Trabzon’un Araklı ilçesine bağlı Çamlıktepe mahallesinde 18 Haziran’da gerçekleşen, 10 kişinin vefat ettiği ve bir HES borusunun zarar gördüğü selin ardından Araklı’ya yapılacak yeni HES projesinin ÇED raporu onaylandı.
Haziran ayındaki yoğun sağanak sebebiyle can ve mal kaybının yaşandığı, bir hidroelektrik santral (HES) borusunun patladığı selin izlerini hâlâ silmeye çalışan Trabzon’un Araklı ilçesinde yeni bir HES projesi onaylandı. 18 Haziran 2019’da Çamlıktepe mahallesinde yaşanan sel ve heyelanda sekiz kişi vefat etmişti. Selde kaybolan iki kişinin bedenine hâlen ulaşılamadı. Araklı’da yaşanan felâketin üstünden henüz bir ay geçmişken Çevre ve Şehircilik Bakanlığı aynı vadi üzerinde yeni bir HES projesine onay verdi. Taşgeçit Elektrik Üretim Anonim Şirketi tarafından, Araklı sınırları içinde Çatma Deresi ve Karadere üzerinde gerçekleştirilmesi planlanan “Karadere Regülatörü ve HES Projesi”ne bakanlık tarafından “Çevresel Etki Değerlendirmesi Olumlu” raporu verildi. Projenin iletim tüneli, cebri boru ve santral sahası orman alanı içerisinde kalırken, santral alanına 100 metre mesafede, regülatör alanına 120 metre mesafede ve havuz alanına 70 metre mesafede yerleşim yerleri bulunuyor.
HES projesi, erozyon bölgesinde yapılıyor
ÇED raporuna göre yapılması planlanan Karadere HES projesi, erozyon riski olan arazi tipinde yer alıyor. Raporda, “Regülatör, üst toprak depolama alanı, yükleme havuzu, iletim tüneli çok hafif; cebri boru ve santralin orta ve çok şiddetli erozyon potansiyeline sahip topraklar üzerinde bulunmaktadır” ifadesi yer alıyor. Araklı’da yaşanan sel sonrası TMMOB İnşaat Mühendisleri Odası tarafından hazırlanan raporda, bölgenin yüksek erozyon ve heyelanlı arazi yapısına sahip olduğu belirtilmişti. TMMOB ayrıca bölgenin iklim ve arazi özelliklerinin büyük ölçüde erozyonun şiddetini arttıracak bir karaktere sahip olduğuna ve şiddetli yağışların hem akarsu tabanında hem de arazide büyük miktarda ve oldukça iri boyuttaki (iri çakıl, taş ve kaya) katı maddelerin yerinden sökülüp akım hızının az olduğu akarsu kesitlerinde birikmesine yol açtığına vurgu yapmıştı.
DSİ, HES’lerin plansız yapıldığını kabul etti
Independent Türkçe’nin haberine göre, Devlet Su İşleri’nin HES’lerin plansız yapıldığını kabul ettiğini vurgulayan Çevre Mühendisleri Odası Genel Merkez Yöneticisi Vildan Özmen, yaptığı açıklamada şunları söyledi: “Bu yanlış kabul edilmişken artık bakanlık yeni HES projelerine onay vermemeli. İklim değişikliği ile ilgili eylem planının açıklandığı bir dönemde daha hassas davranılması gerekiyor. AFAD kaynaklarına göre Türkiye’nin en fazla heyelan olan yeri Trabzon. Bunlar göz önüne alınarak yapılacak projelere dikkat edilmeli ve doğru planlanmalı. HES gibi projeler sadece dere yatağını değil, çok geniş alanları etkiliyor.”