2019’da 4 kayıtlı işsizden biri üniversite mezunu. Üniversite mezunu işsizlerin sayısı özellikle son yıllarda iyice yükselirken son 3 senede 2’ye katlandı. İŞKUR Ağustos ayında 4 milyon 44 bin kayıtlı işsiz olduğunu açıklarken bunun 1 milyon 34 bini üniversite mezunlarından oluşuyor.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan “‘Efendim işte işsizlik var', olabilir, her üniversiteyi bitirdiği zaman iş sahibi olacak diye de bir şey yok. Bunu dünyanın hiçbir yerinde bulamazsınız.” diyerek Türkiye’de üniversite mezunu işsizlerle ilgili tartışmaları alevlendirdi. Peki, Türkiye’de işsizlerin eğitim durumu nedir? Üniversite mezunu kayıtlı işsiz sayısı ne kadar arttı?

İŞKUR verilerine göre 2004’te 97 bin 545 olan üniversite mezunu işsiz sayısı 2019’da 1 milyon 34 bine yükseldi. Bu da üniversite mezunu işsiz sayısının 15 yılda 9,6 kat arttığı anlamına geliyor. Artış oranı yüzde 960.

Son 3 yılda ikiye katlandı

Üniversite mezunları; ön lisans, lisans, yüksek lisans ve doktora mezunlarını kapsıyor. Üniversite mezunu kayıtlı işsiz sayısı özellikle son bir kaç yılda yüksek oranda arttı. 2016 Ağustos ayında 489 bin olan sayı, 2019’un aynı döneminde 1 milyon 34 bine çıktı. Bu da üç yılda üniversite mezunu işsiz sayısının yüzde 111 arttığı anlamına geliyor.

Üniversite mezunları ile lise mezunlarının işsizlik oranı aynı

İŞKUR’un son açıkladığı Ağustos verilerine göre 4 milyon 44 bin işsiz arasında yüzde 40,2 ile ilköğretim mezunları (1 milyon 627 bin) ilk sırada yer alıyor. İkinci sırada yüzde 26,4 ile lise mezunları (1 milyon 68 bin) var. Bunu yüzde 25,6 ile üniversite mezunları takip ediyor. Bu da lise mezunlarıyla üniversite mezunlarında kayıtlı işsiz sayısının neredeyse aynı olduğu anlamına geliyor. Üniversite mezunları iş ararken lise mezunlarından daha fazla şansa sahip değil. 170 bin okur yazar olmayan kişi de İŞKUR’dan iş bulmasını bekliyor. Okur yazar işsizlerin sayısı ise 146 bin.

Lise mezunu işsiz oranı azaldı, üniversite mezunları arttı

Son 15 yılda işsizlerin eğitim seviyesindeki değişim incelendiğinde en önemli bulgu; lise mezunu kayıtlı işsiz oranı azalırken üniversite mezunları arttı. 2005’te kayıtlı işsizlerin yüzde 47’si lise mezunu iken bu oran 2019’da yüzde 26’ya düştü. Aynı dönemde üniversite mezunu kayıtlı işsiz oranı yüzde 12’den yüzde 26’ya kadar yükseldi. Bu oranları değerlendirirken Türkiye’de son 15 senede hem üniversite sayısının hem de mezun sayısının çok fazla arttığını hatırlatmak gerek.

Türkiye’de işsizlikle ilgili iki kurum veri açıklıyor. İŞKUR reel verilere dayalı kayıtlı işsiz sayısını açıklarken Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) hanehalkı anketiyle işsizlik oranını ortaya çıkarıyor. Bu yüzden iki kurumun verileri arasında farklılıklar oluyor. TÜİK’in en açıkladığı Haziran verilerine göre Türkiye’de genel işsizlik oranı yüzde 13. Üniversite mezunlarının işsizlik oranı da yüzde 13.

Euronews Türkçe