Başbakan Ahmet Davutoğlu, dün akşam Ankara Palas'ta düzenlenen yemekte, gayrimüslim kanaat önderleriyle bir araya gelerek görüş alışverişinde bulunmuştu. 

Başbakanlık Kamu Diplomasisi Koordinötürlüğünün internet sitesinden de Türkiye'deki farklı inanç gruplarına yönelik reformlara ilişkin bilgilere yer verildi. 

Buna göre, farklı inanç gruplarının dini özgürlük ve toplumsal yaşama dair taleplerine demokratikleşme reformlarıyla yanıt verildi. Bu kapsamda vakıf arazilerinin iade sürecine devam edildi.

Bugüne kadar bin 14 vakıf arazisi cemaatlere iade edildi. 30 Eylül 2013'te açıklanan Demokratikleşme Paketi kapsamında, Mor Gabriel Vakfına ait 244 dönümlük arazi Süryani cemaatine verildi. Bununla tarihin en büyük iadesi gerçekleştirildi.

Farklı inanç gruplarına mensup cemaatler tarafından kullanılan ibadethanelerin restorasyonuna  hız verildi. Trabzon Sümela Manastırı ile Van Akdamar Kilisesi'nin uzun yıllar sonra ayine açıldı.

Türkiye'deki cemaat vakıfları

Türkiye'de halihazırda 165 cemaat vakfı faaliyetlerini aktif olarak sürdürüyor, bu vakıfların 76'sı Rum, 53'ü Ermeni, 19'u Musevi, 10'u Süryani, 3'ü Keldani, 2'si Bulgar, biri Gürcü,  biri de Maroni cemaatine ait.

Geçmişte dini özgürlükleri ve mülkiyet hakları çeşitli gerekçelerle daraltılmış, farklı inanç gruplarına bağlı cemaatlerin sorunlarının çözümüne yönelik son yıllarda çok sayıda düzenleme hayata geçirilmişti.

İlk olarak, Vakıflar Kanununda yapılan değişikliklerle cemaat vakıflarının taşınmaz mal edinmeleri ve bunlar üzerinde tasarrufta bulunmaları konusunda iyileştirmeler ve kolaylıklar sağlanmıştı.

Bu kapsamda taşınmaz malların cemaat vakıfları adına tescili için Bakanlar Kurulundan izin alınması şartı kaldırılmış, ayrıca, cemaat vakıflarının tasarrufları altında bulunduğu belirlenen taşınmaz malların vakıf adına tescili için yapılacak başvurular bakımından öngörülen 6 aylık süre 18 aya çıkarılmış, 2008'de çıkarılan yeni Vakıflar Kanunu ile de çok sayıda taşınmaz, başvurular üzerine cemaat vakıfları adına kaydedilmişti.

Bin 14 arazi iade edildi

Son olarak Yedikule Surp Pırgiç Hastanesi Vakfına ait hastane binasının karşısında yer alan 42 bin 259 metrekarelik arazi, Vakıflar Genel Meclisi kararının ardından, vakıf adına tapuya tescil edildi.

30 Eylül 2013'te, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın başbakanlığı döneminde açıklanan Demokratikleşme Paketi kapsamında, Mor Gabriel Vakfına ait 12 parsel arazi, Ekim ayında Süryani Cemaatine iade edilmişti.

"Mor Gabriel arazisi, 2011'den beri azınlıklara ait vakıf mallarının iadesi sürecinde vakıflara iade edilen en büyük arazi oldu.  Arazi, 244 dönümlük bir alanı kaplıyor. Bugüne kadar cemaatlere iade edilen arazilerin sayısı ise bin 14'e ulaştı.

Bunun yanı sıra 21 gayrimenkulün günümüz rayiç bedelinden tazmin edilmesine karar verildi. Halihazırda 150 gayrimenkulün iadesi için ise değerlendirme süreci devam ediyor.

Buna ek olarak, farklı inançlara sahip vatandaşların ibadet yerlerine ilişkin özgürlüklerin genişletilmesi amacıyla İmar Kanununda değişiklik yapılmıştı. İmar Kanununda yer alan "cami" ifadesi "ibadet yeri" olarak değiştirilerek tüm ibadet yerleri kanun kapsamına alındı. Bu kapsamda "İl, ilçe ve kasabalarda mülki idare amirinin izni alınmak ve imar mevzuatına uygun olmak şartıyla ibadethane yapılabilir" düzenlemesi getirilerek, tüm dinlere ilişkin ibadethane inşasına ilişkin şikayetler ortadan kaldırıldı.

