Türkiye’nin Fırat Nehri’nin doğusunda bir güvenli bölge kurma planı, nehrin batı yakasındaki Minbiç’e askerî operasyon ihtimali ve İdlib’de El Kaide bağlantılı Heyet Tahrir Şam’ın (HTŞ) nüfuz alanını genişletmesi sonucu ortaya çıkan durum, öne çıkan konu başlıkları arasında yer alıyor. ABD Başkanı Donald Trump’ın Suriye’nin kuzeyinde “güvenli bölge” kurma açıklaması, hemen ardından Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın bu bölgenin Türkiye tarafından oluşturulacağını söylemesi Moskova zirvesi öncesinde dikkat çekti.

Rusya uzmanı Dr. Kerim Has, iç kamuoyuna yönelik söylemden farklı olarak Ankara-Washington arasında Türkiye’nin Suriyeli Kürtlere saldırmaması, buna karşılık Türkiye’nin kontrolünde güvenli bölge oluşturulması ve PYD/YPG’nin coğrafi olarak güneye doğru ötelenmesi gibi bir uzlaşmanın söz konusu olabileceğine dikkat çekiyor.

Siyaset, Ekonomi ve Toplum Araştırmaları Vakfı’ndan (SETA) Dr. Murat Yeşiltaş, “teröre bulaşmamış” Kürt aktörlerle birlikte Fırat’ın doğusunda bir model geliştirilebileceği görüşünde. Savaş sırasında Fırat’ın doğusundan Türkiye’ye 300 bin Kürt nüfusun geldiğine dikkat çeken Yeşiltaş, “Bölgedeki Kürt nüfusun iki milyonu geçmediğini düşünürsek 300 bin çok önemli bir rakam” diyor. 

Suriye’de siyasî çözüm de arıyoruz

Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Moskova ziyareti öncesi Suriye konusunda bir değerlendirme yayınlandı. Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanı Fahrettin Altun, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Rusya ziyaretiyle ilgili açıklama yaptı. Altun, Twitter hesabından yaptığı açıklamada şu ifadelere yer verdi: “Cumhurbaşkanı Erdoğan, Putin ile Suriye’deki son gelişmeleri de kapsayan bölgesel konular ve Türk-Rus ilişkilerini görüşmek üzere bugün (23.1.2019) Moskova’da olacak. Türkiye, Suriye’de yalnızca terörün her türüyle savaşmıyor. Aynı zamanda yanı başımızdaki yıkıcı krize yönelik siyasî bir çözüm için de çalışıyoruz.” Altun, “Türkiye’nin en önemli öncelikleri Suriye’nin toprak bütünlüğü ve siyasî istikrarıdır. Bu hedefler doğrultusunda çalışmaya devam edeceğiz” dedi. ​​Cumhurbaşkanı Erdoğan ile Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin Moskova’da bir araya gelecek. 2019 yılının ilk görüşmesini gerçekleştirecek olan iki liderin görüşmeleri hakkında, ekonomik ilişkilerin yanı sıra Suriye başta olmak üzere, bölgesel ve uluslar arası konular hakkında görüş alış verişinde bulunacakları açıklanmıştı.

“Türkiye eliyle ve rızasıyla”

Cumhurbaşkanı Erdoğan iki hafta önce New York Times gazetesinde yayımlanan makalesinde YPG ve IŞİD’in kontrolündeki bölgelerde yönetim için Türkiye önderliğinde yerel konseyler kurulmasını, ayrıca terör örgütleriyle bağlantısı bulunmayan savaşçılardan bir istikrar gücü oluşturulmasını gündeme getirmişti.

Dr. Kerim Has ise bu düşüncenin Türkiye açısından çeşitli tehlikeleri içinde barındırdığı görüşünde. Fırat’ın doğusunda ABD’nin 1990’larda kurduğu Irak Kürdistanı gibi bir Suriye Kürdistanının “Türkiye’nin eliyle ve rızasıyla” oluşturulabileceğini kaydeden Has, “Türkiye zaten kendi içerisinde Kürt sorununu çok güvenlikçi bir açıdan değerlendirmeye çalıştığı için sıkıntı yaşıyor. Kendi içindeki sorunu çözmeden Suriye Kürtlerine yerel konseyler gibi bir teklifle çıkıyor. Yarın öbür gün ‘Türkiye içinde de yerel konseyleri yapalım’ diyecekler belki uluslararası planda. Buna ne tarz bir cevap verecek Ankara? Dolayısıyla çok riskli bir süreç” diye konuşuyor. “Çatısını ABD’nin çaktığı ve iç düzenlemesini Türkiye’nin yaptığı” böyle bir yapıyı Rusya’nın kabul etmeyeceğini öngören Has, “Suriye, içerisine girdikçe bir bataklığa dönüşüyor. Türkiye’nin çıkarları açısından en uygunu, bu bölgelerin rejimin eline geçmesidir. Masada olmak için askeri olarak da yıpranmamış olmanız gerekir. Türkiye çok fazla açılıyor ve karşısında dengelerin sürekli değişebileceği bir ortama doğru sürükleniyor. Durup dururken askeri olarak kendisini yıpratarak masadan dışlanma durumuna gelebilir” uyarısında bulunuyor. 

Deutsche Welle Türkçe