Mağdurlar İçin Adalet Topluluğu’nun hazırladığı ‘2. Yılında OHAL’in Toplumsal Maliyetleri Raporu’ açıklandı. 3 bin 776 mağdur ve mağdur yakınının katıldığı araştırma Taksim Hill Otel’de düzenlenen basın toplantısıyla açıklandı. Raporda yer alan çarpıcı verileri HDP Kocaeli Milletvekili Ömer Faruk Gergerlioğlu, ve ihraç edilen akademisyen Doç. Dr. Bayram Erzurumluoğlu aktardı. Raporda, OHAL ve KHK mağdurlarının yaşadığı maddi ve manevi birçok problem ele alındı. 

Nesilleri etkileyecek mağduriyetler var

Toplantıda konuşma yapan Ömer Faruk Gergerlioğlu, OHAL döneminde ve KHK’larla nesilleri etkileyecek, insanları derinden sarsan olaylar yaşandığını ve etkilerinin hala dalga dalga yayıldığını söyledi.  OHAL’in ve sonrasında yaşananların toplumsal maliyetlerinin çok ağır olduğunun altını çizen Gergerlioğlu, bu dönemde insanlarda gelişen psikolojik etkileri üç başlık altında topladı; Şok, Güvensizlik ve Öğrenilmiş çaresizlik. Gergerlioğlu insanların korkudan hiçbir linki açmadığını veya yaşadıkları şok ve güvensizlik nedeniyle yapılan çalışmalara da katılmaktan korktuklarını belirtti.

Ohal Komisyonu kapatılmalı

“OHAL İnceleme Komisyonu”nun çalışmalarını da eleştiren Gergerlioğlu, “Açılan davalardan takipsizlik ve beraat kararı aldıkları halde KHK mağdurlarının işe neden iade edilmediğini sorduğum komisyon başkanı, ‘Mahkemelerin kararları bizi ilgilendirmez’ dedi. Komisyon, Mehmet Altan ve binlercesine de yargılamaları devam ettiği halde, ihraç kararı verdi. İade ederken de reddederken de kabul yine hukuksuzluk. Tamamen fiyasko bir komisyon. 2 buçuk yıldır cadı avına uğrayıp da hukukun önüne çıkamayan insanlar var. Bir torbaya bir ton cadı atılmış” diye konuştu. Komisyon’un kapatılması için baskı yaptıklarını belirten Gergerlioğlu, “İnsan gibi bir Adalet Bakanı bu raporu okuduktan sonra istifa eder” dedi.

Tam bir Cadı avı: Damgala yalnızlaştır yok et

‘2. Yılında OHAL’in Toplumsal Maliyetleri Raporu’nu ekibiyle birlikte hazırlayan Doç. Dr. Bayram Erzurumluoğlu ise yapılanları Avrupa’da 400 yıl süren ‘cadı avına’ benzeterek din ve siyaset ekseninde birçok masum insanın mağdur edildiğini söyledi. Erzurumluoğlu, sistematik bir şekilde insanların yok edilmeye sürüklendiğini belirtirken bunun da üç şekilde yapıldığını anlattı; Damgala, yalnızlaştır, yok et… Erzurumluoğlu, yapılan araştırmada elde ettikleri verileri değerlendirirken, aslında sadece belli bir kesime ait kişilerin mağdur edilmediğini, sistemi ‘rahatsız’ edecek veya sitemin içerisine girmeyen herkesin bir çuvala doldurularak işlerinden edildiğinin altını çizdi.

KHK’lıların yüzde 85’i adlî süreç yaşamadı

Raporda yer alan çarpıcı bilgilerden biri de KHK ile işlerinden edilen kamuda çalışan 150 bine yakın kişinin yüzde 84,7’sinin  hiçbir adlî işlem geçirmediği ve işten atılmaların tamamen kişisel kanaatlerle yapıldığı bulgusuydu. Gözaltına alınan veya tutuklanan kişilerin yaklaşık yüzde 80’i ise neyle suçlandığını bilmiyor. Raporda cezaevlerindeki durum ve hak ihlâlleriyle ilgili soruları da soruldu. Buna göre, katılımcılar davaların adil bir şekilde yürütülmediği düşünüyor ve mağdurların yüzde 93,7’si “Savunma ve Delil Sunma Haklarını” rahatça kullanamadıklarını belirtiyor. Sitemin itirafçılık üzerine kurulduğunu belirten Erzurumluoğlu, “Bütün süreç itirafçılık üzerine bina edildi, mağdurlar adlî süreç boyunca avukatları veya hakim ve savcılar tarafından itirafçı olmaya zorlanıyor. Gönüllü veya işkenceyle insanlar itirafçı yapılıyor” dedi.  

Hamile kadınlara cezaevlerinde zulmediliyor

‘OHAL’in bebek / çocuk mağdurları /mazlûmları’ başlığı altında elde edilen veriler ise anneleri ile birlikte nezarethane, hapishaneyle tanışan; hapsedilmiş ebeveynlerinden ayrılık sorunları yaşayan, biyolojik/koruyucu ailelerinin ellerinden alınma travmaları yaşatılan; yoksulluk, göç, dışlanma sorunları ile yüzleşen, ailelerinin mağduriyetinden etkilenip algı, öğrenme, konuşamama, yürüyememe gibi sosyal, bedensel, ruhsal, psikolojik sorunlar yaşayan çocukların durumlarını kapsıyor. Ömer Faruk Gergerlioğlu da cezaevlerinde oranlarını tesbit edemediklerini ama sayısız kadının çocuğuyla birlikte cezaevlerinde olduğunu, birçok kadının da cezaevlerinde düşük yaptıklarını ifade etti: “İnanılmaz zulüm görüyorlar. Hapishanede düşük yapan kadınlar, burada çok acı hikâyeler var.”

Raporda yer alan ve bebekleriyle mağduriyet yaşayan annelerden bazıları, yaşadıklarını şu cümlelerle anlatıyor: 

“1 yaşında bebeği olan, emziren bir anneydim. Boş bir odada battaniye üzerinde sabahladım. Sütüm kesildi o geceden sonra.” 

“Birlikte gözaltında iken bir bayan çocukları hakkında bilgi almak istedi. İlk başta bilgi verilmedi. Sonra bir polis memuru “Çocuklarını çocuk esirgemeye verildiğini” söyledi.

Ertesi gün başka bir polis memuru “Böyle bir şey olmadığını” söyledi. O kadının yerinde olmak istemezdim.” 

“Hamile ve kapalı bir kadın vardı: beni ...İl’e götürmeyin yolda düşük yaparım diyordu. Çok üzüldüm.”

“Penceresiz bir odada 15 kişiydik ve çocuklar hamileler vardı, tuvalet bozulduğundan WC ye gitme sıkıntısı yaşanıyordu.”

HABER: ÜLKER YILMAZ CABA

[email protected]