Restore edilen ibadethaneler

Cemaat vakıflarına taşınmaz iadesi yapılmasının yanı sıra ibadet özgürlüğü kapsamında, farklı inanç gruplarına mensup cemaatler tarafından kullanılan ibadethanelerin restorasyonuna hız verildi.

Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından gerçekleştirilen restorasyon çalışmaları kapsamında, Diyarbakır'daki Surp Giragos Kilisesi Ekim 2011'de ibadete açıldı.

Kumkapı Meryemana Kilisesi ile Mektebi Vakfına ait Vorvoks Vorodman Kilisesi de restore edilip ibadete açıldı.

Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından Trabzon Sümela Manastırı'nda ve Van Akdamar Kilisesi'nde ayin yapılmasına izin verildi. Onarımı biten taşınmazlar şunlar:

-Gökçeada Aya Nikola Kilisesi

-Gökçeada Ayamarina Rum Ortodoks Kilisesi

-Hatay İskenderun Süryani Katolik Kilisesi

-Surp Giragos Kilisesi

-Kumkapı Meryemana Kilisesi

-Hatay İskenderun Rum Katolik Kilisesi

-Diyarbakır Sur Ermeni Protestan Kilisesi

-Vorvoks Vorodman Kilisesi

-Diyarbakır Sur Ermeni Katolik Kilisesi

-Gaziantep Nizip Fevkani Kilisesi

-Gaziantep Şahinbey Havra

Onarımı süren taşınmazlar ise şöyle:

-Ayvalık Cunda Taksiyarhis (Ayanikola ) Kilisesi

-İstanbul Edirnekapı AyaYorgi Kilisesi

-Edirne Merkez Havra (Büyük Sinagog)

Projesi hazırlanan taşınmazlar da şunlar:

-Kilis Merkez Havra

-Hatay Yayladağı Rum Ortodoks Kilisesi

-İskenderun Arsuz Maryo Hanna Kilisesi

-Samandağ Yoğunoluk Köyü Ermeni Kilisesi

-İnanç gruplarıyla yapılan çalıştaylar

Müslüman olmayan vatandaşların sorunlarının çözülmesi ve onların da diğer tüm vatandaşlar gibi eşit hak ve özgürlüklere sahip olmasının Türkiye'nin demokratikleşme vizyonunun en önemli parçası olduğu ifade edilen bilgilendirmede, bu vizyon doğrultusunda, 2009 yılından beri farklı inanç gruplarına mensup vatandaşlarla istişarelerin yoğun bir biçimde devam ettiğine dikkat çekildi.

Sadece 2009-2014 arasında Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile Başbakan Ahmet Davutoğlu başta olmak üzere çeşitli bakan ve bürokratların katılımıyla farklı inanç grubu temsilcileriyle çok sayıda toplantı yapıldığı anımsatıldı. 

Bürokratik engeller kaldırıldı

Farklı inanç gruplarına mensup kişilerin korunması amacıyla 2010'da Başbakanlık Genelgesi yayımlandığı, genelge ile farklı inanç gruplarına mensup kişilerin Türkiye'nin ayrılmaz bir parçası olduğunun vurgulandığı, kanunlar gereği bu kişilerin kamu kurumları önündeki iş ve işlemlerinde güçlük çıkarılmaması ve haklarına halel getirilmemesi gerektiğinin tüm devlet kurumlarına bir kez daha hatırlatıldığı kaydedildi. 

Ermenice ders kitapları ücretsiz

Farklı inanç gruplarına yönelik atılan adımların dini özgürlükler alanıyla sınırlı olmadığı ifade edilerek, bu kişilerin eğitim hakkının geliştirilmesi amacıyla Milli Eğitim Bakanlığı tarafından Ermenice ders kitapları hazırlanarak 2010-2011 öğretim yılından itibaren Ermeni okullarına ücretsiz dağıtılmaya başlandığı anımsatıldı. 

Cemaat gazetelerine mali destek 

2012'de kabul edilen Basın İlan Kurumu Genel Kurulu Kararı ile farklı inanç gruplarına ait gazetelerde resmi reklam yayınlayabilmelerinin mümkün hale getirildiği, bunun yanı sıra, Basın İlan Kurumunun 2011'den bu yana 6 azınlık gazetesinin ekonomik durumunu güçlendirmeye yönelik destek verdiği bildirildi.

Son yıllarda hayata geçirilen düzenlemeler sayesinde, yaklaşık 50 yıllık bir aradan sonra 4 Haziran 2012'de bir Rum yayınevinin faaliyete başladığı kaydedildi. 

AA