Yıllar önce yazdığı “Bediüzzaman Said Nursî Olayı” kitabıyla büyük tartışmalara sebep olan ve ancak tepkilere rağmen sözlerinin, yazılarının ardında duran Prof. Dr. Şerif Mardin, her fani gibi 90 yaşında vefat etti. Allah rahmet eylesin.
“Modern Türkiye’de Nurculuk akımı temelinde, din ile toplumun birbiriyle kaynaştığı noktaları ortaya koyup tartışan sosyolojik bir araştırma” olarak tarif edilen bu kitabın Prof. Dr. Şerif Mardin imzasıyla ve İngilizce olarak yayınlanması o tarihlerde hakikaten ‘deprem’ etkisi yapmıştı. Kitap Türkçe’ye çevrildikten sonra da çok tartışıldı. Bediüzzaman Said Nursî’yi hakir görmek isteyenler Prof. Dr. Mardin’in böyle bir kitaba imza atmış olmasından dolayı çok kızgındılar. Kelimenin tam manasıyla Mardin’i aforoz etmeye çalıştılar, ama Prof. Dr. Mardin, meslekî olarak kendisini dünyaya tanıtmış ve kabul ettirmiş bir isim olduğu için tesirli olamadılar. İngilizce olarak yazılan bu kitap Türkçe’ye tercüme edilip basıldıktan sonra da uzun süre ‘en çok satan kitaplar’ listesinde yer aldı. Hatta, İstanbul İstiklâl Caddesi’ndeki Galatasaray Lisesi önünde seyyar kitap satan tezgâhlarda bile bu kitap uzun süre ‘en çok satan kitaplar’ arasında yer aldı.
Şerif Mardin’in bu kitabı hakkında müsbet ve menfi çok yorumlar, eleştiriler yapıldı. Hatta bu eserin ölçülü bir dille Said Nursî’yi eleştirdiği de söylendi. Ancak hedef ve maksat ne olursa olsun netice olarak Risale-i Nur eserlerinin ve Bediüzzaman’ın belli çevrelerde kabul görmesine vesile olduğu söylenebilir.
Prof. Dr. Şerif Mardin’i bazı toplantılarda yaptığı konuşmalarla ve kendisiyle yapılan röportajlarıyla tanıyoruz. Belki de en dikkat çekici vasfı bu eseri yazdığı için cezalandırıldığı halde geri adım atmamış olmasıdır. Şaka gibi gelebilir, ama sırf “Bediüzzaman Said Nursî Olayı”nı yazdığı için uzun yıllar Türkiye Bilimler Akademisi’ne üye olarak kabul edilmemiştir. O günlerdeki bir haberde şu bilgiler yer almış:
“Türkiye Bilimler Akademisi Başkanı Prof. Dr. Yücel Kanpolat’ın, Sosyolog Prof. Dr. Şerif Mardin’in “Said Nursî çalıştığı için değil, Said Nursî’yi fazla parlattığı için” TÜBA’ya kabul edilmediğini söylemesi, bilim, düşünce ve emeğe saygısı olmayan bir bağnazlık örneği olarak değerlendirildi. Kanpolat, Mardin’in reddedilmesi meselesinin çok sorulduğunu belirterek, “Ben bilim insanı olarak her konuda çalışabilirim. Ama üzerinde çalıştığım kişinin sadece iyi yanlarını yazarsam bu bilim ahlâkına sığmaz. Şerif Bey bu konuda taraf gibi davrandı” iddiasında bulundu. 1993 yılında kurulan TÜBA’nın Başkanı Prof. Dr. Yücel Kanpolat, Hürriyet Gazetesi’nden Sefa Kaplan’a itiraf gibi açıklamalarda bulundu. Prof. Dr. Kanpolat, Türkiye’nin en çok konuşulan sosyologlarından Prof. Dr. Şerif Mardin gibi bir ismin TÜBA tarafından reddedilmesi meselesinin çok sorulduğunu belirterek, “Bizde seçme süreci çok ağırdır. Kırk tane yerden incelenir. Şerif Hoca da belli kriterlere göre değerlendirildi. Sonra da oylandı, ama geçemedi” dedi. (Yeni Asya, 13.04.2010)
Mahfi Eğilmez (@mahfiegilmez) Şerif Mardin’in vefatı üzerine twitter hesabında şu notu yazmış: “Şerif Mardin, 1. sınıfta siyaset bilimi dersinde 50 kitaptan sorumlu tutmuştu bizi. Birçok kişi yaşamı boyunca 50 kitap okumamıştır.”
Müfid Yüksel’in facebook mesajı da dikkat çekici: “Eski Mardin müftüsü Ulemâ-yı Benâmdan, Meşayih-i Nakşibendiyye-i Kâdiriyye’den Şirinzâde Merhum Şeyh Ömer Efendi’nin ahfâdından, Eski Musul Nâibi ve Nakibu’l-Eşrâfı, İhyâ Şârihi, Allâme Merhum Şeyh Yusuf Sıdkı El-Mardini’nin torunu Prof. Dr. Şerif Mardin 90 yaşında vefat etti.”
90 yaşında vefat eden Şerif Mardin’in adı her hatırlandığında Bediüzzaman ve Risale-i Nur da hatırlanacak olması dikkat çekici bir tevafuk olsa gerek.. Allah rahmet etsin. Amin.