli sıkıntı yaşadığına dikkat çekiyor. Sezgin, “Türkiye bir NATO üyesi olarak, NATO’nun tüm tehdit değerlendirmelerine imza koydu, operasyonlarına katıldı ama Türkiye neden ısrarla NATO’nun tehdit değerlendirmelerine aykırı davranıyor?

Hükümet bunun açıklamasını yapmalı” çıkışında bulunuyor. Sezgin, iktidarın söyledikleriyle yaptıklarının çeliştiğini dile getiriyor ve “Türkiye’nin savunmasının güçlenmesi konusunda hiçbir ileri adıma karşı duramam ancak Türkiye’nin savunmasını en iyi şekilde temin etmesi için, tutarlı politikalar ve stratejiler izlemesi lazım” diyor. Emekli Büyükelçi Faruk Loğoğlu, ABD’nin Hasımlarıyla Yaptırımlar Yoluyla Mücadele Etme Yasası’na (CAATSA) dayanılarak hazırlanan bir yaptırım listesinin ABD Kongresi’nde olduğunu hatırlatıyor. DW Türkçe’nin haberine göre, Loğoğlu, Türkiye’nin ağır yaptırım riskiyle karşı karşıya olduğunu belirtirken, bu riske giden yolu Ankara’nın diplomaside ‘hamasi söylemlerle’ döşediğini anlatıyor.