Geçen haftalarda Meclisten geçen internet yasası düzenlemesinin yanı sıra, Doğan Medya el değiştirdi. Bu gelişmeler, medyada çok seslilik ve bilgiye erişimin kısıtlanmasına dair endişelere yol açtı. Bu iki konu, seçimlerin güvenilirliği ve meşrûiyetinin korunması açısından da önem taşıyor. Denge ve Denetleme Ağı da (DDA) yerel, genel ve cumhurbaşkanlığı seçimlerinin gerçekleşeceği 2019 yılına yaklaşırken, konuyu ele aldı.  DDA’nın Medya Reform Grubu, “Katılımcı Demokrasi İçin Medyada Çok Seslilik ve Bilgiye Erişim Şarttır” başlıklı bir politika belgesi hazırlayarak konuyla ilgil değerlendirme ve tekliflerini paylaştı. 

Üç FARKLI SEÇİM OLACAK

Politika belgesinde, Türkiye’nin, 2019 yılında üç farklı seçim yaşayacağı, yerel ve genel seçimlerin yanı sıra, genel seçimlerle aynı gün Cumhurbaşkanlığı seçimlerinin de gerçekleşeceğine dikkat çekildi. DDA özgür, adil ve eşit seçimlerin gerektirdiği tüm şartların sağlanmasının, seçimlerin güvenilirliği ve katılımcı demokrasi oknulara vurgu yaparak, bu şartların başta gelenlerden birinin de, vatandaşın bilgiye erişimi ile ifade özgürlüğünün tesis edilmesi olduğunun altı çizildi.

Doğan Holding satışına ne dedi?

DDA, Türkiye’de ana akım medyanın güçlü isimlerinden Doğan Holding’in bütün medya varlığının el değiştirmesiyle ilgili oluşan ve bağımsızlığa odaklanan endişeleri olduğunu bildirdi.

Belgede şunlara dikkat çekildi: “Satın alan sermaye grubunun mevcut siyasal iktidarla ilişkisi ve yayın politikasını buna göre biçimlendirebileceğine ilişkin bir varsayım söz konusudur. Burada denge denetleme ve medyanın çok sesliliği açısından kritik olan konu, geleneksel medyanın hatırı sayılır bir kısmının tek sermaye grubunda toplanmış olmasıdır. İfade özgürlüğü, denge denetleme açısından, otomatik olarak basın özgürlüğü ile sonuçlanmaz. Basın özgürlüğü için bağımsızlık, özellikle mali ve siyasi bağımsızlık eşit derecede önemlidir. 2019 öncesi gerçekleşen söz konusu büyük el değiştirme, satın alan grubun siyasî iktidarla ilişkisi gözetilerek değerlendirilmektedir ve medyanın çok sesliliğine dair eleştiri, talep ve beklentileri, özellikle bağımsızlık bağlamında ciddiyetle ele alınmalıdır. Satışın haklı kaygılar yarattığı bir diğer konu da, yerel haberlere erişim ve yerelin sesinin ulusalda duyulmasıyla ilgilidir. Satışın, halihazırda kan kaybı yaşayan yerel haberlere farklı perspektiflerden erişimi daha da zorlaştırması beklenmektedir. İnternet üzerinden yayın yapan yeni gazetecilik platformlarının yerel muhabir ağları kuvvetli değildir ve bu beklentinin karşılanması yakın gelecekte mümkün görünmemektedir. Bu açıdan sahada farklı seslerin varlık göstermesi, en az mahalli medya kadar hayatî değer arz etmektedir. Seçim sonuçlarının izlenmesinden kadın cinayetlerinin gündeme taşınmasına, çevre haberlerinden mahalli yönetimlerin denetlenmesine kadar hemen her konuda, yerelde örgütlü ulusal bir muhabir ağı vazgeçilmezdir. Satış, bu konuda da ciddî kaygı ve eleştirilere sebep olmuştur.

2019 öncesi doğru ve güvenilir bilgiye dikkat

DDA’nın belgesinde internet yayıncılığına dair düzenleme ile Doğan Medya’nın satışıyla birlikte değerlendirildiğinde, 2019 seçimleri öncesi vatandaşın doğru ve güvenilir bilgiye erişimi açısından elzem olan çok seslilik ve çeşitlilik ilkelerinin tahribatını ciddî bir ihtimal haline getirdiğinin altı çizildi. Konuyla ilgili, bunun yanında, “Burada konunun tüm taraflarına; karar vericilere, gazetecilere, meslek örgütlerine, medya sahiplerine ve akademiye büyük sorumluluk düşmektedir. Ancak katılımcı demokrasinin merkezi olarak en büyük sorumluluk, vatandaşlarındır. Gazeteciliğin hem malî hem de siyasî riskleri dolayısıyla zor icra edilen bir meslek haline geldiği günümüzde, doğru ve güvenilir bilgiye erişimin teminatı olan mesleğin sahiplenilmesi ve desteklenmesi gerekmektedir” değerlendirmesinde bulunuldu.