Kültür ve Turizm eski Bakanı Ertuğrul Günay, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan geçtiğimiz günlerde bir miting sırasında Yassıada için “O yaslı adayı, Demokrasi ve Özgürlükler Adası’na çeviriyoruz” derken, Yassıada’daki son görüntüleri de dev ekranlardan izlettirmesine sosyal medya hesabından tepki göstererek, “Yassıada sunumunu hüzünle izledim. Özgün haliyle restore etmek yerine, turistik tesise dönüştürmek, orada yaşanan acılara ve anılara saygısızlık; değerlerin muhafazası yerine rant çevrelerinin insafına terkin itirafı gibi” dedi.

Bu adada unutulmaz acılar yaşandı

Açıklamasında 2 yıl önce bir gazetede yazdığı yazıyı hatırlatan Günay,  “Yassıada’yı “Demokrasi İbret Müzesi” dışında amaçlarla betonlaştırmak, yaşanmış acılara karşı duyarsızlık ve tarihe karşı büyük bir saygısızlıktır” diye ifade etti. Yazısında Türkiye demokrasisinin ilk çok partili dönemi, 27 Mayıs 1960 askeri darbesiyle sona erince, DP İktidarının tüm mensuplarının Marmara’nın ortasında bir adada kurulan mahkemede yargılandıklarını, 1950/60 döneminin Cumhurbaşkanı Celal Bayar, Başbakan Adnan Menderes, bakanlar, milletvekillleri bir yıl boyunca burada tutuklu kaldıklarını hatırlatan Ertuğrul Günay “Onlar, aileleri ve darbe ortamına rağmen ziyaretlerine gelmeye cesaret edenler, bu adada unutulmaz acı anılar, üzüntüler yaşadılar. Demokrasi tarihimizde hep buruk duygularla anımsadığımız bu talihsiz süreçle özdeşleşen bu küçük adanın adı Yassıada’dır. Anımsattıkları nedeniyle halk arasında çoğu kez ‘Yaslı Ada’ diye de anılır” dedi.

İlke kararları almıştık

Yassıada’nın, 27 Mayıs sonrasında -önceden olduğu gibi- bir süre yine Deniz Kuvvetleri Komutanlığınca, daha sonra da Su Ürünleri Yüksek Okulu olarak kullanıldığını, ancak ulaşım ve benzeri zorluklar nedeniyle 90’lı yılların ortalarında terk edildiğini ve uzun süre boş kaldığı bildiren Ertuğrul Günay şu bilgileri verdi: “2011 Nisanında Maliye Bakanlığı Millî Emlak Genel Müdürlüğü, öteki kamu kurumlarına daha önce yapılmış tahsisleri kaldırarak, adanın “müze yapılmak üzere” Kültür ve Turizm Bakanlığına tahsisine karar verdi. Bunun üzerine adada neler yapılabileceği konusunda ilgili birimler ön çalışmalara başladı.Temmuz 2011’de dönemin İstanbul Valisi H. Avni Mutlu, Büyükşehir ve Adalar Belediye Başkanları, Bakanlığımızın Müsteşar ve ilgili genel müdürleri ve uzmanlarıyla Yassıada’ya gittik. Yıllar süren terkedilmişliğin bütün tahribatını sergileyen bakımsızlık içindeydi. Her köşesini adım adım gezerek birlikte neler yapılabileceğini konuştuk, ilke kararları aldık.”

Özel kanun çıkardılar

Başbakanlık çevrelerinin proje ile özel olarak ilgilenmeye, projeyi bir yap-işlet modeliyle uygulamaya kalkmaya çalıştıklarını da anlatan Günay, yazısında şu görüşlere yer verdi. “Baştan beri Koruma Kurullarından hoşnut olmayan sn. Erdoğan’la, İstanbul’da tarihi dokuyu bozan yüksek yapılaşmalar ve özellikle de Gezi’deki betonlaşmaya karşı çıkmamdan kaynaklı tartışmalar sonunda, Ocak 2013’te Bakanlıktan ayrılmak zorunda kaldım. Ayrılmamım ardından (Nisan 2013’te) torba yasaya konulan hükümlerle Yassıada’da düzenleme ve yapılaşmanın,  ‘Kıyı Kanunu ve diğer kanunların koyduğu her türlü kısıtlamanın dışında bırakılması için’ özel bir kanun çıkarıldı.

Yaşanan acılar gösteri aracı yapılamaz

2011 yılında tarihî anlamına uygun bir ‘demokrasi ibret müzesi’ yapmak amacıyla tahsis edilmiş bulunan Yassıada’nın, bu amaçların dışında ‘turistik’ bir mekana dönüştürülemeyeceğini ifade eden Ertuğrul Günay yazısının sonunda şunları söyledi; “Yassıada da yaşanan anılar ve acılar, Kongre ve benzeri amaçlarla adaya geleceklere vakit geçirecekleri ek ve eğlencelik bir turistik gösteri aracı yapılamaz. Tarihe duyarlı olduğunu düşündüğüm sayın Başbakan ve sayın -yeni- Kültür ve Turizm Bakanı’nın bu uygulamayı yeniden irdelemesi ve düzelttirmesi için gereken müdahaleyi ivedilikle yapacağını umuyorum. Aksi takdirde yapılanlar, İstanbul’un tümüyle arsaya dönüştürülmesinin acısını çeken duyarlı yurttaşlarımızın haklı tepkisinin yanısıra -ve ondan da önce- Yassıada’da yaşamlarının en acılı günlerini geçirmiş bulunan insanların anılarına da büyük bir duyarsızlık ve saygısızlık olacak, onların aziz ruhlarını rahatsız edecektir.”

HABER: MEHMET KARA

[email protected]