Merkezi Toronto’da bulunan Environics Institute isimli sosyal araştırmalar merkezince ülke genelindeki 600 Kanadalı Müslümanla görüşülerek gerçekleştirilen "Kanada’da Müslümanlar-2016" anketinin sonuçları açıklandı. Merkez tarafından geçen yıl kasım ayında başlanan ve geçen şubat ayında tamamlanan anket çalışmasında, Müslüman Kanadalıların yüksek oranda ülkeye bağlı oldukları belirtildi. Buna göre, 2006 yılında Kanadalı Müslümanların yüzde 73’ü Kanadalı olmaktan “çok gurur” duyarken, bu oran son ankette yüzde 83’e çıktı. Müslüman olmayan Kanadalıların ise yüzde 73’ü Kanadalı olmaktan “çok gurur” duyduklarını beyan ettiler.

Gençler daha dindar

Genç yaştaki Müslümanların dini kimliklerine kendilerinden yaşça büyük olan Müslümanlardan daha bağlı oldukları sonucuna ulaşılan ankette, aynı yaş grubu gençlerin ayrımcılıkla ilgili endişe taşıdıkları ve daha kötümser oldukları kaydedildi.

10 yıl önce yapılan aynı araştırmanın devamı olarak düzenlenen anketin sonuçları, Müslüman Kanadalıların giderek Kanada toplumuna daha geniş kapsamda entegre olduğu şeklinde değerlendirildi.

Ankete katılanların yüzde 94’ü Kanada’ya aidiyet duygularının "çok fazla" ya da "çok" olduğunu ifade ederken, yüzde 58’i son 5 yılda aidiyet duygusunun daha da arttığını belirtti. Buna karşın yüzde 5’i aidiyet duygusunun zayıfladığını belirtti.

Müslümanların yüzde 24’ü Kanada’nın özgürlük ve demokrasisinin önemli olduğunu kaydederken, bunu çok kültürlülük ve çeşitlilik konusu yüzde 22 ile takip etti. Genç ve Kanada doğumlu Müslümanlar çok kültürlülük ve çeşitliliğe daha çok önem verirken, Kanada dışında doğan Müslümanların önceliği, özgürlük ve demokrasiye daha çok önem vermek olarak öne çıktı.

Ayrımcılıktan yana endişeler sürüyor

Araştırmaya göre, Müslüman Kanadalı katılımcıların yüzde 30’u son 5 yılda dininden, etnik kökeninden ya da kültürel değerlerinden dolayı ayrımcılık yaşadığını belirtirken, bu oranın genel nüfusta belirtilen ayrımcılık bildirilerinden çok daha yüksek olduğu görüldü. Buna göre, genel toplumda yaşanan ayrımcılık ve Müslümanlara karşı sergilenen davranışlar en önemli sorun olarak öne çıktı. Katılımcıların yüzde 62'si Müslümanlara karşı ayrımcılıktan dolayı endişe duyarken, yüzde 35'i son 5 yılda ayrımcılık ya da haksız davranışa maruz kaldığını, yüzde 35'i bir sonraki nesil Müslümanların daha çok ayrımcılığa uğrayacağını düşündüğünü belirtiyor.

Ankete katılan Müslüman Kanadalılar, hem Müslüman hem de Kanadalı olmanın kişisel kimlikleri için çok önemli olduğunu ifade ederken, yüzde 84’ü dinin, yüzde 81’de uyruğun çok önemli olduğunu bildirdi. 

Ankete katılan genç Müslümanların yüzde 61’i Müslüman olmanın onlar için çok önemli olduğunu belirtirken, yüzde 6’si Kanadalı olmayı önemsedi. Ayrıca, 2006 da yapılan ankete oranla dini etkinliklere katılım oranı 6 puan artış gösterdi ve Müslümanların yüzde 48’inin haftada bir ya da daha fazla kez camiye veya toplum merkezlerine gittiği ortaya çıktı. Bu soruya cevap verenlerin yüzde 33’ü ise camiye sadece özel günlerde gittiğini ya da hemen hemen hiç gitmediğini beyan etti. 

Ankete göre, Kanada’da 2006 yılında Müslüman kadınlar arasında başörtüsü takanların oranı yüzde 38 iken, 2016 anketinde bu oran yüzde 48’e çıkarak 10 puan yükseliş gösterdi. Ankette, başörtü takma isteğinin 2006 yılından bu yana büyük oranda üniversite eğitimi almış genç Müslümanlarda artış gösterdiği belirlendi. Ankette, Müslümanların yüzde 60’ı peçe takma haklarının olduğunu savunurken, yüzde 24’ü buna katılmadığını bildirdi.

Katılımcıların üçte ikisi medyanın Kanada’daki Müslümanları yansıtma şeklinden endişe duyduğunu belirtirken, ankete katılan Müslümanların yüzde 29’u bir sonraki kuşağın şu ana göre ayrımcılık ya da ön yargıya maruz kalmayacağını düşünüyor. Bu soruya olumsuz cevap veren yüzde 35’lik kesim, durumun gelecekte daha kötü olacağı, yüzde 21’lik kesim ise aynı kalacağı görüşünde. Bununla birlikte, Müslümanların yüzde 84’ü Kanada’da gördükleri muamelenin, diğer Batılı ülkelerden çok daha iyi olduğunu belirtirken, bu oran 2006 anketine göre 7 puan artış gösterdi. Ankete katılanların sadece yüzde 2’si kötü muameleye maruz kaldıklarını belirtti. 

Soğuk iklim koşulları hoşnutsuzluk nedeni

Araştırmaya göre Müslüman katılımcılar, Kanadalıların kendileri hakkında daha hoşgörülü hale geldiğini belirtirken yüzde 49’u, Kanada halkının çok az bir kesiminin Müslümanlara karşı düşmanca yaklaştığını kaydetti. Bu oran 2006’da yapılan ankete göre 14 puan artış gösterdi. Ankette, Kanadalıların Müslümanlara düşmanca baktığını düşünenlerin oranı yüzde 14 olarak belirlendi. Ülkede yaşayan Müslüman Kanadalıların yüzde 89’u Kanada’nın şu anki gidişatından memnuniyetini belirtti.

Ankette, Kanada’ya karşı en büyük hoşnutsuzluğu soğuk iklim koşulları oluşturdu. Müslümanların 3’te 1’i Kanada ile ilgili en az sevdiği şeyin uzun ve soğuk kış şartları olduğunu belirtirken, yüzde 9’u Müslümanlara yapılan ayrımcılık ve onlara karşı sergilenen davranış tercihini kullandı.

Kanadalı Müslümanların yüzde 65’i, son seçimlerde iktidardaki Liberal Parti’ye oy verdiğini belirtirken, yüzde 10’u Yeni Demokrat Parti (NDP)’ye ve sadece yüzde 2’si de eski Başbakan Harper’ın lideri olduğu Muhafazakar Parti (PC)’ye oy verdiklerini bildirdi.

Ankete katılan Müslümanların yüzde 90’ı Liberal Parti hükümeti ile beraber Müslümanlar ve diğer Kanadalılar arasındaki ilişkilerin iyimser olacağı görüşünü savunurken, katılımcıların yüzde 79’u hükümetin Müslüman topluluklar ile beraber radikalleşmeye karşı çalışmasının gerektiğini dile getirdi.

AA